آن روی سکه (پژوهشی در تاریخ‌نگاری ایران)

آن روی سکه (پژوهشی در تاریخ‌نگاری ایران)
پدیدآوران	غفاری‌فرد، عباسقلی (نویسنده)
ناشر	انتشارات نگاه
مکان نشر	تهران
سال نشر	۱۳۹۶ش
موضوع	تا‌ریخ‌نویسی‌ -- ایران‌
کد کنگره	‏DSR۹۰/غ۷آ۸ ۱۳۹۶

آن روی سکه (پژوهشی در تاریخ‌نگاری ایران) تألیف عباسقلی غفاری‌فرد؛ کتاب حاضر نگاهی عمیق به دو دوره‌ی مهم تاریخی در ایران یعنی ساسانیان و صفویان است. اثری جذاب، پرکشش و سرشار از نکته‌هایی که ما را به گذشته‌هایی می‌برد که برای امروز و فردای تاریخی ما درس آموز است.

گزارش کتاب

نوشته‌های این کتاب، گزارشی کوتاه و گزیده از تاریخ نگاری در ایران است با رویکردی خرده گیرانه، از آن رو که بیشتر مورخان به یک روی سکه پرداخته، و چند سویه، و در صورت امکان همه سویه، به بررسی داده‌ها نپرداخته‌اند. در این روی سکه، سخنان نادرست، با انگیزه‌های گوناگون، بسیار گفته و نوتشه شده است. از همین رو شاید هر تاریخی ارزش خواند نداشته باشد و کار به سرگشتگی بکشد. پس باید در پی شیوه‌ای بود که دستاوردی برای رهایی و رستگاری همراه داشته باشد. به هر روی، چنین شیوه‌ای طبعا در گزارش جریان راستین تاریخی، بزرگنمایی و زیاده روی بیش از اندازه‌ای انجام داده و به ناروا کسان، گروه‌ها، پادشاهان، فرمانروایان، پیشوایان، خاندان ها، قبایل... را به ویژگی هایی ستوده که هرگز دارای آن ویژگی‌ها نبوده اند؛ و گاهی با همه‌ی توان کوشیده بر منش‌های بد و کارهای ناپسند آن‌ها پرده‌ای از انکار و تکذیب بکشد. در این کتاب سعی شده گونه‌ای برابری میان «دو روی سکه» ایجاد شود؛ یعنی بی آن که منش‌های نیک، باورهای استوار، مردم داری، دادگری، پیشرفت، برگزیدگی... آن را بپوشاند، به منش‌های بد، ناباوری، مردم ستیزی، بیدادگری، واپسگرایی، گمنامی... آن‌ها نیز در اندازه‌ی توان و دریافت خود بپردازد. در این راستا، به عنوان نمونه، برخی از زمینه‌های تاریخی دو خاندان پادشاهی پیش از اسلام؛ ساسانیان - به کوتاهی - و پس از اسلام، صفویه - تا اندازه‌ای گسترده - مورد بررسی قرار گرفته است. با نگاهی عمیق به فراز و فرودهای این دو دوره‌ی تاریخی می‌توان اهمیت آن را دریافت. شوکت، قدرت، ثروت و رونق حرف اول در این دوران بوده و گسترش محدوده‌ی جغرافیایی، رشد اقتصادی و وسعت روابط سیاسی و فرهنگی با جهان آن روز باعث یگانگی خاص این دوران بوده است. فرصت‌های تاریخی که با غفلت، استبداد و سخت گیری به سقوط این دولت‌ها انجامیده و ایران را در ورطه‌های هولناک تاریخی انداخته است. این اثر از تاریخ این دوران سخن می‌گوید و موشکافانه علل فراز و فرود را می‌کاود. اثری جذاب، پرکشش و سرشار از نکته‌هایی که ما را به گذشته‌هایی می‌برد که برای امروز و فردای تاریخی ما درس آموز است.

منابع مقاله

کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران