هشدارها و عبرتهای عاشورا: کوفه شهری برای عبرت
هشدارها و عبرتهای عاشورا: شهری برای عبرت تألیف سید علیرضا سجادی؛ با هدف بازخوانی تاریخ کوفه و بازشناسی دو چهره سیاه و سفید از آن
| شهری برای عبرت | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | سجادی، سید علیرضا (نویسنده) |
| ناشر | انصاریان |
| سال نشر | 1384ش |
| زبان | فارسی |
| کد کنگره | |
ساختار
کتاب در سه فصل تنظيم شده است. فصل اول: لزوم پرداختن به کوفه، فصل دوم: چهره درخشان کوفه و فصل سوم: چهره تاريک و سياه کوفه
گزارش محتوا
تاريخ کوفه را مي توان از ابتداي تأسيس يعني در سال 17 هـ تا سال 36 هـ و از سال 36 هجري تا 61 به دو دوره پر حادثه تقسيم کرد. نويسنده بيشتر به حوادث سال هاي 36 تا 61 هجري همزمان با حيات سياسي ـ مذهبی سه امام شيعه امام علي (ع) امام حسن(ع) و امام حسين (ع) نظر داشته است.
نويسنده معتقد است با ديدگاهي غير از ديگر نويسندگان در باب کوفه به اين مبحث پرداخته است. از سويي توجه به عبرت گيري از حوادث کوفه داسته، لذا به مباحث جغرافيايي و تأسيس کوفه و ديگر مسائل نپرداخته است و از سوي ديگر بر خلاف بسياري از نويسندگان که چهره سياهي از کوفه ارائه کرده اند، نويسنده سعي داشته نکات مثبت و چهره روشن و درخشان کوفه را نيز بنماياند.
همچنين نويسنده سعي داشته کوفه را به عنوان مرکز تشيع در آن روزگار با جمهوري اسلامي ايران به عنوان مرکز تشيع در اين دوران مقايسه کرده و با آسيب شناسي کوفه و کوفيان، گاهي در راه تحقق اين شعار که «ما اهل کوفه نيستيم علي تنها بماند» برداشته باشد و بيان دارد که چه شد که کوفيان با آن عزت و عظمت به جايي رسيدند که موجب نفرت بشريت شدند.
نويسنده معتقد است علت اين همه حمله به کوفه و سياه نمايي مطلق آن، تاريخ نويسان و محدثان اموي و عباسي بودند که با سياست ضد علوي و ضد تشيع خود، نسبت به کوفه که مرکز تشيع بود، دست به هجمه و بدگويي نسبت به کوفه و کوفيان زدند.
نگاه نفرت انگيز شيعه به کوفه پس از حادثه عاشورا نيز باعث شده که نقاط روشن و افتخارات قبلي کوفه ازديدگاه شيعه پنهان بماند و از کوفه تنها نفرت و انزجار در ذهن ها باقي بماند.
نويسنده معتقد است براي شناخت چهره تاريک کوفه بايد چهره روشن آن را هم شناخت تا بتوان از آن عبرت گرفت چرا که کوفه مرکز حکومت امام علي (ع) بود.
در فصل اول به لزوم پرداختن به کوفه و اهميت بررسي اين شهر در چند عنوان: نياز تاريخي، شناخت عبرت ها، کوفه تنها پايتخت امام علي (ع) و همچنين مرکز حکومت جهاني حضرت مهدي (ع) پرداخته شده است.
فصل دوم با عنوان چهره درخشان کوفه، روايات ائمه معصومين در تعريف و تمجيد از کوفه، همچنين سخنان امام علي (ع) در نهج البلاغه در باره کوفيان، صحابي با وفاي امام علي (ع) که اهل کوفه بوده اند و رابطه آنان با اهل بيت (ع) آمده است. در اين فصل منزلت کوفه در سه بعد تاريخي، مذهبی و سياسي مطرح شده است.
فصل سوم: چهره تاريک و سياه کوفه: ويژگي هاي منفي کوفيان در اين فصل در دو قسمت مطرح شده است.
قسمت اول: بررسي ويژگي هاي منفي کوفيان به صورت کلي.
قسمت دوم: بررسي چهره منفي و تاريک کوفه در رابطه با امام علي (ع) و امام حسن (ع).
رابطه کوفيان با امام حسين (ع) در جلد دوم کتاب خواهد آمد.
کتاب با سخن پاياني، کتاب نامه و فهرست مطالب در 320 صفحه پايان مي يابد.
نقد و بررسی:
کتاب به لحاظ رويکرد عبرت آموزي کتاب خوبي است با اين حال مي توان به چند نکته در رابطه با اين کتاب اشاره کرد.
کتاب تا حدودي شعاري است و موضع گيري نويسنده در موارد مختلف از بار علمي آن کاسته است. همچنين نسبت به کتاب «کوفه» نوشته هاشم جعيط علي رغم نظر نويسنده از سطح علمي و غناي بالايي برخوردار نيست.
از سوي ديگر شناخت يک شهر و مردم آن بدون شناخت جغرافيا، ساختار و زمينه‌های تاریخی آن منطقه و مردم آن شناختي ناقص است، امري که نويسنده در مباحث خود بدان نپرداخته است.[۱]
پانويس