موسوعة القبائل العربیة
موسوعة القبائل العربية: بحوث ميدانیة و تاريخية، تألیف محمد سلیمان طیب (متولد 1377ق/1957م)، پژوهشی است در منابع قدیم و جدید پیرامون قبیله‌های عرب و شاخه‌های آنها در بلاد مختلف عربی.
| موسوعة القبائل العربیة | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | طیب، محمد بن سلیمان (نويسنده) |
| عنوان‌های دیگر | بحوث میدانیة و تاریخیة |
| ناشر | دار الفکر العربي |
| مکان نشر | مصر - قاهره |
| سال نشر | 1414ق - 1993م |
| چاپ | 1 |
| شابک | - |
| موضوع | اعراب - نسب نامه - قبایل و نظام قبیله‌ای - کشورهای عربی - نسب نامه |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /ط9م9 36/9 DS |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
نویسنده در بخشی از مقدمه‌اش بر کتاب، به اهمیت علم نسب‌شناسی اشاره کرده؛ چراکه علم به نسب نبی(ص) ضرورتی آشکار برای صحت ایمان به نبی هاشمی قرشی عدنانی است که در مکه مکرمه ساکن و سپس به مدینه منوره مهاجرت نمود. همچنین ضرورت آن بدین جهت است که انتساب هر انسانی به غیر پدرانش حرام است و مترتب شدن حکم وراثت تنها با آگاهی به نسب است[۱].
در ادامه مقدمه، طبقات نسب (شعب، قبیله، عماره، بطن، فخذ و فصیله) تعریف شده است[۲]. سپس قبایل بنونزار، بنوربیعه و بنومضر معرفی شده‌اند[۳].
حویطات از جمله قبایلی است که نویسنده ادعا می‌کند درباره آن در بسیاری از تألیفات محققین عصر حاضر خطا وارد شده و در اصل و منشأ آن بین گفته‌هایشان تناقض وجود دارد[۴]. در دانشنامه بزرگ اسلامی حُوَیطات، قبیله‌ای بزرگ در کشورهای عربستان، سعودی، مصر، اردن هاشمی و فلسطین و دارای سه شعبه بزرگ به نام‌های حویطات التهمه، ابن جازی و علاوین بوده است. به نوشته محمد سلیمان طیب، در نیمه دوم قرن نهم شخصی به نام حویط با تنی چند از اشراف حجاز عازم شام بود که در نزدیکی عقبه به‌سختی بیمار شد و نزد اقوام بنی‌عطیّه ماند. وی بعدها با دختر میزبان ازدواج کرد و خاندان بزرگی را به نام حویطات در عقبه از خود باقی گذاشت. بر اساس شجره‌نامه‌ای که این مؤلف ارائه داده است، حویطات خود را از اشراف حسینی مدینه و از نسل عبدالله اعرج، از نوادگان حضرت امام حسین(ع) می‌دانند[۵].
نویسنده در ضمن معرفی قبایل، اطلاعات ارزشمندی از شهرهای مختلف ارائه می‌کند؛ از جمله در معرفی «بدع»، یکی از شهرهای مدین، می‌نویسد: بدع شهر کوچکی است که حکومت مرکزی آن تابع منطقه «تبوک» در مملکت عربستان سعودی است. این شهر در شرق خلیج عقبه واقع شده است و...[۶].
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.
- لاهوتی، بهزاد، «دانشنامه جهان اسلام»، زیر نظر غلامعلی حداد عادل، تهران، بنیاد دائرةالمعارف اسلامی، چاپ اول، 1389.