الديارات (ابوالفرج اصفهانی)
| الديارات | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابو الفرج اصفهانی، علی بن حسین (نويسنده) عطیه، جلیل (محقق) |
| ناشر | رياض الريس للکتب و النشر |
| مکان نشر | انگلیس - لندن ** قبرس - لیماسول |
| سال نشر | 1991م |
| چاپ | 1 |
| شابک | 1-85513-049-1 |
| موضوع | صومعه‌ها |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BX385.A7A27 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
برای دیگر کاربردها، الدیارات (ابهام‌زدایی) را ببینید.
الديارات، از آثار ادیب، شاعر، محدث، مورخ و نسب‌شناس قرن چهارم هجری قمری، علی بن حسین بن هیثم مشهور به ابوالفرج اصفهانى (۲۸۴-۳۵۶ق)، پژوهشی ادبی، تاریخی، تمدنی و اجتماعی است که توضیحاتی درباره «دِیر»ها (صومعه‌ها و عبادتگاه‌های راهبان) عرضه می‌کند. نویسنده «دِیر»های واقع در چند کشور (عراق، سوریه، فلسطین و...) را می‌شناساند و اطلاعاتی فرهنگی و اجتماعی درباره آن ارائه می‌کند. پژوهشگر معاصر، جلیل ابراهیم عطیه، این کتاب را تصحیح و تحقیق کرده و مقدمه‌ای سودمند بر آن افزوده و نگارنده و اثرش را معرفی کرده است.
هدف و روش
- در واقع نسخه خطی این اثر، مفقود شده است و در دسترس نیست و جلیل ابراهیم عطیه، به اصطلاح به «مواردپژوهی» پرداخته و هرجا روایتی از ابوالفرج اصفهانى درباره بحث دیار نقل شده، از منابع تاریخی، جغرافیایی و ادبی و... گردآوری کرده و در اینجا آورده است. [۱]
- جلیل ابراهیم عطیه، توضیحاتی طولانی و عالمانه و مستند درباره معانی «دِیر» و «دیارات» و واژگان مترادف بیان کرده و برخی از مهمترین آثار تألیف‌شده در این زمینه را معرفی کرده است. [۲]
- محقق تأکید کرده است: کتاب دیارات ابوالفرج اصفهانی، مشهور است و برخی از اندیشوران از جمله ابن ندیم، دارقطنی، ثعالبی، خطیب بغدادی، یاقوت حموی، ابن خلکان، صفدی و حاجی خلیفه به آن اشاره کرده و بسیاری نیز از آن کتاب، مطالبی نقل نموده‌اند. [۳]
ساختار و محتوا
- در این اثر که 92 خبر و مباحث و اخباری درباره تعداد 52 «دِیر» دارد، به ترتیب مطالب ذیل آمده است:
- اخبار دیرهای مشهور (47 دیر)
- اخبار دیرهای مجهول (5 دیر)
- اخبار اعیاد شعانین.
ارزش کتاب
- محقق این کتاب را از کتابهای «هزل و لهو و سمر» (تفریح و بازی و داستان شب) می‌شمارد و از خطیب بغدادی نقل می‌کند که ابوالفرج اصفهانى مخفیانه کتابهای جدّی خودش را برای حاکمان بنی‌امیه که در اندلس حکومت داشتند می فرستاد و آنان پاداش و هدیه‌هایی به او می دادند. [۴]
نمونه مباحث
- دیر اعلی در موصل:در زیر این دیر، چشمه‌ای بزرگ بود که امروزه به نام چشمه کبریت شناخته می‌شود و یاقوت حموی، گفته که این چشمه در سال 301ق آشکار شد.... [۵]
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.