آن روی سکه (پژوهشی در تاریخ‌نگاری ایران)

آن روی سکه (پژوهشی در تاریخ‌نگاری ایران)
پدیدآوران	غفاری‌فرد، عباسقلی (نویسنده)
ناشر	انتشارات نگاه
مکان نشر	تهران
سال نشر	۱۳۹۶ش
موضوع	تا‌ریخ‌نویسی‌ -- ایران‌
کد کنگره	‏DSR۹۰/غ۷آ۸ ۱۳۹۶

آن روی سکه (پژوهشی در تاریخ‌نگاری ایران) تألیف عباسقلی غفاری‌فرد؛ کتاب حاضر نگاهی عمیق به دو دوره ی مهم تاریخی در ایران یعنی ساسانیان و صفویان است. اثری جذاب، پرکشش و سرشار از نکته هایی که ما را به گذشته هایی می برد که برای امروز و فردای تاریخی ما درس آموز است.

گزارش کتاب

نوشته‌های این کتاب، گزارشی کوتاه و گزیده از تاریخ نگاری در ایران است با رویکردی خرده گیرانه، از آن رو که بیشتر مورخان به یک روی سکه پرداخته، و چند سویه، و در صورت امکان همه سویه، به بررسی داده ها نپرداخته اند. در این روی سکه، سخنان نادرست، با انگیزه‌های گوناگون، بسیار گفته و نوتشه شده است. از همین رو شاید هر تاریخی ارزش خواند نداشته باشد و کار به سرگشتگی بکشد. پس باید در پی شیوه ای بود که دستاوردی برای رهایی و رستگاری همراه داشته باشد. به هر روی، چنین شیوه ای طبعا در گزارش جریان راستین تاریخی، بزرگنمایی و زیاده روی بیش از اندازه ای انجام داده و به ناروا کسان، گروه ها، پادشاهان، فرمانروایان، پیشوایان، خاندان ها، قبایل ... را به ویژگی هایی ستوده که هرگز دارای آن ویژگی ها نبوده اند؛ و گاهی با همه ی توان کوشیده بر منش‌های بد و کارهای ناپسند آن ها پرده ای از انکار و تکذیب بکشد. در این کتاب سعی شده گونه ای برابری میان «دو روی سکه» ایجاد شود؛ یعنی بی آن که منش‌های نیک، باورهای استوار، مردم داری، دادگری، پیشرفت، برگزیدگی ... آن را بپوشاند، به منش‌های بد، ناباوری، مردم ستیزی، بیدادگری، واپسگرایی، گمنامی ... آن ها نیز در اندازه ی توان و دریافت خود بپردازد. در این راستا، به عنوان نمونه، برخی از زمینه‌های تاریخی دو خاندان پادشاهی پیش از اسلام؛ ساسانیان - به کوتاهی - و پس از اسلام، صفویه - تا اندازه ای گسترده - مورد بررسی قرار گرفته است. با نگاهی عمیق به فراز و فرودهای این دو دوره ی تاریخی می توان اهمیت آن را دریافت. شوکت، قدرت، ثروت و رونق حرف اول در این دوران بوده و گسترش محدوده ی جغرافیایی، رشد اقتصادی و وسعت روابط سیاسی و فرهنگی با جهان آن روز باعث یگانگی خاص این دوران بوده است. فرصت های تاریخی که با غفلت، استبداد و سخت گیری به سقوط این دولت ها انجامیده و ایران را در ورطه‌های هولناک تاریخی انداخته است. این اثر از تاریخ این دوران سخن می گوید و موشکافانه علل فراز و فرود را می کاود. اثری جذاب، پرکشش و سرشار از نکته هایی که ما را به گذشته هایی می برد که برای امروز و فردای تاریخی ما درس آموز است.

منابع مقاله

کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران