تقریرات مصدق در زندان دربارۀ حوادث زندگی خویش
| تقریرات مصدق در زندان دربارۀ حوادث زندگی خویش | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | بزرگمهر، جلیل (نویسنده) افشار، ایرج (تنظیم و تحریر) |
| ناشر | بنیاد موقوفات دکتر افشار با همکاری نشر سخن |
| مکان نشر | تهران |
| سال نشر | 1399 |
| شابک | 7ـ53ـ6441ـ622ـ978 |
| کد کنگره | |
تقریرات مصدق در زندان دربارۀ حوادث زندگی خویش یادداشت‌شده به اهتمام جلیل بزرگمهر؛ تنظیم و تحریر از ایرج افشار، این کتاب دربرگیرندۀ یادداشت‌هایی است که سرهنگ جلیل بزرگمهر، وکیل مصدق در دادگاه‌های نظامی، از گفته‌های مصدق در زندان جمع‌آوری کرده است.
ساختار
کتاب در 25 بخش نگاشته شده است.
گزارش کتاب
بی‌تردید دکتر محمد مصدق در تاریخ ایران منشأ تأثیری عظیم شد. پس برای داوری درست و بی‌غرضانۀ تاریخ در حق او، شناخت گوشه‌های مختلف سرگذشت او لازم است و برای رسیدن به چنین مقصودی، به اسناد و مدارک اساسی و اصیلی مانند آنچه در این کتاب آمده، احتیاج است. این کتاب دربرگیرندۀ یادداشت‌هایی است که سرهنگ جلیل بزرگمهر، وکیل مصدق در دادگاه‌های نظامی، از گفته‌های مصدق در زندان جمع‌آوری کرده است.
بزرگمهر این یادداشت‌ها را پس از هر مذاکره و ملاقات (22 جلسه) که با آن مرحوم می‌کرده، در حدی که حافظه‌اش یاری می‌رسانیده بر روی کاغذ آورده است. مهم آن است که او بعضی از آنها را بر مرحوم مصدق خوانده است و آن مرحوم به طور شفاهی اصلاحات لازمی را نسبت به آنها متذکر شده بوده است یا با مداد کنار مطالبی که محتاج اصلاح می‌بوده، علامت + یا + + زده است. نخواسته است که خود با قلم در آنها دست ببرد، طبعاً به ملاحظۀ آنکه برای بزرگمهر ایجاد اشکالی نشود.
مصدق نسبت به بزرگمهر محبت و الفتی پیدا کرده بود و چون راستی و صداقت در اعمال و رفتار او دیده بود، چنین دوستانه مطالب مربوط به حیات شخصی و وقایع سیاسی زندگی را بر او تقریر کرده بود. گواه صادق این امر، پیام نواری است که مرحوم مصدث در «کاست»، حدود یک سال قبل از وفات ضبط می‌کند و از احمدآباد به وسیلۀ جناب آقای احمد مصدق ـ فرزند ارشد خود ـ برای بزرگمهر فرستاده است.
صورت اصلی یادداشت‌های مرحوم بزرگمهر به همان ترتیب زمانی استماع از زنده‌یاد مصدق (22 جلسه) بنا به نظر دل‌پسند یادداشت‌کنندۀ ارجمند به نام «رنج‌های سیاسی دکتر محمد مصدق» به اهتمام عبدالله برهان هم به چاپ رسیده، با حواشی که بر آن افزوده شده است. پس لزوماً یادآوری می‌شود که ترتیب گفته‌های مصدق به بزرگمهر در این کتاب به نظم تاریخی است، از باب آنکه خواننده با توالی سنوات و حوادث پیش برود.[۱]
پانويس
منابع مقاله
پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات