التفسير بالماثور و تطويره عند الشيعة الإمامية
| نام کتاب | التفسیر بالماثور و تطویره عند الشیعه الامامیه |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | |
| پدیدآورندگان | امین، احسان (نويسنده) |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | BP 91/5 /الف8ت7 |
| موضوع | تفاسیر - کتاب شناسی
تفاسیر ماثوره - شیعه - تاریخ |
| ناشر | دار الهادي |
| مکان نشر | بیروت - لبنان |
| سال نشر | 1421 هـ.ق |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE10491AUTOMATIONCODE |
معرفى كتاب
يكى از منابع تفسير قرآن كريم استفاده از سنت؛يعنى اخبار نبوى و اهل بيت عليهم السلام است.گرچه اين اصطلاح در علوم قرآن اعم از مراجعه
به معصوم است و آثار منقول از صحابه،تابعين و تابع تابعين را نيز شامل مى‌گردد و اگر گفته مى‌شود تفسيرى اثرى و مأثور است يعنى به نقل گفته‌هاى مفسرين عصر رسالت بسنده مى‌كند و ملتزم به ديدگاههاى آنانست.
«التفسير بالمأثور و تطويره عند الشيعة الامامية»نوشته آقاى احسان الامين،اثرى است كه به بررسى مهم‌ترين مباحث مطرح شده در حوزۀ تفسير مأثور،به ويژه در فرهنگ شيعه اثناعشرى مى‌پردازد.
در اين كتاب به توضيح و شرح اصطلاحاتى چون تفسير،اثر،تفسير مأثور،شيعه،شيعه امامى، و نيز بيان شبهاتى كه دربارۀ عقايد شيعه اماميه ايراد شده و همچنين بيان عقايد شيعه اماميه (به عنوان مقدمه بحث از تفسير مأثور از ديدگاه شيعه)پرداخته شده است.
بحث دربارۀ مصادر و منابع تفسير مأثور كه عبارتند از:قرآن كريم،سنت نبوى،اهل بيت عليهم السلام، صحابه و تابعين،با هدف نشان دادن اتفاق و وحدت ديدگاه مسلمانان دربارۀ مصادر اصلى تفسير مأثور،بررسى نقاط ضعف تفسيرهاى مأثور نظير وضع و اسرائيليات و جستجوى اين نقاط ضعف در تفاسير مأثور شيعه و اهل سنت و مقايسۀ آنها با يكديگر،بررسى غلوّ و تأويل و اثر اين دو در تفسير،بحث دربارۀ تأويل و معناى لغوى و اصطلاحى آن و نيز شرايط تأويل مقبول و مذموم،روشهاى مواجهه با حديث،به ويژه احاديثى كه شامل تفسير مأثور هستند، نگاهى كلّى به تطور و تحول تفسير و تاريخ تدوين آن و نيز طبقات مفسرين شيعه از زمان پيامبر اكرم(ص) تا روزگار حاضر و بيان ويژگى‌هاى عام هردوره و معرفى نمونه‌اى از تفاسير مأثور شيعى و بررسى روش آنها در مواجهه با روايات تفسيرى و...از جمله مطالبى است كه در اين كتاب بدانها پرداخته شده است.
ويژگى‌ها:
- در اين كتاب به منابعى استناد شده كه مورد قبول طرفين(شيعه و سنى)است و از هرگونه تعصب مذهبى در مباحث پرهيز شده است.
- نتايج علمى به دست آمده بدون هيچ‌گونه تحميلى به هردو گروه(اهل سنت و شيعه)براى قضاوت و داورى ارائه شده است.
ساختار كتاب:
كتاب مشتمل بر يك مقدمه و شش فصل ذيل كه هرفصل خود زير مجموعه‌اى از عناوين را داراست،مى‌باشد:
الفصل الاول:«تعريفات»شامل عناوينى چون:التفسير لغة،التفسير اصطلاحا،الأثر في اللغة،الاثر اصطلاحا،التفسير بالمأثور اصطلاحا،الشيعة،الامامية،...
حول نشأة التشيع و منهج الذهبى فى تقسيم التفاسير.
الفصل الثاني:«مصادر التفسير بالمأثور»عناوينى مانند:القرآن الكريم،السنة النبوية،اهل البيت،الصحابة و التابعون را دربر مى‌گيرد.
الفصل الثالث:«مسائل التفسير بالمأثور»به مباحثى چون:الوضع،الوضع في التفسير، موارد الوضع في التفاسير الشيعية،الاسرائيليات،الاسرائيليات في كتب التفسير بالمأثور،معيار التعامل مع الاسرائيليات عند المفسرين الشيعة...مى‌پردازد.
الفصل الرابع:«منهج التعامل مع الحديث»شامل عناوينى چون:اهمية علوم الحديث، نواقص علوم الحديث،اتجاهات التعامل مع المتشابه من الحديث،اتجاهات المدارس الفقهية،آثار المنهج في مدارس التفسير،منهج نقد النص في التفسير الشيعى،مى‌باشد.
الفصل الخامس:«تطور التفسير عند الشيعة الامامية»عناوينى چون:طبقات المفسرين الشيعة و التصنيف المقترح را در بر مى‌گيرد.ذيل عنوان اخير سير تحول تفسير از زمان پيامبر اكرم(صلى اللّه عليه و آله و سلم)تا قرن حاضر مورد بررسى قرار گرفته است.
الفصل السادس:«اشهر التفاسير بالمأثور»به معرفى تفاسير مأثور مشهور شيعه يعنى:تفسير العياشى،تفسير القمى،تفسير فرات الكوفي،التبيان في تفسير
القرآن،مجمع البيان في تفسير القرآن،البرهان في تفسير القرآن،الميزان في تفسير القرآن ، و نيز توضيح روش تفسير مأثور از ديدگاه علامه سيد محمد حسين طباطبايى(ره)پرداخته است.
در پايان كتاب فهرست منابع و مصادر و نيز فهرست موضوعات كتاب آمده است.
نسخه‌شناسى:
نويسنده اين كتاب آقاى«احسان الامين»مى‌باشد.كتاب در قطع وزيرى با جلد شوميز در 488 صفحه براى بار نخست در سال 1421 هجرى قمرى توسط«دار الهادى» بيروت منتشر شده است.منبع:مقدمه و متن كتاب
پیوندها
مطالعه کتاب التفسیر بالماثور و تطویره عند الشیعه الامامیه در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور