عمرو بن کلثوم
| عمرو بن کلثوم | |
|---|---|
 | |
| نام پدر | کلثوم |
| ولادت | قرن ششم میلادی |
| رحلت | 40ق |
| مدفن | جزیرةالعرب |
| پیشه | از شعرای جاهلی |
عمرو بن کلثوم تغلبی (متوفی 40ق)، از شعرای جاهلی و صاحب معلقه‌ای که بالغ بر هزار بیت بوده است.
نام و نسب و جایگاه
ابوالاسود عمرو بن کلثوم بن مالک بن تغلب بن وائل[۱]، رئیس و شاعر قبیله «تغلب» است که در آغاز قرن ششم میلادی به دنیا آمد. او در نوجوانی و در پانزده سالگی به ریاست قومش رسید. او «عمرو بن هند» را ملاقات کرد، ولی او را مدح نکرد و این باعث اختلاف بین آن‌ها شد و در نهایت «عمرو بن هند» به دست او کشته شد. «عمرو بن کلثوم» شاعر کم‌گویی بود و معلقه او هزار بیت بوده که تنها صد بیت از آن باقی مانده است. کار سرودن آن به دو زمان مربوط می‌شود: بخشی از آن پیش از کشتن «عمرو بن هند» و بخشی دیگر از آن نیز پس از کشتن او سروده شده است که در آن شاعر پادشاه را تهدید می‌کند و به خود و قبیله‌اش می‌نازد.
ویژگی‌های اخلاقی
با بررسی در اشعار عمرو بن کلثوم و با توجه به محیط فرهنگی و اجتماعی خاصی که او در آن زیسته است، اعتقاد ما بر این است که ویژگی‌های شخصیت‌های برتری‌طلب انتقام‌جو، پرخاشگر و مرده‌گرا بیشتر در اشعار او نمود می‌یابد[۲].
«عمرو بن کلثوم»، در طول زندگی‌اش به دنبال رسیدن به مجد و بزرگی است، اما راه رسیدن به بزرگی را در انتقام و جنگ می‌داند. این برتری‌طلبی و آرمان‌گرایی انتقام‌جویانه او نوعی حس رقابت‌‌جویی شدید و ویرانگر را در او ایجاد کرد که تمام زندگی‌اش و حالات و رفتارهای او را تحت تأثیر قرار داد. البته، این روش انتقام‌جویانه او متأثر از فرهنگ حاکم بر عصر شاعر نیز هست[۳].
وفات
عمرو بن کلثوم در جزیرةالعرب حدود سال 40ق/584م، وفات یافت[۴].
آثار
دیوان عمرو بن کلثوم تغلبی.
پانویس
منابع مقاله
- خزلی، مسلم؛ گودرزی لمراسکی، حسن، «نقد روان‌شناسی اشعار عمرو بن کلثوم و عنترة بن شداد»، لسان مبین، پاییز 1393، شماره 17، ص61 تا 88.
- کوسی، عصام، «أسلوب الاستفهام في ديواني عمرو بن كلثوم و عروة بن الورد»، جامعة البعث، السنة 2015، المجلد 37 - العدد 27، ص41 تا 68.
- حسنی، محمد علی، مقدمه «معلقة عمرو بن كلثوم»، ابوظبی، دارالكتب الوطنية، 2012.