ابن مفتاح، عبدالله بن ابوالقاسم
| ابن مفتاح، ابوالحسن عبدالله بن ابى‌القاسم | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | عبدالله بن ابى‌القاسم؛ |
| نام‌های دیگر | ابن مفتاح، ابوالحسن عبدالله بن ابى‌القاسم؛ |
| تخلص | ابن مفتاح؛ |
| نسب | موالى بنوحجّى؛ |
| نام پدر | ابوالقاسم؛ |
| محل تولد | غضران از قراء شمال صنعا؛، یمن؛ |
| محل زندگی | یمن؛ |
| رحلت | د877ق؛ |
| مدفن | صنعا (محل وفات)؛ |
| خویشاوندان | |
| دین | اسلام؛ |
| مذهب | شیعه (زیدی)؛ |
| پیشه | فقیه؛ |
| اطلاعات علمی | |
| اجازه اجتهاد از | |
| درجه علمی | فقیه؛ |
| اساتید | ابن مرتضی احمد بن یحیی؛ |
| مشایخ | |
| برخی آثار | 1- المنتزع المختار من الغیث المدرار؛ |
ابن مِفْتاح، ابوالحسن عبدالله بن ابى‌القاسم (د 877ق/1472م)، فقیه زیدی.
نسب، زیستگاه، تحصیلات
از زندگى او اطلاع چندانى در دست نیست. تنها مى‌دانیم که از موالى بنوحجّى و ساکن غضران از قراء شمال صنعا بوده و احتمالاً نزد امام زیدیان احمد بن یحیى، معروف به ابن مرتضى، درس خوانده است.
یحیى بن محمد بن صالح بن حنش که رثاء او را گفته، تنها از او حکایتى نقل کرده است و این لزوماً دال بر استفاده علمى از او نیست.
وفات
ابن مفتاح در صنعا درگذشت و همانجا به خاک سپرده شد.
آثار
شهرت ابن مفتاح بیشتر به سبب تلخیص اثر مهم ابن مرتضى در فقه زیدی با عنوان الغیث المدرار المفتح لکمائم الازهار است که شرحى مفصل بر الازهار فى فقه الائمه الاطهار، اثر خود ابن مرتضى است.
این تلخیص که:
1-المنتزع المختار من الغیث المدرار،
نام گرفته، اگرچه به دید تحقیق به پایه بعضى شروح الازهار نمى‌رسد، اما گفته شده که به دلیل وفق آن با مراد مصنف، مطلوب زیدیان واقع شده است، تا آنجا که به نقل جنداری نسخه‌های آن غیر قابل حصر بوده است. وجود 60 نسخه خطى در کتابخانه صنعا، صحت این ادعا را تأیید مى‌کند.
احمد بن یحیى بن حابس صعدی (د 1016ق) تکمله‌ای بر المنتزع ابن مفتاح دارد که نسخه خطى آن در موزه بریتانیا یافت مى‌شود.
المنتزع در 4 جلد با حواشى مختلف در 1332ق در قاهره به چاپ رسیده و بار دیگر در 1341ق در صنعا تجدید چاپ شده است.
جنداری اثر دیگری را نیز با عنوان:
2-تعلیقه على التذکره،
به ابن مفتاح نسبت داده است[۱].
پانویس
- ↑ مؤذن جامى، محمد هادی، ج4، ص648
منابع مقاله
مؤذن جامى، محمد هادی، دائر‌ةالمعارف بزرگ اسلامی زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائر‌ةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1377.