دراسات و مواقف في الفکر و السياسة و المجتمع
| دراسات و مواقف | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | شمس‌الدین، محمدمهدی (مؤلف) |
| ناشر | المؤسسة الجامعیة للدراسات و النشر و التوزیع |
| مکان نشر | بیروت |
| سال نشر | 1410ق (1990م) |
| چاپ | اول |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
دراسات و مواقف، مشتمل بر سی‌وپنج مقاله به قلم نویسنده معاصر عرب محمدمهدی شمس‌الدین است.
در این نوشتار برخی از مقالات کتاب به اختصار معرفی شده است:
انقلاب حسین(ع) و وظیفه ما،اولین مقاله نام دارد. مؤلف پس از ذکر وجوب شناسایی تاریخ امت اسلام بخصوص شناخت جنبشها و انقلابات اسلامی، به انقلاب امام حسین(ع) که در رأس تمامی انقلابات است، می‌پردازد. وی ویژگی‌های این قیام را ذکر می‌کند و پس از آن توصیح می‌کند که باید از قیام کربلا درس گرفت و روحیه انقلابی‌گری را از آن تغذیه کرد. مؤلف سپس به ضرورت ارتباط بین فکر و عاطفه می‌پردازد؛ چراکه در اسلام مفاهیم و افکار، بدون عمل و خدمت در جامعه ارزشی ندارد. پس بر متفکران است که بین آن دو ارتباط برقرار کنند و فکر را در خدمت حیات و تکامل اجتماع به‌کار برند.
تربیت معاصر در کشورهای اسلامی، عنوان بعدی کتاب است، که در آن به بحث از تعلیم و تربیت پرداخته می‌شود. در این بخش اشاره شده، درحالی‌که تعلیم و تربیت باید در خدمت به اجتماع و جامعه باشد و شخصیت انسانی را تکامل بخشد که مورد نظر اسلام است، برخی به رواج اندیشه‌های غربی، که ناشی از تعلیم و تربیت غربی تقلیدی است، می‌پردازند. آثار این ا مر را می‌توان تنزل دادن اسلام به احوال شخصیه، دنیاگرایی، آموزش زبان لاتین به جای عربی، و تعطیلی مدارس دینی در جوامع اسلامی دانست.
رسالت ما عمل به قاعده وحدت است، عنوان دیگر بحث کتاب است، که در آن در بحث از ضرورت از وحدت، مؤلف به وحدت در جوامع غربی و شرقی اشاره می‌کند. به اعتقاد وی، وحدت در جوامع غربی بر اساس مصالح حزبی، طبقه‌ای و شخصی است و به هنگام از بین رفتن این مصالح، وحدت نیز از بین می‌رود. در جوامع مارکسیستی نیز وحدت، ظاهری است. وحدت مارکسیستی به قیمت از دست رفتن حقیقت انسانی تمام می‌شود؛ اما وحدت در اسلام، وحدت قلوب مؤمنین و سیر به سوی تکامل است. وحدت اسلامی نه فرد را فدای جامعه و نه جامعه را فدای فرد می‌کند.
رسالت ما و حقیقت امت اسلامی، عنوان بحث بعدی است، که مؤلف در این مقاله با توضیح آیه «کنتم خیر امة اخرجت للناس...» می‌گوید اساس وحدت در اسلام عقیده و ایمان است، نه نژاد و خون، زبان و یا سرزمین. وی وظیفه امروز مسلمانان را ابلاغ آزادگی و علم و بیداری تمامی انسانهای جهان می‌داند.
رسالت ما و فکر انقلابی، از دیگر مقالات کتاب است. در این مقاله به دیدگاه غرب و اسلام نسبت به انسان پرداخته شده و آمده که غرب انسان را ذاتاً شرور معرفی می‌کند، درحالی‌که اسلام خصلت انسان را نیکو می‌داند. مؤلف در بحث از اصلاح درونی انسان و یا نهادهای اجتماعی و تقدم هر یک از این دو، به غرب و اسلام اشاره می‌کند. وی بر آن است که اسلام به اصلاح در فکر اهمیت می‌دهد. اگر این امر اصلاح شد؛ به تبع، نهادهای اجتماعی هم اصلاح خواهند شد.
رسالت ما و مشکلات انسان مسلمان، مقاله‌ای است که به مشکلات زندگی مسلمانان می‌پردازد. وی علت این مشکلات را عدم شناخت صحیح مسلمانان از اسلام می‌داند، و یکی از علل این جهل را استعمار معرفی کرده، می‌گوید اگر مسلمانان به اصول و مبادی اسلام آشنا شوند، می‌توانند مشکلات خود را حل کنند.
رسالت ما در عصر امام صادق(ع)، مقاله دیگری است که در آن نویسنده عصر کنونی را به جهتی مشابه عصر امام صادق(ع) می‌داند. همان‌گونه که در زمان آن‌حضرت گروههای منحرفی بودند که ایجاد شبهاتی در اذهان مسلمین می‌کردند، امروز هم به مثابه آن روزگار است. نویسنده معتقد است همان‌گونه که روش امام صادق(ع) در برابر آن‌گروهها «ادع الی سبیل ربک بالحکمة والموعظة الحسنة و جادلهم بالتی هی احسن» بود، وظیفه ما نیز به تبعیت از ایشان، باید چنین باشد.
شعوبیه، مقاله‌ای است که به بررسی کتاب «نظرات جدید در تاریخ ادب» اثر احمد لواسانی می‌پردازد. به گفته مؤلف، لواسانی بر آن است که شعوبیه، حرکتی بود که یهود در قلب دولت اسلامی به وجود آوردند.
لیلة‌القدر، عنوان آخرین مقاله کتاب است. مؤلف در این مقاله ضمن بزرگداشت لیلة‌القدر و اهمیت عبادت در این شب عظیم، یادآور می‌شود که اسلام دین عمل و سلوک عقلانی است، نه فقط انزوا و عبادت. وی این مقدمه را به تجاوزات اسرائیل و ظلم و ستم آمریکا بر کشور لبنان و لزوم قیام در برابر آنها پیوند می‌زند.[۱]
پانویس
- ↑ حقیقت، سید صادق، ص221-225
منابع مقاله
حقیقت، سید صادق، اندیشه سیاسی در اسلام: کتاب‌شناسی توصیفی، تهران، انتشارات بین‌المللی الهدی، 1377ش.