رشحات المعارف في التوحيد الذاتي و الصفاتي و الأفعالي
رشحات المعارف في التوحيد الذاتي و الصفاتي و الأفعالي اثر آیت‌الله میرزا محمدعلى شاه‌آبادى (1292-1369ق)، کتابی است عرفانی به زبان عربی و فارسی در بیان معارف توحید ذاتی، صفاتی و افعالی از طریق فطرت، برهان، شهود و فنا.
| رشحات المعارف في التوحید الذاتي و الصفاتي و الأفعالي برهانا و شهودا و وصولا .... | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | شاه آبادی، محمد (نويسنده) |
| عنوان‌های دیگر | رشحات المعارف ** رشحات المعارف در توحید ذاتی و صفاتی و افعالی از طریق فطرت و برهان و شهود و فناء |
| ناشر | مهدی يار |
| مکان نشر | ایران - قم |
| سال نشر | 1380ش |
| چاپ | 1 |
| شابک | 964-5697-60-3 |
| موضوع | توحید - انسان (عرفان) - خدا و انسان (اسلام) |
| زبان | عربی - فارسی |
| تعداد جلد | 2 |
| کد کنگره | /ش۲ر۵ 217 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
این اثر در واقع دو جلد است در یک مجلد که جلد نخست، اصل کتاب و جلد دوم، ترجمه آن است. کتاب بدون مقدمه بوده و مطالب در بخش عربی، در چهارده عنوان، ولی همان مطالب در بخش فارسی، با یازده عنوان، عرضه شده است.
نویسنده در ابتدا، به اثبات مبدأ واجب از طریق اتم و آثار آن پرداخته و در این زمینه، مقاله انیشتین را که گفته است: «و اگر گفته شود اتم عبارت است از تجمع و تراکم حرکات یا عبارت است از چیزی که لازم آن تجمع و تراکم حرکات است و ملزوم به انعدام لازم منعدم می‌گردد یا اتم عبارت است از امر ثابت ازلی که حرکات بر او طاری و عارض می‌شود»، نقد نموده و احتمال اول را محال دانسته و معتقد است حرکات متراکم یا مثل یکدیگر و یا ضد یکدیگر و یا عین یکدیگر است... وی در ادامه، توضیحاتی را در این زمینه ارائه نموده است[۱].
نویسنده، معتقد است یکی از اصول مسلم کمالات انسان، معرفت و شناسایی دین بوده و حقیقت دین، التزام به احکام فطرت است. ازاین‌رو در عنوان بعدی کتاب، به تشریح لزوم معرفت عقاید از مبدأ تا معاد به حکم فطرت پرداخته است[۲].
از دیگر مطالب کتاب، می‌توان به اثبات واجب با برهان افتقار اشاره کرد. در این برهان، چنین استدلال شده است که وجودات مشاهد دارای دو جهت و دو حیثیتند: یکی جهت و حیثیت تقییدی که عبارت از حد موجود است و دیگر جهت و حیثیت تعلیلی که عبارت از ربط وجود و فقر ذاتی آن است. وجود مفتقر به حکم تضایف، محتاج به مفتقرالیه است و چون مفتقر، فعلی است، پس مفتقرالیه باید فعلی باشد والا خلف در تضایف لازم آید[۳].
از دیگر مطالب کتاب، می‌توان به اقسام علم واجب و برهان آن، اثبات قدرت خداوند و برهان جهت اثبات صفت حیات در ذات باری تعالی، اشاره نمود.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.