رساله سیر و سلوک منسوب به بحر العلوم
| نام کتاب | رساله سیر و سلوک منسوب به بحر العلوم |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | رسالة في السیر و السلوک. شرح |
| پدیدآورندگان | بحرالعلوم، محمدمهدی بن مرتضی (نويسنده)
حسینی طهرانی، محمدحسین (شارح) |
| زبان | فارسی
عربی |
| کد کنگره | BP 289/6 /ب3 ر5023 |
| موضوع | آداب طریقت
بحر العلوم، محمد مهدی بن مرتضی، ۱۱۵۵ - ۱۲۱۲ق. رساله فی السیر و السلوک - نقد و تفسیر |
| ناشر | علامه طباطبايی |
| مکان نشر | مشهد مقدس - ایران |
| سال نشر | 1418 هـ.ق |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE12756AUTOMATIONCODE |
معرفى اجمالى
رساله سير و سلوك منسوب به بحر العلوم، به جناب مهدى بن مرتضى طباطبايى نجفى ، معروف به علامه بحر العلوم نسبت داده شده است. اين رساله، در موضوع اخلاق و عرفان و به زبان فارسى است.
كتاب، با مقدمه و شرح سيد محمدحسين حسينى تهرانى منتشر شده است. وى انگيزه خود را از جمع‌آورى و تصحيح كتاب، با عباراتى به اين مضمون بيان مى‌كند: «به خاطر مختصر و عميق بودن كتاب و كلام بزرگانى همچون علامه قاضى (ره) در وصف آن، پس از بارها مطالعه و بهره‌مند شدن از آن، در صدد برآمدم شرحى مختصر، به‌ويژه بر قسمت‌هاى مشكل آن زده و مصادر احاديث و اشعار وارده در آن را استخراج نمايم».
ساختار
كتاب، مشتمل بر يك مقدمه و دو بخش اصلى است. هر بخش، داراى چهار فصل است. شيوه بحث در كتاب به اين گونه است كه مؤلف، مطالب عرفانى خود را با استناد به آيات و روايات، به نحو شايسته بيان مى‌كند.
گزارش محتوا
علامه تهرانى در مقدمه كتاب، سه مطلب را مورد بررسى قرار داده است: نخست، صحت املايى و انشايى نسخه حاضر؛ دوم، صحت انتساب اين رساله به مرحوم بحر العلوم و سوم، ترجمه و شرح حال بحر العلوم.
در فصل اول بخش اول، مؤلف، به موضوعاتى همچون خاصيت عدد چهل در ظهور استعدادهاى انسان، نسبت انسان با قواى چهارگانه عقليه، وهميه، غضبيه، شهويه و مراحل سلوك پرداخته است.
در فصل دوم بخش اول، مباحثى مانند، مقصد سالك و مراتب آن، مقام مظهريت انوار الهيه و احاطه كليه به عوالم الهيه، آمده است.
فصل سوم بخش اول، به اقسام خلوص و اخلاص، احكام و مراحل جهاد و... پرداخته است.
در فصل چهارم بخش اول، عناوينى مانند شرح اجمالى عوالم مقدم بر عالم خلوص، شرح تفصيلى عوامل دوازده‌گانه مقدم بر عالم خلوص و... بررسى شده است.
در فصول چهارگانه بخش دوم، بيان اجمالى در طريق سلوك الى الله، بيان تفصيلى در طريقه سلوك الى الله، آثار سلوك و طريق ذكر مؤلف تبيين شده است.
وضعيت كتاب
علامه تهرانى در ذيل هر صفحه از كتاب با فاصله يك خط تيره از كلام مؤلف، مفصلا مستندات قرآنى و روايى مطالب را بيان كرده و به توضيح برخى از واژه‌ها پرداخته است. فهرست محتويات در آغاز كتاب ذكر شده است.
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.
پیوندها
مطالعه کتاب رساله سیر و سلوک منسوب به بحر العلوم در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور