ابن بیری، ابراهیم‌ بن‌ حسین‌

    از ویکی‌نور
    (تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
    ابن بیری، ابراهیم‌ بن‌ حسین‌
    NUR00000.jpg
    نام کاملابن بیری‌، ابواسحاق‌ ابراهیم‌ بن‌ حسین‌ بن‌ احمد بن‌ محمد بن‌ احمد بن‌ بیری‌
    نام پدرحسین‌ بن‌ احمد
    ولادت1023 یا 1029ق
    محل تولدمدینه
    محل زندگیمکه
    رحلت1099ق‌
    مدفنمعلات‌ نزدیك‌ مقبره حضرت‌ خدیجه‌(ع‌)
    اطلاعات علمی
    علایق پژوهشیفقه
    اساتیدعلامه‌ محمد بن‌ بیری‌، شیخ‌الاسلام‌ عبدالرحمان‌ مرشدی‌
    شاگردانحسن‌ بن‌ على‌ عجیمى‌، تاج‌الدین‌ دهان‌
    برخی آثارعمدة ذوي‌ الألباب‌ و البصائر، جامع‌ للمسائل‌ المهمات‌ في‌ الأحكام

    ابن بیری‌، ابواسحاق‌ ابراهیم‌ بن‌ حسین‌ بن‌ احمد بن‌ محمد بن‌ احمد بن‌ بیری‌ (1023 یا 1029- 1099ق‌/1614 یا 1620- 1688م‌)، فقیه‌ حنفى‌ و مفتى‌ مكه‌.

    ولادت

    ابن‌ بیری‌ در مدینه‌ (1023 یا 1029ق) متولد شد.

    اساتید

    آموزش‌ را نزد عمویش‌ علامه‌ محمد بن‌ بیری‌ و شیخ‌الاسلام‌ عبدالرحمان‌ مرشدی‌ آغاز كرد. سپس‌ ادبیات‌ را از على‌ بن‌ جمال‌ و حدیث‌ را از ابن‌ اعلان‌ آموخت‌ و از بسیاری‌ از استادان‌ آن‌ زمان‌، اجازه‌ گرفت‌.

    جایگاه علمی

    او را در زمره فقیهان‌ بزرگ‌ حنفى‌ و از دانشمندان‌ این‌ مذهب‌ به‌ شمار آورده‌اند. عده‌ای‌ از فقهای‌ حنفى‌ مصر، كتباً اجازه روایت‌ به‌ وی‌ دادند. سرانجام‌ به‌ ریاست‌ و امامت‌ مذهب‌ حنفیه‌ رسید و مفتى‌ مكه‌ شد، و سال‌ها بر این‌ سمت‌ باقى‌ بود.

    شاگردان

    شماری‌ از استادان‌ از جمله‌ حسن‌ بن‌ على‌ عجیمى‌ و تاج‌الدین‌ دهان‌ و بسیاری‌ از محدثانى‌ كه‌ به‌ مكه‌ مى‌آمدند از وی‌ اجازه روایت‌ مى‌گرفتند.

    ابن‌ بیری‌ در دوران‌ حكومت‌ شریف‌ بركات‌ محمد بن‌ سلیمان‌ مغربى‌ كه‌ مردی‌ با نفوذ بود و با او، الفتى‌ نداشت‌ معزول‌ شد. ابن‌ بیری‌، فرزندی‌ شایسته‌ داشت‌ كه‌ در زمان‌ حیاتش‌ از دنیا رفت‌، پس‌ از این‌ واقعه‌، وی‌ از مردم‌ كناره‌ گرفت‌ و به‌ مطالعه‌ و تحریر و تألیف‌ پرداخت‌.

    وفات

    وی‌ در روز یكشنبه‌ 16 شوال‌ 1099ق‌/ 5 اوت‌ 1688م‌ درگذشت‌ و در معلات‌ نزدیك‌ مقبره حضرت‌ خدیجه‌(ع‌) مدفون‌ گردید. بروكلمان، سال‌ وفات‌ وی‌ را 1096ق‌/1685م‌ ذكر كرده‌ است‌.

    آثار

    تعداد تألیفات‌ وی‌ را بیش‌ از 70، ذكر كرده‌اند.

    1. عمدة ذوي‌ الألباب‌ و البصائر لحل‌ مبهمات‌ الأشیاء و النظایر، نسخه‌هایى‌ از آن‌ در اوقاف‌ بغداد و در مصر و الجزائر، موصل‌ و رامپور موجود است‌؛
    2. جامع‌ للمسائل‌ المهمات‌ في‌ الأحكام،‌ معین‌ لمن‌ ابتلي‌ بفصل‌ الخصومات‌ من‌ الفضلاء كه‌ نسخه خطى‌ آن‌ در كتابخانه بریل‌ لیدن‌ موجود است‌؛
    3. العجالة في‌ حكم‌ بیع‌ العدة و الأمانة و السؤل‌ و المراد في‌ جواز استعمال‌ المسك‌ و العنبر و الزباد كه‌ نسخه آن‌ دو، در همان‌ كتابخانه‌ موجود است‌؛
    4. الأقوال‌ المرضیة في‌ تحقیق‌ حكم‌ الاقتداء بالمخالف‌ و ما كان‌ عمت‌ به‌ البلیة؛
    5. رد قول‌ العنید بجواز الاقتداء بالمخالف‌ في‌ العید؛
    6. رسالة الطلاق‌ المعلق‌ بالعباد؛
    7. رسالة في‌ الفرائض‌؛
    8. رفع‌ الأذرعى‌ فيما تدر بالعیار؛
    9. القول‌ الأزهر فیما یفتى‌ به‌ بقول‌ الإمام‌ زفر كه‌ نسخ‌ آن‌ها‌ در رامپور موجود است‌.

    علاوه‌ بر كتب‌ مذكور، محبى‌ و بغدادی‌، چند كتاب‌ دیگر او را نام‌ برده‌اند. [۱]

    پانویس

    1. مقیمى، قهار، ج3، ص145

    منابع مقاله

    مقیمى، قهار، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1374.

    وابسته‌ها