أدلة الإمامة في ضوء الكتاب و السنة
أدلة الإمامة في ضوء الكتاب و السنة تألیف بانو میسون بزاز، اثری است عربی، که دلایل حقانیت مذهب شیعه را با استفاده از منابع اهل سنت گردآوری، بحث و بررسی نموده است.
| أدلة الإمامة في ضوء الكتاب و السنة | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | بزاز، میسون (نویسنده) |
| ناشر | مشعر |
| مکان نشر | ایران - تهران |
| سال نشر | مجلد1: 1392ش , 1435ق |
| چاپ | 1 |
| شابک | 978-964-540-489-3 |
| موضوع | امامت - احاديث اهل سنت |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 117/25 /الف8ب4* |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ساختار
کتاب مشتمل بر مقدمه ناشر، مقدمه مؤلف و متن اثر در چهارفصل است. مباحث هر فصل نیز در عناوین متعدد دسته‌بندی و ارائه شده است. نویسنده در نگارش مطالب از منابع اهل سنت استفاده کرده و با استناد به این منابع حقانیت اعتقادات تشیع نسبت به ائمه دوازده‌گانه را مورد بحث و بررسی قرار داده است. وی تا حد امکان، توجه به اولویت و اهمیت کتاب‌ها داشته و ترتیب اولویت آن‌ها را مراعات کرده است. ایشان ابتدا به صحاح و مسانید استناد کرده؛ و در صورت نبود بعضی روایات در صحاح از مصادر دیگر به ترتیب اهمیت استفاده کرده است..[۱]
گزارش محتوا
کتاب با این عبارات آغاز شده است که اعتقاد به امامت دوازده امام از اهل‌بیت رسول(ص) از اصول اساسی و مهم در عقاید شیعه است. این اعتقاد برگرفته از کتاب خدا و سنت متواتر منقول از نبی رحمت محمد(ص) است. بانوی محترمه میسون بزاز اقدام به استخراج ادله این موضوع از مصادر معتبر اهل سنت گرفت و این ادله را با بحث و تحلیل بیان کرد و دلالت آن‌ها بر عقیده شیعه امامیه را اثبات و شبهات پیرامون آن را پاسخ گفت..[۲] نویسنده در مقدمه نیاز به نگارش اثر را این‌گونه توضیح می‌دهد: به شبهات اعتقادی که از سوی مخالفین مذهب تشیع برای اغراض مختلفی که گاه سیاسی و گاه ناشی از تعصبات دینی و مانند آن مطرح شده، پاسخ‌های فراوانی داده شده است؛ اما گاه مفصل بوده و برای عموم خوانندگان مفید نبوده و گاه نیز متن کتاب‌ها را دربر نداشته و مؤلفین آن‌ها، تنها به ذکر عنوان مصادر و شماره صفحات بسنده کرده‌اند؛ به همین خاطر نیاز به مجموعه‌ای منظم از روایات ذکر شده در مصادر مختلف اهل سنت پیرامون برخی از دیدگاه‌ها و مسائل اختلافی طرح شده بین فرق اسلامی را احساس کردم و اینکه این مجموعه مشتمل بر نصوص احادیث و سخنان رسول اکرم(ص)، آیات مذکور در قرآن کریم، آنچه پیرامون این آیات در کتب تفاسیر نوشته شده و آنچه می‌توانیم علاوه بر آن احادیث به آن استدلال کرد، باشد؛ لذا به نوشتن این مجموعه روی آوردم..[۳] در اولین فصل کتاب موضوع خلافت و امامت مورد بررسی قرار گرفته است. نویسنده با استناد به آیه مبارکه «إِنَّ الدِّينَ عِنْدَ اللَّهِ الْإِسْلام» (آل‌عمران: 19)؛ دین اسلام را دین الهی کاملی دانسته است که مشتمل بر تمامی احتیاجات انسان در زندگی است. سپس می‌گوید: امامت، به‌ویژه امامت ائمه معصومین(ع) نزد شیعه حائز جایگاه مهمی است اما نزد دیگر فرق اسلامی از این جایگاه برخوردار نیست. دلیل این موضوع اختلاف اعتقاد مسلمین در اصل امامت است؛ مسلمانان به امامت به شکل عام معتقد هستند ولی اعتقاد شیعه، اعتقاد خاصی است که از جایگاه و اهمیت امامت در حیات بشری از همه جوانب ناشی می‌شود و لذا نزد شیعه یکی از اصول مذهب و مهم‌ترین اصلی است که شیعه را از دیگر فرق اسلامی متمایز می‌کند..[۴]اهل سنت با شیعه در اینکه امامت، رهبری عمومی جامعه است مشترک هستند؛ اما آن‌ها معتقدند که این زعامت اختصاص به امور دنیوی دارد نه دینی و به همین دلیل تبدیل به یکی از فروع دین شده است..[۵] از دیگر مباحث این فصل شروط امام است. شیعه معتقد است که واجب است امام از سوی خداوند متعال نصب شود و از شروط خاصی برخوردار باشد؛ عصمت از همه رذایل و فواحش ظاهری و باطنی، افضلیت از همه اهل زمانه، کمال عقلی و زیرکی، علم به همه احتیاجات دینی و دنیوی، وراثت و قرابت نسبت به نبی(ص)، هاشمی بودن از نسل علی و فاطمه(ع) ازجمله این شرایط است..[۶] نویسنده در دومین فصل کتاب، آیات و احادیثی که شیعه در اثبات امامت اهل‌بیت(ع) به آن‌ها استناد کرده را در یازده شماره مورد بحث قرار داده است؛ آیه انذار و حدیث دار، آیه اولی‌الامر، آیه تبلیغ و حدیث غدیر، آیه تطهیر، احادیث ثقلین، خلفای دوازده‌گانه، سفینه، طیر، منزله، مودت و ولایت عناوین این فصل از کتاب تشکیل می‌دهند. ایشان در آیات به شأن نزول و دلالت آیه و در احادیث به الفاظ حدیث و دلالت آن اشاره کرده است..[۷] در فصل سوم دو واژه امامت و نبوت مورد مطالعه قرار گرفته است. نویسنده در ابتدا لازم دیده است که سه اصطلاح نبوت، رسالت و امامت را معرفی کند. مسئولیت انبیاء منحصر در ابلاغ وحی است که از راه‌های مختلفی از سوی خداوند به آن‌ها می‌رسد. رسول نیز به انبیائی گفته می‌شود که مسئولت ابلاغ رسالت آسمانی از جانب خداوند به‌اضافه ابلاغ وحی بر عهده آن‌ها است. امامت نیز مقامی بالاتر از نبوت است که تنها منحصر در انبیا نیست. بر افضلیت امامت بر نبوت، آیات و احادیثی دلالت دارد که در این رابطه آیات مباهله و ابتلا و احادیث نور، سیادت و مدینه العلم مورد استناد قرار گرفته است..[۸] در فصل چهارم، موضوع مهدویت مطرح شده است. در ابتدای این فصل چنین می‌خوانیم که پس از شناخت معنای امامت و جایگاه آن و شواهدی که دلالت بر وجوب امام در قرآن و حدیث دارد و ازآنجاکه رهبری جامعه و وجود امام نیاز بشریت است، داخل در بحث مهدی(عج) و روایاتی که در این رابطه وارد شده می‌شویم..[۹]جمیع ادیان بر این تفکر که در آخرالزمان شخصی که وعده داده‌شده برای نجات بشریت از ظلم و طغیان خروج می‌کند، متفق هستند. اما اینکه موعود همان مهدی منتظر است مطلبی است که جمیع مسلمانان بر آن اتفاق دارند و اعتقاد به اینکه مهدی منتظر همان امام دوازدهم از ائمه اهل‌بیت(ع) و آخرین آن‌ها است از موضوعات مورد اتفاق شیعه امامیه است..[۱۰] گروه زیادی از علمای اهل سنت به تواتر احادیث مهد(عج) تصریح کرده‌اند که قرطبی و ابن حجر عسقلانی و ابن حجر هیتمی و متقی هندی از آن جمله‌اند..[۱۱]اعترافات فقها، محدثین، مفسرین، مورخین، محققین، ادبا و نویسندگان اهل سنت به ولادت مهدی(عج) به یکصد مورد بالغ می‌شود. بیش از نصفی از آن‌ها تصریح کرده‌اند که امام محمد بن حسن مهدی(عج) همان امامی است که به ظهورش در آخرالزمان وعده داده شده است..[۱۲]
وضعیت کتاب
آدرس مطالب با ذکر جلد و صفحه در پاورقی‌ها و فهرست مصادر و مراجع در انتهای کتاب ذکر شده است.
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.