کوسج، اسحاق بن منصور
| کوسج، اسحاق بن منصور | |
|---|---|
 | |
اسحاق بن منصور، مشهور به کُوسَج و اسحاق بن منصور مَروَزی، حافظ، محدث و فقیه ممتاز حنابله در قرن سوم هجری قمری (متوفای ۲۵۱ق) و روایتگر مسائل فقهی احمد بن حنبل و اسحاق بن راهویه است.
ولادت و تربیت
- ابویعقوب اسحاق بن منصور بن بهرام نیشابوری، در مرو به دنیا آمد[۱]، ولی تاریخ ولادتش معلوم نیست. گفته شده است که کوسج حدود ۱۷۰ق، زاده شد[۲].
- او در مرو به تحصیل علم روی آورد، لیکن پس از چندی برای فراگیری علوم بیشتر راهی عراق، حجاز و شام شد و در آنجا علم فقه را نزد افرادی چون احمد بن حنبل و اسحاق بن راهویه فراگرفت و پس از آن به بغداد رفت.
منزلت علمی
- مسلم و نسایی وی را حافظی ثقه معرفی کرده‌اند[۳].
- ابویعقوب از افرادی مثل سفیان بن عینیه، وکیع بن جراح، احمد بن اسحاق، یحیی بن سعید قطان و دیگران روایت نقل می‌کرد.
- کوسج از فقهای بزرگ حنابله بشمار می‌آمد و در بین فقها کسانی چون بخاری، ابوعیسی ترمذی، ابن ماجه، نسایی و مسلم از وی روایت نقل کرده‌اند.
وفات
- اسحاق بن منصور بعد از مدتی که در بغداد مشغول تدریس فقه و حدیث بود، راهی نیشابور شد و تا آخر عمرش در آن شهر بود تا اینکه در ۱۹ جمادی‌الاولی سال ۲۵۱ از دنیا رفت و در مقبره خداباد نیشابور به خاک سپرده شد[۴]. به گفته خطیب بغدادی، کوسج روز پنج‌شنبه وفات کرد و روز جمعه 10 روز مانده از جمادی‌الاولی سال 251ق، دفن شد[۵].
آثار
- مسائل الإمام أحمد بن حنبل و إسحاق بن راهويه برواية إسحاق بن منصور المروزي.
- «له مُسندٌ يروى عنه»: اسحاق بن منصور، دارای مُسنَدی بوده است که از روی آن روایت و تدریس می‌کرد[۶].
پانویس
منابع مقاله
- گروهی از پژوهشگران، «فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامى»، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، 1389ش.
- الخطيب البغدادي، أبوبکر أحمد بن علي، «تاريخ بغداد»، تحقیق بشار عواد معروف، دارالغرب الإسلامي، بیروت، 1422ق.
- ابن الأثير، عزالدين، «الكامل في التاريخ»، دارصادر و داربیروت، 1385ق.
- الصفدي، صلاح‌الدين، «الوافي بالوفيات»، تحقیق أحمد الأرناؤوط و تركي مصطفى، دارإحياء التراث، بیروت، 1420ق.