الأمان من أخطار الأسفار و الأزمان
الأمان من أخطار الأسفار و الأزمان نوشته رضى‌الدين، سيد على بن طاووس حسینى حلى، متوفاى 664ق، اولین كتاب در موضوع ادعيه و آداب سفر و راه علاج امراض در سفر است و قبل از سيد ابن طاووس هيچ كس كتابى مستقل در اين موضوع و به اين سبک ننوشته است.
| الأمان من أخطار الأسفار و الأزمان | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | مؤسسة آل البيت عليهم‌السلام لاحياء التراث (مصحح) ابن طاووس، علی بن موسی (نویسنده) |
| ناشر | مؤسسة آل البیت علیهم‌السلام لإحیاء التراث |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1409 ق |
| چاپ | 1 |
| موضوع | دعاها سفرها - کتابهای دعا |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 267/55 /الف2الف8 1368 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
انگیزه نگارش
سيد در مقدمه كتاب مى‌فرمايد: «با توجه به اينكه در سفرها خطرها و مشكلات فراوانى برای انسان پيش مى‌آيد...تصميم گرفتم كتابى بنويسم كه حافظ انسان در سفرها باشد...
در اين كتاب بسيارى از اسناد روايات و كتب منبع آنها را ذكر نكرده‌ام چرا كه هدف در اين كتاب اختصار است و اين كتاب، كتابى است برای عمل كردن و سلامت ماندن (نه كتابى روايى و به عنوان منبع).»
ادعيه بدون سند
سيد نكته‌اى ذكر كرده كه در هر جا دعایى در روايات نيافته یک دعا در آن موضوع انشاء كرده و دليل و مجوّز اين كار را هم رواياتى مى‌داند از جمله اين روايت:
عبدالله بن حماد انصارى از امام صادق عليه‌السلام نقل مى‌كند كه به ايشان عرض كردم: دعایى به من بياموز.امام در جواب فرمود: «إن أفضل الدعاء ما جرى على لسانك»، يعنى بهترين دعا آن است كه بر زبان خودت جارى شود.
به همين خاطر سيد ابن طاووس در كتب مختلف، دعاهاى فراوانى نقل كرده است.
ابن طاووس در عين اينكه برای اين نوع ادعيه سندى ندارد تأكيد مى‌نمايد كه:
«من با اين كار دعا نمى‌سازم بلكه اينها ادعيه‌اى است كه خداوند جل جلاله به من افاضه كرده است و من برای شما نقل مى‌كنم.»
ترتيب كتاب
مصنف، كتاب «الأمان» را به 13 باب تقسيم كرده و در هر باب فصول متعددى گنجانده است.
در ابتداى كتاب نيز فهرست تفصيلى مطالب كتاب را ذكر كرده تا دسترسى به مطالب آن در كوتاه‌ترين زمان ممكن عملى گردد.
از جمله محتويات كتاب الأمان كتاب «برء الساعة محمد بن زكرياى رازى» و كتاب «قسطا بن لوقاى يونانى» است كه به طور كامل در دو باب از كتاب ذكر شده‌اند.
كتاب «برء الساعة» راه علاج فورى بعضى از بيمارى‌ها است كه مصنف به آنها دست يافته، مانند زكام، سردرد، چشم‌درد و...
كتاب «قسطا بن لوقا» هم شامل انواع بيمارى‌هایى است كه ممكن است در مسافرت برای انسان پيش بيايد و راه درمان آنها و اوقات مناسب برای خوردن و آشاميدن و استراحت در مسافرت‌ها را ذكر كرده است.
سير بيان مطالب كتاب توسط مصنف سيرى منطقى و بسيار دقيق است چرا كه ابتداى كتاب بحث تصميم به مسافرت و مقدمات آن و دعاهاى قبل از خروج از خانه و...است، بعد بحث لوازم سفر و وسايل مورد نياز و همراهان در سفر مطرح شده.
پس از آن ادعيه فراوانى برای خروج از منزل و در طول سفر ذكر شده است.
سپس امراضى كه ممكن است انسان در سفر به آنها مبتلا شود و راه درمان آنها مفصلا بيان شده است.
چاپ
كتاب شريف «الأمان» در طبعى بسيار زيبا و مناسب توسط مؤسسه آل البيت عليهم‌السلام چاپ شده و تحقيقى بسيار ارزشمند روى آن صورت گرفته است.
نام تمام گیاهان و امراضى كه در كتاب آمده از كتب مرجع استخراج شده و توضيح كافى پيرامون آنها ذكر شده و آيات و روايات متن استخراج شده‌اند و نسخه بدل‌ها نيز ضميمه گشته‌اند.
در اين چاپ كليه مصادر نقل ابن طاووس استخراج شده و آدرس آنها در پاورقى آمده است.
در پایان كتاب نيز 14 فهرست متنوع آمده كه برای اهل تحقيق بسيار سودمند است.