خلع النعلين في الوصول الی حضرة الجمعين
خلع النعلين في الوصول إلی حضرة الجمعين، نوشته عبدالله عبدی بن محمد رومی بیرامی بسنوی (1054-992ق)، مشهور به «شارح الفصوص» است که در میان بوسنوی‌ها به «غائبی» شهره است. او از عالمان بزرگ صوفیه فرقه «اکبریون» بشمار می‌آید. این اثر با مقدمه و پژوهش احمد فرید مزیدی چاپ شده است[۱].
| خلع النعلين في الوصول الی حضرة الجمعين | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | بسنوی، عبد الله بن محمد (نويسنده) مزیدی، احمد فرید (محقق) |
| سال نشر | 2022م |
| چاپ | 1 |
| شابک | 978-9923-44-174-9 |
| موضوع | آداب طریقت - متون قدیمی تا قرن 14 - عرفان - متون قدیمی تا قرن 14 - تصوف - متون قدیمی تا قرن 14 - تفاسیر (سوره طه. آیه ۱۲) - تفاسیر عرفانی -- قرن 11ق. |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | 8خ5ب 286/7 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
مزیدی این کتاب را از شگفت‌انگیزترین کتاب‌های عرفانی، پس از کتاب ابن قسی اندلسی، «خلع النعلين و اقتباس النور من موضع القدمين» می‌داند. او آن کتاب را نیز تحقیق کرده است[۲] که گاهی شباهت اسمی آن با اثر حاضر، برخی را به اشتباه افکنده است؛ «تنها اثری که از ابن قسی ذکر کرده‌اند کتابی بوده است با عنوان خلع النعلين في الوصول إلی حضرة الجمعين که ابن ابی‌واصل، شاگرد ابن سبعین و محی‌الدین بن عربی آن را شرح کرده‌اند»[۳].
مزیدی، در مقدمه خویش، آیه 12إِنِّي أَنَا رَبُّك فَاخْلَعْ نَعْلَيك إِنَّك بِالْوَادِ الْمُقَدَّسِ طُوًى و 13وَ أَنَا اخْتَرْتُك فَاسْتَمِعْ لِمَا يوحَىٰ، از سوره طه را از زبان عالمان و عارفان بزرگ اسلام شرح کرده است؛ او معنای واژه‌ها و عبارت‌های «نعلان، خلع نعل، اختیار موسی و حضرة الجمعين» را - که از این آیه‌ها برخاسته‌اند - شکافته است[۴].
او نویسنده را همراه با آثار مکتوبش - که همگی، عرفانی‌اند و تعدادشان به بیست‌وشش نوشتار می‌رسد - شناسانده و تصویرهایی از نسخه‌های خطی متن را عرضه کرده است[۵]. او این اثر را بر اساس سه نسخه خطی از ترکیه، دانشگاه میشیگان آمریکا و نسخه شخصی محمد فارس تدوین نموده است[۶].
مصنف در این اثر، شرحی از بطون هفت‌گانه‌ای می‌دهد که مبنای حرکت کمالیه انسان گشته‌اند؛ او این بطن‌ها را از تفسیر آیه دوازدهم و سیزدهم سوره طه بیرون‌کشیده است[۷] و در چهارچوب هفت بطن «نفس، عقل، روح و وجود انسان، قلب قابل، وجود مطلق رحمانی جمعی و مقامِ أَو أَدنَی» تشریح می‌کند.
مزیدی عبارت‌های متن را (نه به شیوه شرح مزجی) در پاورقی توضیح می‌دهد[۸].
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.
- لاشیء، حسین، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ اول، 1392.