رسالة لب اللباب في سير و سلوك أولی الألباب
رسالة لب اللباب فی سیر و سلوک أولی الألباب | |
---|---|
پدیدآوران | دار المحجة البیضاء (مترجم)
طباطبایی، سید محمدحسین (نویسنده) حسینی طهرانی، محمدحسین (نویسنده) |
ناشر | دار المحجة البيضاء |
مکان نشر | بیروت - لبنان |
سال نشر | 1417 ق |
چاپ | 1 |
موضوع | آداب طریقت تصوف |
زبان | عربی |
تعداد جلد | 1 |
کد کنگره | BP 288/3 /ح5ر5 |
نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
رسالة لُبّ اللباب في سير و سلوك أولي الألباب، ترجمه «رساله لُبّ اللّباب در سير و سلوك اولي الألباب» نوشته آيتالله سيد محمدحسين حسينى طهرانى (1345- 1416ق) است كه از زبان فارسى به عربى ترجمه شده است. متأسفانه نام مترجم مشخص نيست. اين اثر مطالب اوّلين دوره از درسهاى اخلاقى و عرفانى علامه سيّد محمّدحسين طباطبايى (تبريز 1282- 1360ش. قم) است كه در سالهاى 1368- 1369ق در حوزه مقدّسه علميّه قم براى طلّاب علوم اسلامى بيان شده و همراه با اضافاتى به رشته تحرير درآمده است.
درباره اين ترجمه چند نكته گفتنى است:
- بررسى تفصيلى اين ترجمه از نظر مطابقت با متن فارسى، كارى مشكل و تخصصى است و زمانى طولانى مىطلبد و لكن با بررسى مختصر و اجمالى به نظر مىرسد كه ترجمه حاضر به زبان عربى فصيح برگردان شده و بهطور كلى، اشكال مهمى در آن مشاهده نشد.
- براى آشنا شدن با چگونگى ترجمه در اثر حاضر و سهولت مقابله آن با متن اصلى، مطلبى از نویسنده همراه با ترجمه آن در اينجا ذكر مىشود: نویسنده چنين نوشته است: «اكثر افرادى كه موفّق به نفى خواطر شده و توانستهاند ذهن خود را پاک و صاف نموده و از خواطر مصفّا كنند و بالاخره سلطان معرفت براى آنان طلوع نموده است در يكى از اين دو حال بوده است: اوّل در حين تلاوت قرآن مجيد و التفات به خواننده آن، كه چه كسى در حقيقت قارى قرآن است و در آن وقت بر آنان منكشف مىشده است كه قارى قرآن خداست جلّ جلاله. دوّم از راه توسّل به حضرت اباعبدالله الحسين(ع) زيرا آنحضرت را براى رفع حجاب و موانع طريق نسبت به سالكين راه خدا عنايتى عظيم است.[۱] و مترجم اينگونه ترجمه كرده است: «و أكثر الذين وُفِّقُوا لنفي الخواطر، و استطاعوا أن يُطَهِّروا أنفسهم و يصفّوها حتّى ظهر فيها سلطان المعرفة، إنَّما كان ذلك منهم في إحدى حالتين: الاولى، حين تلاوة القرآن المجيد، و الالتفات إلى القارئ الحقيقي للقرآن، لينكشف لهم أنَّ قارئ القرآن هو الله جلّ جلاله. الثانية، عن طريق التوسّل بمقام أبيعبدالله(ع)، لأنّ له(ع) ع نايات عظيمة في رفع الحجب و الموانع عن طريق سالكي طريق الله»[۲]همان طور كه ملاحظه مىشود ترجمه عربى، رسا و درست و مطابق با متن فارسى است.
- هر چند توفيق بررسى تفصيلى اثر حاضر حاصل نشد ولى با بررسى اجمالى روشن شد كه ترجمه عربى حاضر با رعايت امانت ترجمه شده است و كاستى يا افزودهاى از جانب مترجم محترم مشاهده نشد؛ جز اينكه اشعار فارسى را در متن كتاب آورده و همچنين نام منبع مورد نظر و شماره صفحه و مشخصات چاپى آن را كه در متن فارسى نيامده، در اين اثر معين كرده است.[۳]و گاهى كه نویسنده، شعرى در پاورقى آورده، نویسنده نيز از او تبعيت كرده است.[۴]
- نمونهاى از ترجمه اشعار فارسى به عربى در اثر حاضر چنين است: در متن چنين آورده است:
هرگز نميرد آنكه دلش زنده شد به عشق ثبت است در جريده عالم دوام ما - و در پاورقى چنين ترجمهاش كرده است: «لايموت أبداً من عمّرت قلبَه المحبّةُ، فقد كُتب لنا الخلودُ في صحيفة الكون»[۵]همچنين شعر فارسى
منم كه شهره شهرم به عشق ورزيدن منم كه ديده نيالودهام به بد ديدن - در پاورقى آمده و اينگونه به عربى ترجمه شده است:
أنا من كنت في بلدي بالعشق مشهورا أنا من لم تشاهد عيناه سواه محبوبا - و در پاورقى چنين ترجمهاش كرده است: «لايموت أبداً من عمّرت قلبَه المحبّةُ، فقد كُتب لنا الخلودُ في صحيفة الكون»[۵]همچنين شعر فارسى
[۶]گفتنى است: در اين مورد اخير، مصراع اول بهخوبى برگردان شده ولى مصراع دوم بهدرستى و با دقت ترجمه نشده است. برگردان فارسى مصراع دوم (أنا من لم تشاهد عيناه سواه محبوبا) چنين است: منم كه چشمانم بجز او معشوقى نديده است. همچنين در متن فارسى:
برو اين دام بر مرغ دگر نه | كه عنقا را بلند است آشيانه |
در پاورقى عربى:
اذهب ضع الشراك لغيرها | فالعنقاء في الأعالى عشّها |
- شايان توجه است كه كتاب «رساله لُبّ اللّباب در سير و سلوك اولي الألباب» دو چاپ دارد: قديم و جديد. چاپ قديم مختصر و چاپ جديد مفصل است. متن حاضر، ترجمه عربى چاپ قديم است.
پانويس
منابع مقاله
- مقدمه و متن كتاب.
- رساله لب اللباب در سير و سلوك اولي الالباب، سيد محمدحسين حسينى طهرانى، مشهد، انتشارات علامه طباطبايى، چاپ سيزدهم، 1426ق.
- رساله لب اللباب به ضميمه مصاحبات علامه سيد محمدحسين طباطبايى، سيد محمدحسين حسينى طهرانى، به كوشش سيد هادى خسروشاهى، قم، مؤسسه بوستان كتاب، چاپ اول، 1389ش.