سفرنامه ابودلف در ایران در سال 341 هجری
| سفرنامه ابودلف در ایران (در سال 341 هجری) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابو دلف خزرجی، مسعر بن مهلهل (نويسنده)
مینورسکی، ولادیمیر فئودوروویچ (محقق) طب‍اطب‍ائ‍ی، ابوالفضل ( مترجم) |
| ناشر | زوار |
| مکان نشر | ایران - تهران |
| سال نشر | 1354ش |
| چاپ | 2 |
| موضوع | ایران - سیر و سیاحت - قرن 4ق. - ابودلف خزرجی، مسعر بن مهلهل، قرن ۴ق -- سفرها -- ایران - سفرنامه‌ها - معدن و ذخایر معدنی - ایران - متون قدیمی تا قرن 14 - ایران - جغرافیا - متون قدیمی تا قرن 14 |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
سفرنامه ابودلف در ایران (در سال 341 هجری)، به معرفی معادن طبیعی شهرهای همدان، نهاوند، اصفهان و... و آداب و رسوم آنان می‌پردازد و نگارنده گاه سخنانش را با شنیده‌ها، شایعات و فرهنگ عامه می‌آمیزد. این اثر، برگردان فارسی به قلم سید ابوالفضل طباطبایی از رساله دومی است که جغرافی‌دان، معدن‌شناس، شاعر و جهان‌گرد قرن چهارم هجری قمری، مِسعَر بن مُهَلْهِل خزرجی، مشهور به اَبودُلَف نوشته است.
مخاطبان و تصحیح
- خاورشناس و ایران‌شناس مشهور روسی قرن بیستم میلادی، ولادیمیر فدورویچ مینورسکی (1877–1966م)، رساله ابودلف را تصحیح کرده و برای آن مقدمه‌ای ارزنده نوشته و نویسنده‌اش را نیز شناسانده است. اَبودُلَف دو رساله‌اش را برای مخاطبانی نوشته و آنان در مواردی سخنانش را نپذیرفته و خیال‌بافی شمرده و نظرشان را در همین نوشتار یادداشت کرده‌اند، ولیکن مشخصات این مخاطبان و ارزیابان مشخص نیست[۱].
هدف و روش
- ابودلف برای مخاطبانش، دعا کرده که خدا عزت و قدرت شما را پایدار سازد و بعد افزوده است: من بخشی از مسافرت خود را از بخارا تا چین و بازگشت به هند که در سمت قوسی خطّ سیر است، برایتان با اختصار نوشتم؛ اکنون شایسته دیدم که رساله کافی دیگری بنگارم که تمام یا بیشتر مشاهداتم را شامل شود و برای اشخاص گرامی وسیله آموزش باشد و دیدگان کسانی را که از سیاحت روی زمین بازمانده‌اند، روشن سازد[۲].
ساختار و محتوا
این اثر، شرح سفری است که از شیز در آذربایجان آغاز شده است. متعاقب آن ابودلف راه شمال را در پیش گرفته و روانه باکو در شیروان و سپس تفلیس شده و از آنجا دوباره به آذربایجان و نواحی اردبیل و شهرزور روی آورده و سپس از طریق کرمانشاهان راه همدان، ری، طبرستان، قومس، نیشابور، طوس و هرات را در پیش گرفته و پس از آن به شرح اصفهان و شهرهای خوزستان پرداخته است[۳].
نمونه مباحث
- ... قرمیسین (کرمانشاه) و آن شهر عجیب و زیبایی است.... اَبودُلَف در ادامه، حکایت شگفت‌آوری از آن شهر، نقل کرده، ولی مخاطب او نپذیرفته و گفته است که: گمان می‌کنم این خبر نیز از خیال‌بافی‌های ابودلف باشد[۴].
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.
- عنایت‌الله رضا، دایرة‌المعارف بزرگ اسلامی»، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1378.