ابن حمیده، محمد بن‌ على‌

ابن حُمَیده‌، ابوعبدالله‌ (ابوعبیدالله‌) محمد بن‌ على‌ (486-550ق‌/1093- 1155م‌)، نحوی‌، ادیب‌، لغوی‌ حلّى‌.

ابن حمیده، محمد بن‌ على‌
NUR00000.jpg
نام کاملابن حُمَیده‌، ابوعبدالله‌ (ابوعبیدالله‌) محمد بن‌ على‌
نام پدرعلى‌
ولادت486ق
محل زندگیحله
رحلت550ق‌
اطلاعات علمی
اساتیدخُزیمه‌، ابن‌ خشاب‌
برخی آثارالأدوات‌ في‌ النحو، الروضه في‌ النحو، شرح‌ أبیات‌ الجمل‌، تألیف‌ ابوبكر بن‌ سراج‌

انتساب‌ او به‌ حلّه‌ بى‌گمان‌ به‌ لحاظ سكنى‌، و نه‌ تولد وی‌ در آن‌ شهر بوده‌ است‌، زیرا این‌ شهر را سیف‌الدوله‌ صدقه بن‌ منصور بن‌ دُبَیس‌ در 495ق‌ یعنى‌ 9 سال‌ پس‌ از تولد ابن‌ حمیده‌ بنا نهاد.

اساتید

ابن‌ حمیده‌ در شهر خود نزد شیخى‌ معروف‌ به‌ خُزیمه‌ به‌ فراگیری‌ علوم‌ گوناگون‌ پرداخت‌ و سپس‌ در بغداد نزد ابن‌ خشاب‌ نحو آموخت‌ و در این‌ علم‌ تبحر یافت‌. او شعر نیز مى‌سرود و ابن‌ قفطى‌ شعر او را به‌ نیكویى‌ ستوده‌ است‌، اما از تمام‌ اشعار او بیش‌ از 5 بیت‌ به‌ دست‌ ما نرسیده‌ است‌.

آثار

1. الأدوات‌ في‌ النحو؛

2. الروضه في‌ النحو؛

3. شرح‌ أبیات‌ الجمل‌، تألیف‌ ابوبكر بن‌ سراج‌؛

4. شرح‌ التصریف‌، تألیف‌ ابن‌ جنى‌؛

5. شرح‌ اللمع‌، تألیف‌ ابن‌ جنى؛

6. شرح‌ المقامات‌، تألیف‌ حریری‌؛

7. الفرق‌ بین‌ الضاد و الظاء؛

8. كتاب‌ الطاء؛

9. كتاب‌ الفَرْق.

تا آن‌جا كه‌ روشن‌ است‌، از این‌ 9 كتاب‌ منسوب‌ به‌ ابن‌ حمیده‌ كه‌ غالباً شرح‌ آثار دیگران‌ است‌، هیچ‌كدام‌ به‌ جای‌ نمانده‌ است‌.[۱]

پانویس

  1. خسروی، زهرا، ج3، ص371-372

منابع مقاله

خسروی، زهرا، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1374.

وابسته‌ها