أسرار التوحيد في مقامات الشيخ أبي‌سعيد (امیرکبیر)

    از ویکی‌نور
    أسرار التوحيد في مقامات الشيخ أبي سعيد
    أسرار التوحيد في مقامات الشيخ أبي‌سعيد (امیرکبیر)
    پدیدآورانمحمد بن منور (نویسنده) صفا، ذبیح‌الله (گردآورنده)
    ناشرامير کبير
    مکان نشرايران - تهران
    سال نشر1361ش.
    چاپپنجم
    موضوعابو سعيد ابو الخير، 357 - 440ق.

    تصوف

    نثر فارسی - قرن 6ق.
    زبانفارسی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    ‏‎‏/‎‏الف‎‏2‎‏م‎‏3 / 278/8 BP

    أسرار التوحيد في مقامات الشيخ أبي‌سعيد، اثر محمد بن منور میهنی نوه ابوسعید ابوالخیر، پیرامون احوال و اخبار و اقوال و کرامات جد خویش است که آنها را از مجموعه روایات و اطلاعاتی که در این‌باره داشته، گرد آورده است.

    این کتاب از امهات کتب ادبی فارسی و از جمله آثار استادانه زبان ماست. روانی انشا و انسجام عبارات و رعایت تام و تمام موازین فصاحت و بلاغت در این کتاب به‌حد اعلای خود رسیده است و باآنکه کتاب در نیمه دوم قرن ششم، یعنی در دوره استیلای سبک مصنوع نثر فارسی نگارش یافته، به‌هیچ‌روی اثری از آثار تصنع، به‌جز در مقدمه آن، مشهود نیست.

    کوتاهی جمله‌ها و تمامی آنها و به‌کار رفتن کلمات و ترکیبات اصیل پارسی در همه جای این کتاب به‌ چشم می‌آید و سرگذشت‌ها و وقایع با چنان مهارت حکایت شده است که گیرندگی خاص آنها خواننده را همواره مجذوب نگاه می‌دارد.

    کلمات و ترکیبات عربی، مگر در مقدمه کتاب، بسیار کم و از مقوله کلمات و ترکیبات رایج زبان فارسی است[۱].

    چنان‌که در متن کتاب مشاهده می‌شود، «أسرار التوحيد» بر سه باب تقسیم شده است: باب اول، در ابتدای حالت شیخ ابوسعید و باب دوم، در وسط حالت و باب سوم در انتهای حالت او و در هر سه باب، خاصه در باب دوم کتاب، بسیاری از اقوال ابوسعید و اشعاری که بر زبان او رفته بود، نقل شده است. اهمیت این قسمت‌های اخیر و همچنین آنچه از نامه‌های شیخ در کتاب آمده، در آن است که نمونه‌های خوبی از زبان پارسی دری و نظم و نثر آن در ابتدای قرن پنجم به ما می‌دهد تا از لحاظ تحقیق در تاریخ تحول زبان و شعر و نثر پارسی مورد مطالعه قرار دهیم و نیز چون در سراسر کتاب از زندگی خصوصی مردمی از طبقات گوناگون در پایان قرن چهارم و آغاز قرن پنجم هجری، سخن رفته است، از باب مطالعه در تاریخ اجتماعی مشرق ایران در آن روزگار و همچنین از حیث تحقیق در تاریخ تصوف، نیز اثر سودمند ارزنده‌ای است[۲].

    پانویس

    1. ر.ک: مقدمه ذبیح‌الله صفا، صفحه سه
    2. ر.ک: همان، صفحه چهار

    منابع مقاله

    مقدمه ذبیح‌الله صفا.


    وابسته‌ها