ابن‌ مبارک‌شاه‌، احمد بن‌ محمد

(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)

اِبْن‌ِ مُبارَک‌شاه‌، شهاب‌الدين‌ احمد بن‌ محمد(806 -862ق‌/ 1403- 1458م‌)، اديب‌ صوفى‌ مسلک‌ و جُنگ‌ نويس‌ حنفى‌.

ابن‌ مبارکشاه‌، شهاب‌الدين‌ احمد بن‌ محمد
NUR97922.jpg
نام کاملاحمد بن‌ محمد؛
نام‌های دیگرابن‌ مبارکشاه‌، شهاب‌الدين‌ احمد بن‌ محمد؛
لقبشهاب‌الدين‌؛
تخلصابن‌ مبارکشاه‌؛
نام پدرمحمد؛
ولادت806ق؛
محل تولدقاهره؛، مصر؛
محل زندگیمصر؛
رحلت862ق؛
طول عمر56؛
خویشاوندان
دیناسلام؛
مذهبحنفی؛
پیشهاديب،‌ صوفى،‌ جُنگ‌ نويس‌؛
اطلاعات علمی
اجازه اجتهاد از
درجه علمیاديب،‌ صوفى، جُنگ‌ نويس‌؛
اساتیدابن‌ هُمام، ابن‌ دَيری؛
معاصرینليث‌ سمرقندی، ابن‌ حجر، سخاوی، ابوالسير ابن‌ نقاش‌، صلاح‌الدين‌ اسيوطى‌؛
برخی آثار1- زهر الحديقه فى‌ الاطعمه الانيقه؛

ولادت

وی در 806ق در قاهره‌ زاده‌ شد، اما از زندگى‌ او چيزی نمى‌دانيم‌.


تصوف، اساتید

احتمالاً او و پدرش‌ هر دو گرايش‌ به‌ تصوف‌ داشتند و پدرش‌ نيز ظاهراً به‌ سبب‌ همين‌ گرايش‌ لقب‌ مبارکشاه‌ يافت‌.

وی از محضر استادانى‌ چون‌ ابن‌ هُمام‌ و ابن‌ دَيری بهره‌ برد و تمايل‌ اين‌ دو استاد به‌ تصوف‌ در روحيه ابن‌ مبارکشاه‌ بى‌اثر نبوده‌ است‌. بارزترين‌ نشانه تصوف‌ او را بايد قصيده‌ای دانست‌ که‌ در مناقب‌ ليث‌ سمرقندی سروده‌ است‌. اين‌ قصيده‌ مورد توجه‌ ابن‌ حجر نيز قرار گرفت‌ و اينکه‌ ابن‌ حجر نسخه‌ای از آن‌ را نوشته‌ و بر ابوالسير ابن‌ نقاش‌ مى‌خوانده‌، تعجب‌ سخاوی را برانگيخته‌ است‌.

ابن‌ مبارک‌شاه‌ همواره‌ صوفيانه‌ مى‌زيست‌ و سخاوی از قناعت‌ و تواضع‌ او در برابر طالبان‌ علم‌ که‌ به‌ خدمتش‌ مى‌آمدند، ياد کرده‌ است‌. وی با صلاح‌الدين‌ اسيوطى‌ پيوندی دوستانه‌ داشت‌ و مکاتباتى‌ اديبانه‌ به‌ شعر و نثر ميان‌ آن‌ دو رد و بدل‌ مى‌شد.

ابن‌ مبارک‌شاه‌ به‌ ابن‌ حجر عسقلانى‌ استاد سخاوی نيز ارادتى‌ خاص‌ مى‌ورزيد و سخاوی از احترام‌ فراوانى‌ که‌ ابن‌ مبارکشاه‌ نزد ابن‌ حجر داشت‌، ياد کرده‌ است‌. سخاوی که‌ خود را از دوستان‌ نزديک‌ ابن‌ مبارکشاه‌ مى‌دانسته در مجالسى‌ که‌ با هم‌ داشتند، اشعار بسياری از او مى‌شنيد.

آثار

1.السفينه،

اين‌ مجموعه 14 جلدی شامل‌ منتخباتى‌ است‌ در شعر و ادب‌ و حکايت‌ و فنون‌ و دانشهای گوناگون‌ که‌ از منابع‌ بسيار فراهم‌ آمده‌ است‌. جلد نهم‌ آن‌ که‌ قمطر الطبيب‌ نام‌ دارد، به‌ مسائل‌ پزشکى‌ اختصاص‌ يافته‌ است‌. دوره اين‌ مجموعه‌ به‌ لحاظ آنکه‌ به‌ خط مؤلف‌ کتابت‌ شده‌، از نفاست‌ و ارزش‌ بسيار برخوردار است‌ و اکنون‌ در کتابخانه فيض‌الله‌ استانبول‌ نگهداری مى‌شود. 2.زهر الحديقه فى‌ الاطعمه الانيقه،

درباره خوراکي‌ها؛ نسخه‌ای از آن‌ در گوتا موجود است.

در منابع‌ دو کتاب‌ ديگر از وی ياد شده‌ است‌:

3. التذکره،

که‌ ظاهراً جنگى‌ ادبى‌ بوده‌ است‌؛

4.فى‌ مناقب‌ الامام‌ ابى‌ الليث‌،

اما در منابع‌ ديگر به‌ آن‌ اشاره‌ای نشده‌ است‌.

سيوطى‌ برخى‌ از اشعار او را نقل‌ کرده‌ است‌. در ميان‌ آن‌ها قصيده‌ای در مدح‌ ابن‌ حجر و يادآور هنگامى‌ است‌ که‌ وی الفتح‌ الباری خود را در شرح‌ بخاری به‌ اتمام‌ رسانده‌ بود.[۱]. ‌

پانویس

  1. مؤذن‌ جامى‌، محمدمهدی، ج4، ص579-578

منابع مقاله

مؤذن‌ جامى‌، محمدمهدی، دائر‌ةالمعارف بزرگ اسلامی زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائر‌ةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1377.


وابسته‌ها