المقدمات الممهدات لبیان ما اقتضته رسوم المدونة من الأحکام الشرعیات و التحصیلات المحکمات لأمهات مسائلها المشکلات
| المقدمات الممهدات لبیان ما اقتضته رسوم المدونة من الأحکام الشرعیات و التحصیلات المحکمات لأمهات مسائلها المشکلات | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابن رشد جد، محمد بن احمد (نويسنده) حجی، محمد (محقق) |
| ناشر | دار الغرب الإسلامي |
| مکان نشر | لبنان - بیروت |
| سال نشر | 1408ق - 1998م |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 3 |
| کد کنگره | /الف2م7 178/5 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
المقدمات الممهدات، با نام کامل: «المقدمات الممهدات لبيان ما اقتضته رسوم المدونة من الأحكام الشرعيات و التحصيلات المحكمات لأمهات مسائلها المشكلات»، اثر ابوالولید محمد بن احمد بن رشد قرطبی (متوفی 520ق)، کتابی است در فقه مالکی که با تحقیق محمد حجی، منتشر شده است.
هنگامی که ابن رشد در اواخر عمر خویش، کتاب «البيان و التحصيل» را نوشت، از او خواستند که مقدماتی را برای آن تهیه نماید تا در ابتدای هر باب از آن قرار گیرد (مانند آنچه در «المدونة» انجام شده است). در آن زمان، مقدمات نوشته‌شده، هنوز از مرحله پیش‌نویس، خارج نشده بود که تصمیم گرفت به مقدمات کتاب «البيان و التحصيل» به‌عنوان تمهید، اکتفا نموده و به‌صورت خالص، آن را استخراج نماید. هنگامی که وی از مراکش به قرطبه بازگشت، دانشمندان نزد او هجوم آوردند و از او خواستند آنچه از کتاب «البيان و التحصيل» یا «المقدمات الممهدات» باقی مانده است را به سمع آنها برساند؛ بنابراین او تمایل کسانی که خواهان کتاب «المقدمات الممهدات» بودند را ترجیح داد و همین امر باعث گردید تا اثر حاضر، تدوین و تکمیل گردد[۱].
«المقدمات»، نه از جمله کتب فقهی عادی و نه از قبیل کتب اصول است، بلکه نوعی نوآوری تألیفی است که مشتمل بر مطالعات و تأملات یک فقیه متبحر مالکی است که به درجه اجتهاد فرقه‌ای و یا حتی اجتهاد مطلق، رسیده و به بررسی زمینه‌های اختلاف نظر میان سایرین پرداخته و در صورت لزوم، با استدلال و برهان، از عقیده مالکی خود، دفاع می‌کند[۲].
کتاب با دو مقدمه از محقق و مؤلف آغاز شده است. در مقدمه محقق، ابتدا به طریقه نگارش کتاب و برخی از ویژگی‌ها و خصوصیات آن، اشاره شده و سپس، به توصیف نسخ خطی کتاب پرداخته شده[۳] و در مقدمه مؤلف، انگیره نگارش کتاب، بیان شده است[۴].
مطالب کتاب در سه جلد، تمامی ابواب فقهی از طهارت تا دیات و جنایات را در بر گرفته است. از جمله موضوعات مطرح‌شده در کتاب، می‌توان به وجوب تفقه در دین[۵]، وحدانیت و صفات خداوند[۶]، راه‌های رسیدن به احکام شریعت[۷]، تقسیم حقیقت به مفصل و مجمل[۸]، اشاره نمود.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.