شرح حکم الإمام إبن عطاءالله السکندري
شرح حكم الإمام ابن عطاءالله السكندري، شرح عبدالمجید شرنوبی (متوفی 1348ق/1929م)، بر حکم امام ابن عطاءالله سکندری (متوفی 709ق/1309م)، مشهور به «الحكم العطائية» است. عبدالفتاح بزم، مقدمه بر این اثر و تحقیق آن را به انجام رسانیده است.
| شرح حکم الإمام إبن عطاء الله السکندري | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | شرنوبی، عبدالمجید (نويسنده)
ابن عطاء الله اسکندری، احمد بن محمد (نويسنده) بزم، عبدالفتاح (مصحح) |
| عنوان‌های دیگر | الحکم العطا‌ئیه. شرح |
| ناشر | دار ابن کثير |
| مکان نشر | سوریه - دمشق ** لبنان - بیروت |
| سال نشر | 1427ق - 2006م |
| چاپ | 10 |
| موضوع | ابن عطاءالله اسکندری، احمد بن محمد، - 709ق. الحکم العطا‌ئیه - نقد و تفسیر - عرفان - کلمات قصار - اندرز نامهها - متون قدیمی تا قرن 14 - اخلاق عرفانی - متون قدیمی تا قرن 14 - تصوف - متون قدیمی تا قرن 14 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP ۲۸۳/الف۲۵،ح۸۰۲ |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
روشن است که «الحكم العطائية»، اولین تألیف ابن عطاءالله بوده است؛ چراکه در بسیاری از آثار دیگرش، مانند «التنوير في إسقاط التدبير» و «لطائف المنن» و «تاج العروس»، فقراتی از آن را آورده است. استفاده دیگر علما چون ابن عجیبه نیز حکایت از اعتبار این کتاب دارد. کتاب الحكم ابن عطاءالله خلاصه آراء او در تصوف است. تعداد حکمت‌های کتاب آن‌گونه که شرنوبی در مقدمه شرحش اشاره کرده، بالغ بر 264 حکمت می‌شود[۱].
عبدالفتاح بزم آن‌گونه که در مقدمه نوشته تصمیم داشته پس از تدریس «الحكم»، آن را مستند به کتاب و سنت به‌ایجاز شرح کند، اما سپس نظرش عوض می‌شود و تصمیم می‌گیرد که شرح شرنوبی را مورد تحقیق قرار دهد. او در این کتاب به طبع‌های مختلف مراجعه و آنها را باهم مقایسه کرده و عباراتش را مورد تحقیق قرار داده است. او اختلاف نسخه‌ها و اندک عبارات متباین آنها را تذکر داده است؛ همان گونه که به طبع‌های مختلف اصل کتاب حکم نیز مراجعه و به اختلافات آنها اشاره کرده است.
بزم در این نسخه از کتاب، نص حکمت را به حروف سیاه، برجسته کرده تا نیازی به ذکر آن در گیومه نباشد. پس از آن شرح شرنوبی را به قلم سفید ذکر کرده است. سپس تعلیقات خود را به قلم نازک به‌همراه شماره آیات و قبل و بعد آیات در صورت نیاز، همچنین منابع احادیث و گاه متن تمام حدیث و ذکر شرح حال مختصر اعلامی که شارح نام برده، آورده است. همچنین شرح حال مختصری از ابن عطاءالله سکندری صاحب حکم و شارح آن شیخ عبدالمجید شرنوبی ارائه کرده است[۲].
او سپس در مقدمه دیگری به‌اختصار «تصوف» را معرفی می‌کند. وی ابتدا مقام احسان را تبیین و سپس حقیقت تصوف را مجاهده با نفس و عمل به شرع با صفای قلب می‌داند[۳].
در انتهای کتاب پس از ارائه شرح 264 حکمت کتاب، تعدادی از مکاتبات ابن عطاءالله سکندری[۴] و همچنین شرح 34 مناجات وی به قلم شرنوبی نیز مشاهده می‌شود[۵].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.