«توحید افعالی» در آثار صادقین علیهماالسلام

«توحید افعالی» در آثار صادقین علیهماالسلام
پدیدآوران	ارتقائی، مهدی (نويسنده)
ناشر	المطبعة التونسیة ** مکتبة الإمام المجاهد السید البغدادي العامة
مکان نشر	ایران - تهران
سال نشر	1397ش
چاپ	1
شابک	‎978-600-8898-42-9
موضوع	محمد بن علی(ع)، امام پنجم، 57 - 114ق. دیدگاه درباره توحید - جعفر بن محمد(ع)، امام ششم، 80 - 148ق. دیدگاه درباره توحید - توحید
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	/الف4ت9 217/4 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

«توحید افعالی» در آثار صادقین علیهماالسلام، عنوان کتابی است از مهدی ارتقایی و مهدی صفایی اصل، در بیان یکی از شاخه‌های توحید (توحید افعالی).

توحید افعالى، یعنى تنها خداوند مؤثر در عالم است و علت‌هاى موجود در عالم، وسیله و واسطه فیض خداوندند. این اصل اعتقادى، شواهد و دلایل فراوانى در عقل و شرع دارد و این نوشتار درصدد بررسى مراتب و مصادیق توحید افعالى در آثار امام باقر و امام صادق(ع) است. علاوه بر اینکه به شبهات مطرح‌شده درباره توحید افعالى، پاسخ داده شده و برخى از آثار و نتایج این اصل اساسى نیز مطرح شده است. البته براى فهم بهتر روایات ایشان، گاهى نیز به احادیث دیگر ائمه و یا استدلال‌هاى عقلى دانشمندان شیعه استناد شده است؛ چراکه در اعتقاد شیعیان، امامان معصوم به‌منزله نور واحد بوده و علم آن‌ها از یک منبع سرچشمه گرفته است.

نویسندگان در مقدمه متذکر شده‌اند که: بیان دیدگاه این دو امام عظیم‌الشأن تنها ناظر به روایات نقل‌شده در متون حدیثى حاضر بوده و نگارنده به‌هیچ‌وجه مدعى رصد کامل روایات ایشان نیست و مسلماً هر نقص و ایرادى به نوشتار حاضر وارد باشد، از جانب نویسنده است.

مطالب کتاب در 4 فصل ارائه شده است:

در فصل اول، مفاهیم و کلیات بحث در چهار گفتار، ارائه شده؛ گفتار اول بیان توحید افعالی در لغت و اصطلاح است. گفتار دوم مراتب توحید اعم از ذاتی و صفاتی و افعالی و توحید در خالقیت، مالکیت و ربوبیت را توضیح می‌دهد. گفتار سوم حاوی توضیح درباره فعل الهی است و چهارمین گفتار، درباره امامین صادقین(ع) و شکوفایی دانش در عصر آنان توضیح می‌دهد.

در فصل دوم، مراتب توحید افعالی ضمن چهار گفتار بیان شده است؛ گفتار اول درباره حقیقت توحید افعالی است. دومین گفتار، توحید در خالقیت را توضیح می‌دهد. گفتار سوم، توحید در مالکیت و چهارمین گفتار، توحید در ربوبیت را شرح می‌دهد.

نویسندگان در فصل سوم کتاب، به بیان رابطه توحید افعالی با مسئله علیت، اختیار و شرور می‌پردازند؛ در این فصل، ضمن سه گفتار، از مسئله علیت، اختیار و مسئله شر، سخن به میان می‌آید.

چهارمین فصل کتاب، در بیان آثار و نتایج توحید افعالی است. این فصل، علاوه بر بخش‌های مختلفش، حاوی یک مقدمه و نتیجه‌گیری کلی هم هست.

منابع مقاله

درآمد و متن کتاب.