ابن ابی‌یعلی
| نام | ابن ابی یعلی |
|---|---|
| نام‌های دیگر | ابن ال‍ف‍راء، اب‍وال‍ح‍س‍ی‍ن محمد
ابن ال‍ف‍راء، م‍ح‍م‍دب‍ن ابی یعلی ابن ال‍ف‍راء، محمد بن محمد |
| نام پدر | ابن فراء، محمد بن حسین |
| متولد | 451ق |
| محل تولد | بغداد |
| رحلت | 526 ق یا 1131 م |
| اساتید | ابوجعفر محمد بن مسلمه، عبدالصمد بن مأمون، خطیب بغدادى، ابوالحسين بن مهتدى، ابومظفر هنّاد نسفى |
| برخی آثار | طبقات الحنابلة |
| کد مؤلف | AUTHORCODE00494AUTHORCODE |
ابن ابى يَعلى، ابوالحسين محمد بن محمد بن حسین بن محمد بن خلف بن فرّاء (451-526ق؛ 1059/-1131م)، محدّث، اصولى، مورّخ، قاضى و فقيه حنبلى بغدادى است.
ابن عساكر و يافعى در بسيارى از موارد او را ابن الفرّاء نامیده‌اند. كلمه فَراء به معناى پوستيندوز است و ظاهراً چنانكه سمعانى اشاره كرده، نياكان وى پوستيندوز يا پوستين‌فروش بوده‌اند.
ولادت
وى در بغداد متولد شد و مقدمات علوم را در زادگاه خویش فراگرفت.
اساتید
به نوشته صفدى در نوجوانى از پدر خویش ابویعلى محمد (متوفای 458ق)، نياى مادريش جابر بن ياسين، ابوجعفر محمد بن مسلمه، عبدالصمد بن مأمون، خطیب بغدادى، ابوالحسين بن مهتدى، ابومظفر هنّاد نسفى و ديگران حديث شنيد. قرائت را در بعضى روايات آن نزد ابوبكر خياط فراگرفت و فقه را نزد شريف ابوجعفر آموخت و ابومحمد جوهرى به وى اجازه روايت داد. بسيارى نيز از وى حديث شنيده و از او روايت كرده‌اند كه از جمله آنان ابوالقاسم على بن حسن بن عساكر (متوفای 571ق)، ابوطاهر احمد ابن محمد سِلَفى اصفهانى (متوفای 576ق)، عبدالله بن احمد بن خشاب بغدادى (متوفای 567ق) و جمعى ديگر را مى‌توان نام برد. ابن عساكر در تاريخ خود از او بسيار روايت كرده است. سمعانى مى‌گوید: ابن ابى يعلى در سال‌هاى آخر عمر خود به من اجازه روايت داد. ابوموسى مدنى و ابن كليب نيز با اجازه از وى روايت كرده‌اند.
مهارت
او در علم فقه و مناظره چيره دست بود و در مذهب احمد بن حنبل فتوا مى‌داد. در مذهب خود سختگیر و متعصب و با اشاعره سخت مخالف بود و بر ضد آنان مجادله مى‌كرده و آن‌ها را حقير مى‌شمرد. ذهبى او را متدين و ثقه دانسته است. او شاگردان بسيارى تربيت كرد و بسيارى نزد وى قرائت آموختند كه عبدالمغيث حربى از جمله آنان است.
وفات
ابن ابى يعلى كه به گفته برخى مال بسيارى در منزل خود داشت، در شب دهم محرم الحرام به دست عده‌اى از خادمان خود كه برای دستبرد به منزل وى، واقع در باب المراتب بغداد رفته بودند، كشته شد و جنازه او در كنار آرامگاه پدرش در مقبره باب حرب به خاک سپرده شد.
آثار
- طبقات الحنابلة؛
- المسائل التى حلف عليها الامام احمد بن حنبل الشيبانى و روى عنه ذلك؛
- کتاب الاعتقاد[۱].
پانویس
- ↑ رفیعی، علی، ج2، ص700
منابع مقاله
رفیعی، علی، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1374