فهم القرآن الحكيم؛ التفسير الواضح حسب ترتيب النزول
| فهم القرآن الحکيم، التفسير الواضح حسب ترتيب النزول: التفسير الواضح حسب ترتيب النزول | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | جابری، محمد عابد (نویسنده) |
| ناشر | مرکز دراسات الوحدة العربية |
| مکان نشر | لبنان - بيروت |
| سال نشر | 2008م. |
| چاپ | چاپ يکم |
| موضوع | تفاسير اهل سنت - قرن 14 قرآن - شان نزول |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 2 |
| کد کنگره | /ج2ف9 / 98 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
فهم القرآن الحکیم؛ التفسیر الواضح حسب ترتیب النزول اثر محمد عابد جابری، تفسیری است که بر اساس ترتیب نزول سوره‌های قرآن، در سه جلد به زیور طبع آراسته شده است. در جلد اول و دوم، سوره‌های مکی و در جلد سوم، سوره‌های مدنی به تفسیر درآمده است.
در مجلد نخست ۵۲ سوره مکی ناظر به سه مرحله نشان داده شده است. بیست و هفت سوره ناظر به مرحله نبوت، ربوبیت و الوهیت، ده سوره ناظر به مرحله بعث، جزا و مشاهده قیامت و پانزده سوره ناظر به مرحله ابطال شرک و مذمت بت‌پرستی می‌باشد.
در مجلد دوم سی و هشت سوره مکی به تفسیر درآمده است. در این مجلد سوره‌های یاد شده در سه مرحله دسته‌بندی شده است: دسته نخست سوره‌هایی که ارتباط با قبایل را مطرح میکند. دسته دوم سوره‌هایی که ناظر به محاصره پیامبر در شعب ابی طالب و هجرت به حبشه است و گروه سوم سوره‌هایی که درباره هجرت به مدینه است.
در مجلد سوم بیست و چهار سوره به عنوان سوره‌های مدنی معرفی شده است. در تفسیر هر یک از سوره‌ها، نخست مراحل مختلف دعوت پیامبر بیان شده و آن گاه آیات سوره به تفسیر در آمده است. از آیات برای فهم مراحل سیر دعوت پیامبر و از دعوت پیامبر برای فهم و درک آیات سود برده شده است.
به باور جابری، پیامبر پس از هجرت یازده فراز تاریخی را پشت سر نهاد و مناسب با هر فراز، آیاتی از قرآن بر او فرود آمد.
نویسنده در تفسیر هر سوره، یک مقدمه، یک تحلیل و یک خاتمه آورده است. ترتیب سوره‌ها در نگاه او، متفاوت از ترتیب مورد نظر مستشرقان و مصحف مورد اعتماد الازهر است. سوره‌های مکی، سوره‌هایی است که پیش از هجرت فرود آمده و سوره‌های مدنی، سوره‌هایی است که پس از هجرت، نازل شده است. صحیفه‌ها، اسباب نزول، آیات، حجم و اسلوب آیات، رخدادهای عصر نزول، روایات، نوع خطاب و... از عواملی است که نویسنده برای شناسایی سوره‌های مکی و مدنی، به کار برده است[۱].
در نگاه جابری، هر سوره قرآن- به جز چند سوره کوتاه- از یک مقدمه، یک تحلیل یا تفصیل و یک خاتمه تشکیل گرفته است. بر این اساس، او هر سوره قرآن را یک مجموعه به هم پیوسته می‌داند و وجود آیات مکی در سوره‌های مدنی یا آیات مدنی در سوره‌های مکی را برنمی‌تابد[۲].
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.
- بهرامی، محمد، «تفسیر فهم القرآن الحکیم در نگاهی گذرا»، پژوهش‌های قرآنی، سال شانزدهم تابستان و پاییز 1389 شماره 62 و 63.