مرآت الأدوار و مرقات الأخبار
| مرآت الأدوار و مرقات الأخبار | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | لاری، مصلح الدین (نويسنده)
ساغروانیان، جلیل (مصحح) امیری، مصطفی ( مترجم) |
| ناشر | مرکز پژوهشی ميراث مکتوب |
| مکان نشر | ایران - تهران |
| سال نشر | 1397ش |
| چاپ | 2 |
| موضوع | اسلام - تاریخ - متون قدیمی تا قرن 14 |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 2 |
| کد کنگره | /ل2م4 107 DSR |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
مرآت الأدوار و مرقات الأخبار، یکی از مهم‌ترین تألیفات مصلح‌الدین محمد لاری (890-979ق) در تاریخ عمومی جهان است که در 974ق، به زبان فارسی نگارش شده است. سید جلیل ساغروانیان، کتاب را تصحیح و بر آن مقدمه نوشته و در دو جلد منتشر کرده است.
این متن، تاریخی عمومی است از ابتدای خلقت حضرت آدم تا سال 974ق – عصر زندگی مؤلف – که آن را در یک مقدمه و ده باب به نگارش درآورده است[۱]. نویسنده عنوان می‌کند تصمیم دارد کتابی مختصر که خلاصه کتب معتبر فن سیر و زبده تواریخ مشهور است، تألیف نماید. او اگرچه در ابتدای تاریخش منابع و مآخذ مورد استفاده در تنظیم تاریخ را نام می‌برد، اما در متن نیز آثاری را ذکر می‌کند که غیر از منابع اولیه اوست. او حتی از تواریخ ترکی منظوم و منثور نیز سود برده است[۲].
ویژگی‌های کتاب
- نویسنده در نگارش تاریخش به‌جای گزینش یک نثر ساده و روان، بیشتر به کاربرد نثری عربی‌مآبانه گرایش دارد و این خود شاید به سبب آثار متعددی است که نویسنده به زبان عربی شرح کرده یا بر آنها حاشیه نوشته است[۳].
- وی در بخش‌های مربوط به دوره‌های نزدیک به زمان خودش، یعنی حدود دو باب آخر کتاب، سعی کرده است بیشتر به معرفی و نشان دادن محیط‌های علمی روزگار خود بپردازد و بسیاری از دانشمندان و علمای هم‌عصر خود را همراه با آثار و افکارشان معرفی کند.
- او ظاهراً به‌خاطر عدم ایجاد حساسیت‌های سیاسی و مذهبی دوره صفویه پادشاهان آن را بسیار خلاصه و مجمل بیان می‌کند و از عصر صفویه تا دوران شاه تهماسب چندان سخن نمی‌گوید[۴].
سعدالدّین حسن مفتی، معروف به خواجه افندی(م 1008ق)، این کتاب را با اضافاتی به ترکی برگردانده و باب دهم این کتاب - در تاریخ سلاطین عثمانی - را پس از تحریر ثانوی و تکمیل به نام «تاج التّواريخ» به‌صورت کتابی مستقلّ درآورده است[۵].
پانویس
منابع مقاله