داستان مرغان
| داستان مرغان | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | غزالی، احمد بن محمد (نويسنده) پور جوادی، نصر الله (مترجم) |
| عنوان‌های دیگر | رسالة الطیر ** رسالة الطیر. فارسی ** متن فارسی رسالة الطیر خواجه احمد غزالی |
| ناشر | هیئه السبط المحسن الشهيد |
| مکان نشر | ایران |
| سال نشر | 1355ش - 1396ق - 1976م |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی - فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
داستان مرغان، متن فارسی «رسالة الطیر» خواجه احمد غزالی (حدود 452- 520ق) است که به انضام «رسالة الطیر» امام محمد غزالی (450- 505ق)، به اهتمام نصرالله پورجوادی، منتشر شده است.
طرح کلی داستان کتاب، عبارت از رهایی مرغان از قفس و پرواز آنان به سمت بالا و گذشتن از بیابان‌ها و شهرها و دریاها و کوه‌های متعدد و سرانجام رسیدن به مقصود نهایی و دیدار پادشاه مرغان است[۱]. در فرهنگ اسلامی، نخستین کسی که این داستان را تحریر کرد، ابن سینا (متوفی 428ق) بود[۲]. در قرن پنجم هجری، از زمان ابن سینا به بعد، داستان سفر مرغان مورد توجه صوفیه، به‌خصوص ایرانیان قرار گرفت و علاقه آنان به تدریج، افزایش یافت، چنانکه دو رساله عرفانی فارسی بر اساس این داستان، یکی توسط خواجه احمد غزالی و دیگری توسط فریدالدین عطار نیشابوری نوشته شد[۳].
«رسالة الطیر» امام محمد غزالی، نخستین گزارشی از سفر مرغان است که جنبه عرفانی محض دارد و مانند رساله بوعلی، هم کوتاه است و هم به عربی نوشته شده است. این اثر، در عصر نویسنده، توسط برادر وی، خواجه احمد غزالی، ترجمه و یا انشاء شده است. قرابت این دو نویسنده، موجب می‌شود که در تقدم یک رساله بر رساله دیگر، مردد باشیم. هرچند که احمد کوچکتر از محمد بود و زندگی او، قریب به پانزده سال، پس از فوت برادرش ادامه داشت، اما دلیل قاطعی نیست که بتوان حکم کرد که رساله عربی، بر رساله فارسی تقدم دارد و این ترجمه فارسی آن است. در هر حال، اگر هم رساله فارسی، ترجمه رساله عربی باشد، احتمالاً این ترجمه در زمان حیات ابوحامد انجام گرفته و چه بسا که به رؤیت وی نیز رسیده است[۴].
صورت این دو رساله که یکی فارسی و دیگری عربی است، یکی است و هر دو نویسنده نیز یک نتیجه از داستان می‌گیرند. ابتدا اتفاق مرغان است و انتخاب سیمرغ برای پادشاهی خویش و سپس عزیمت آنان به شهر و بارگاه وی. در هر دو رساله، ابتدا به مرغان اخطار می‌شود که راهی که در پیش دارند، راهی است پرخطر، ولیکن این خود آتش اشتیاق آنان را دامن می‌زند[۵].
علی‌رغم شباهتی که میان دو رساله فارسی و عربی هست، اختلافاتی نسبتاً جزئی هم در این دو متن، وجود دارد[۶].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه کتاب.