پرتوی از سیمای مهدویت در قرآن و حدیث
| پرتوی از سیمای مهدویت در قرآن و حدیث | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | مردانی، خیرالله (نویسنده) |
| ناشر | راه قرآن |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1385 ش |
| چاپ | 1 |
| شابک | 964-95988-7-1 |
| موضوع | محمد بن حسن(عج)، امام دوازدهم، 255ق. - احادیث
محمد بن حسن(عج)، امام دوازدهم، 255ق. - جنبه‌های قرآنی مهدویت |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 224/4 /م4پ4 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
پرتوى از سیماى مهدویّت در قرآن و حدیث نوشته خیرالله مردانى مى‌باشد.
پژوهش در صدد ارائه تصویرى است از تفکر، نظریه‌هاى مهدویّت و ابعاد آن در قرآن و سنّت است.
مؤلف از هدف خود مى‌نویسد: با گسترش اندیشه تابناک اسلام و درخشش انوار قرآن، مخالفان اسلام از روش‌ها و تاکتیک‌هاى متنوّعى جهت انزواى اسلام استفاده نمودند. نمونه‌هاى روشن آن، ایجاد روش باب و بهائى‌گرى، قادیانى‌گرى، وهابى‌گرى و شیخى و صوفى‌گرى مى‌باشد. این مجموع جریانات انحرافى در جوامع اسلامى که ریشه در جهل و بى‌اطلاعى مسلمانان از معارف بلند اسلام مى‌باشد و استکبار و کفر جهانى نیز بیشتر مقاصد شوم خود را از همین طریق استعمار فرهنگى بر جوامع اسلامى پیش مى‌برد تا جایى که بحث مهدویّت را به عنوان مهدى پرستى مطرح مى‌سازد. و یا در جهت نفى تفکر مهدویّت قدم بر مى‌دارند و نمونه‌هاى این عمل، نوشتارهایى است که به طور صریح یا تلویحى مسأله مهدویت را مورد سؤال قرار داده‌اند و به گمان خود ضربه‌اى بر تفکر اسلامى وارد نموده‌اند. مجموع این جریانات ما را برآن داشت که درباره اصالت مهدویّت و مباحث مربوط به آن حداقل کتابى در حد دفاع از امام زمان(عج) نگاشته و نقدى تحقیقى بر افکار منکرین و دشمنان آن حضرت وارد نموده و به نوبه خود پاسخ‌گوى مباحث فوق باشیم.
ساختار
از آن جا که در خصوص شخصیت حضرت مهدى(ع)، وجود و غیبت و ظهور آن حضرت مباحث متنوعى مطرح و در خصوص هر کدام از این ابعاد سئوالات و اشکالاتى مطرح است، به همین جهت مؤلف طى بیست و چهار فصل به یک سازماندهى منظم و مناسب به بررسى تمامى این ابعاد پرداخته و پاسخ مناسبى به هر کدام از اشکالات داده است.
گزارش محتوا
حضرت ابراهیم(ع) از خدا درخواست مى‌کند، جعلها کلمه باقیّه فى عقبه (زخرف28/، که از نظر مفسّران شیعه و سنّى کلمه باقیّه، در موضوع مهدویّت است. مؤلف در فصل اوّل، با این آیه و آیات دیگر با نقل اقوال از نظر مفسّران شیعه و سنّى؛ از جمله علامّه طباطبایى درباره مسأله مهدویت و اعتقاد به ظهورمنجى را مطرح مى‌کند که این مسأله با آیات قرآن مغایرت ندارد، بلکه مطابقت هم دارد. در فصل دوّم فهرستى از این آیات بیان مى‌کند که در کتب مختلف شیعه و سنّى در مورد حضرت مهدى تفسیر و تاویل شده است. و نگارنده مدّعى مى‌شود که تفکر مهدویّت ریشه قرآنى دارد و به غیر از مسلمانان، بسیارى از زرتشتیان، هندوها، برهمانیان، یهودیان، مسیحیان و بودائیان به این مسئله اعتقاد راسخ دارند. آن گاه در فصل سوم و چهارم، روایاتى از پیامبر اکرم(ص) و ائمه معصومین(ع) در خصوص حتمى بودن تولد، غیبت و ظهور امام زمان(عج) مطرح مى‌کند. فصل پنجم، احادیث، درباره وجود امام مقدس امام زمان(عج) که پیش از شش هزار حدیث مى‌باشد، توسط آیت‌الله صافى و به امر آیت‌الله بروجردى در کتاب منتخب الاثر جمع‌آورى و آنها را دسته بندى نموده و احادیث مربوط را در موضوعات مختلف (100 مورد) بررسى و کیفیت تعداد آنها را مشخص مى‌نماید.
عده کثیرى از صحابه زمان پیامبر اکرم(ص) و تابعین، احادیث مربوط به امام زمان(عج) را نقل نموده‌اند که فصل ششم و هفتم به ذکر نام عدّه‌اى از آنان و منابع آن به طور کامل و دقیق به نقل از کتب شیعه و سنّى مى‌پردازد. از صحابه مى‌توان از حضرت على(ع)، امام حسین(ع)، ام سلمه، ابن عباس، ابن مسعود، ابوهریره، و از تابعین ابراهیم بن علقمه، ابوصدیق ناجى، ابونضره، سلیم بن قیس هلالى و عبدالرحمن بن ابى لیلى نام برد.
در فصل هشتم، مؤلف لیستى از دانشمندان اهل سنّت (249 نفر) که احادیث مربوط به امام زمان(ع) را در کتب خود نقل نموده‌اند، بیان مى‌کند این اطلاعات شامل نام صاحب اثر، سال تولد و فوت، نام اثر و آدرس دقیق احادیث و مکان چاپ اثر مى‌باشد. فصل نهم، نام عدّه‌اى از افراد که تمامى سعى و تلاش خود را در نفى و تحریف مسأله مهدویّت مبذول داشته‌اند، ذکر مى‌شود. که مى‌توان از گلدزیهر یهودى الاصل آلمانى، مارگلى یوت، دى، بى مک دانالد، دار مستتر، محبّ‌الدین خطیب، محمد عبدالله عنان، علاء‌الدوله سمنانى، احمد امین و ابن خلدون، ابن تیمیّه، احمد کسروى، شیخ محمد مردوخ و ناصرالدین صاحب‌الزمانى نام برد. فصل دهم، چهارده حدیث درخصوص مسأله غیبت صغرى و کبرى امام زمان(ع) از دیدگاه پیامبر(ص) و ائمه علیهم‌السلام بیان مى‌شود که براى امت اسلامى حجّتى قاطع بوده و کسى را قدرت بر انکار این دو غیبت بر امام زمان(ع) نیست. فصل یازدهم به بحث امکان تشرف در زمان غیبت کبرا خدمت امام زمان(ع) و بررسى توقیعى که از ناحیه آن حضرت براى آخرین نائب خاص صادر شده است، مى‌پردازد. مؤلف در فصل دوازدهم به معرّفى چهار نائب خاص امام زمان(ع) در دوران غیبت صغرى(255- 329ق) مى‌پردازد. و در پایان لیستى از اشخاصى که به عنوان وکیل امام(ع) بوده‌اند و آنها واسطه بین مردم و وکیل مخصوص امام بوده‌اند، ذکر مى‌شود. فصل سیزدهم و چهاردهم، مؤلف فلسفه غیبت و انتظار را شرح مى‌دهد. محققّان و صاحب‌نظران علّت‌هایى؛ از جمله امتحان و آزمایش مردم، عدم آمادگى جهان جهت درک حضرت، تادیب مردم و اثبات ناتوانى بشردر اجراى عدالت براى فلسفه غیبت ذکر نموده‌اند. در فصل انتظار مباحث فضیلت انتظار، مفهوم انتظار و وظیفه منتظر مطرح مى‌شود. فصل پانزدهم، مؤلف بحث علائم و نشانه‌هاى ظهور امام زمان(ع) را مطرح و طى روایتى طولانى از امام صادق(ع) این نشانه‌ها را متذکر مى‌شوند.
در فصول شانزدهم و هفدهم و هجدهم بحث رجعت از منظر قرآن کریم، احادیث معصومین(ع) و علماى شیعه مورد بررسى قرار مى‌گیرد. در فصل نوزدهم، مؤلف گوشه‌اى از سخنان گهربار امام زمان(ع) را جمع‌آورى نموده است.
در زمان غیبت کبرى که امام نائب خاصى ندارند، امر نیابت عامّه در فصل بیستم مورد بررسى قرار مى‌گیرد که وظیفه شیعه در این دوران مواجهه با کسانى است که داراى تقوا و فضیلت بوده و مراجع معظّم تقلید، نائبان عام امام زمان(ع) هستند و دلائل و روایات آن مطرح مى‌شود. در فصل بیست و یکم، چرائى پذیرش قول پیامبر اکرم(ص) و ائمه معصومین(ع) بررسى و ملاک و معیارها سنجش صحت و سقم احادیث بحث مى‌شود و دو معیار، کتاب الله؛ یعنى قرآن و دیگر سیره معصومین(ع) براى صحت و سقم احادیث ذکر مى‌شود.
عده‌اى از دانشمندان اهل سنّت اذعان دارند که حضرت مهدى(ع) فرزند بلافصل امام حسن عسکری(ع) مى‌باشند و در نیمه شعبان 255ق تولد یافته است و مؤلف در فصل بیست و دوم، نمونه‌هایى از گفتارهاى این دانشمندان را که در منابع آنها بیان شده است، براى خواننده این اثر بازگو مى‌نماید. از جمله ابن صباغ مالکى، ابن خلکان، ابن جوزى، شبراوى و ابن طولون، فصل بیست و سوم درصدد پاسخ به این سؤال است که چگونه انسانى مى‌تواند سالیانى دراز و طولانى زنده بماند و این یکى از مسائل قابل توجّه در زندگى امام زمان(ع) مى‌باشد.
در فصل بیست و چهارم، مؤلف به ارائه سیمایى از دولت مهدى(عج) پس از ظهور با نگرش به آیات قرآن کریم و احادیث معصومین علیهم‌السلام مى‌پردازد و از کیفیّت و چگونگى ظهور آن ضرت سخن مى‌گوید.
گزارش وضعیّت
صفحات پایانى این اثر (328- 450) به ضمائم برگرفته از کتب اهل سنّت در خصوص فضائل ائمه اطهار و امام زمان علیهم‌السلام اختصاص داده شده است. فهرست مطالب، در پایان کتاب قرار گرفته است.
هر فصل با یک روایت از معصومین(ع) که در رابطه با حضرت حجت(ع) مى‌باشد، شروع مى‌شود.
پاورقى‌ها، به ذکر منابع و مصادرى مى‌پردازد که در متن از آنها مطالب نقل شده است.
منابع مقاله
امام مهدى(عج) در آینه قلم.