بولس سلامة شاعر الغدير و كربلاء في الزمن الأخير

بولس سلامة شاعر الغدير و كربلاء في الزمن الأخير، تألیف کمال السید (متولد 1959، بغداد)، بررسی اشعار و ملحمه‌های شاعر معاصر حماسه‌سرای لبنانی پولس سلامه است.

بولس سلامة، شاعر الغدیر و کربلاء في الزمن الأخیر
بولس سلامة شاعر الغدير و كربلاء في الزمن الأخير
پدیدآورانسید، کمال (نويسنده)
سال نشر1425ق - 2004م
چاپ1
زبانعربی
تعداد جلد1
نورلایبمطالعه و دانلود pdf

در ﻃﻮل ﺗﺎرﻳﺦ، ﺑﺴﻴﺎری از اﻓﺮاد درﺑﺎره واقعه ﻏﺪﻳﺮ ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻪ و آن را ﻧﻘﻞ ﻛﺮده‌اﻧﺪ، اﻣﺎ ﻧﻜﺘـه ‫درﺧﻮر ﺗﻮﺟﻪ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎری از ﺷﺎﻋﺮان و ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن مسیحی ﻧﻴـﺰ‌ اﻳـﻦ‬ واقعه ﺑﺰرگ را ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻛﺸﻴﺪه‌اﻧﺪ. ﺷﺎﻳﺪ یکی از دﻻیل آن - ﻫﻤـﺎن ﮔﻮﻧـﻪ که ‫ﻋﻼﻣﻪ اﻣﻴنی ﻧﻴﺰ ﺑﻪ آن اﺷﺎره‌ میﻛﻨﺪ - روﺣیه ﺣﻘﻴﻘﺖﺟﻮﻳﺎﻧﻪ و بیﻃﺮﻓﺎنه آﻧﺎن ﺑﺎﺷـﺪ[۱]‏‬‬.‬‬

بولس سلامه، شاعر حماسه‌سرا، ادیب و قاضی مسیحی لبنانی است که در مدت کوتاهی مطولات شعری «علي و الحسين» را در سال 1946م، «الأمير البشير» را در سال 1947م و «فلسطين و أخواتها» را در سال 1948م و پس از مدتی ملحمه‌های «عيد الغدير» و به دنبال آن، «عيد الرياض» را در سال 1955م، سرود[۲]‏.

ﺳﻼﻣﻪ در‌ دو ﺣﻤاسه عيد الرياض و عيد الغدير، ﺗﺎرﻳﺦ را ﻣﻮﺿﻮع اصلی ﺣﻤﺎﺳﻪ‌ﻫﺎی ﺧﻮد ‫ﻗﺮار داده اﺳﺖ. در عيد الرياض، ﻣﻠﻚ‌ ﻋﺒﺪاﻟﻌﺰﻳﺰ آلﺳﻌﻮد ﻣﻠﻘـﺐ ﺑـﻪ «اﺳـﺪاﻟﺠﺰﻳﺮه» را مدح ‫ﻛﺮده و از ﺷﺠﺎﻋﺖ‌ﻫﺎ‌ و رﺷﺎدت‌های‌ وی ﺳﺨﻦ راﻧﺪه است. وی تصریح کرده که ﺣﻤﺎسه دیگر (عيد الغدير) - ﻛﻪ در آن، ﻣﻬﻢ‌ﺗﺮﻳﻦ ﺣﻮادث‌ و ‌‌اﺗﻔﺎﻗﺎت‌ ﺗﺎرﻳﺦ اﺳﻼم از ﻋﺼﺮ ﺟﺎﻫلی ﺗﺎ ﭘﺎیان ﺣﺎدثه غم‌بار ﻛﺮﺑﻼ را ﺷﺮح داده‌ - را به پیشنهاد ﻋﻼﻣﻪ ﺳﻴﺪ ﻋﺒﺪاﻟﺤﺴﻴﻦ ﺷﺮف‌اﻟﺪﻳﻦ سروده است[۳]‏. ‬‬‬‬

حماسه «عيد الغدير» پولس سلامه، از حماسه‌های مشهوری است که جایگاه ویژه‌ای را در ادبیات عربی به خود اختصاص داده است. این حماسه به دلیل رعایت بسیاری از ویژگی‌های هنری حماسه، در جهان ادب از مقبولیت برخوردار است؛ به‌گونه‌ای که به «سلامه»، لقب «شاعر ملحمی» داده‌اند. نام‌گذاری این حماسه به نام «عيد الغدير»، از باب نام‌گذاری جزء بر کل است؛ چراکه سیر داستان، ترسیم زندگی اهل‌بیت(ع) از آغاز تا پایان حادثه کربلاست و بخشی از حماسه به حادثه غدیر اختصاص یافته است[۴]‏. این ملحمه در 47 قصیده و بالغ بر 3415 بیت سروده شده است[۵]‏. تعداد ابیات حماسه عيد الرياض نیز در کتاب حماسه عید غدیر، 9000 و در کتاب شعرای لبنان، 7677 بیت ذکر شده است[۶]‏.

پولس مسئله مهم خلافت و جانشینی پیامبر(ص) را این‌گونه به نظم درآورده است:

  • يا إلهي من كنت مولاه حقا فعلي مولاه غير نكير
    يا إلهي وال الذين يوالون ابن عمي و انصر حليف نصيري
    كن عدوا لمن يعاديه و اخذل كل ناكس و خاذل شرير[۷]
  • پانویس

    1. ر.ک: مصطفوی‌نیا، محمدرضی؛ توکلی محمدی، محمودرضا؛ نیک‌نام، رحمان، ص102
    2. ر.ک: مقدمه، ص17
    3. ر.ک: مصطفوی‌نیا، محمدرضی؛ توکلی محمدی، محمودرضا؛ نیک‌نام، رحمان، ص105
    4. ر.ک: مختاری، قاسم؛ نصیری، مژگان، ص272
    5. ر.ک: مقدمه، ص17
    6. ر.ک: مصطفوی‌نیا، محمدرضی؛ توکلی محمدی، محمودرضا؛ نیک‌نام، رحمان، ص104
    7. ر.ک: همان، ص116

    منابع مقاله

    1. مقدمه کتاب.
    2. مصطفوی‌نیا، محمدرضی؛ توکلی محمدی، محمودرضا؛ نیک‌نام، رحمان، «بررسی تطبیقی غدیریه بولس سلامه و عبدالمسیح انطاکی»، پژوهش‌نامه علوی، پاییز و زمستان 1391، سال سوم، شماره 2، ص101 تا 124:

    https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1008191

    1. مختاری، قاسم؛ نصیری، مژگان، «بررسی حماسه‌های اسلامی در شعر معاصر عربی»، ادب عربی، پاییز و زمستان 1394، سال هفتم، شماره 2، ص261 تا 279:

    https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1008191

    وابسته‌ها