اصمعی، عبدالملک بن قریب

    از ویکی‌نور
    (تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
    اصمعی، عبدالملک بن قریب
    NUR12718.jpg
    نام کاملابوسعید عبدالملک بن قریب اصمعی
    لقبابن هشام
    نام پدرقریب
    ولادت122ق یا 123ق
    محل تولدبصره، عراق
    رحلتصفر سال 214 یا ۲۱۵ یا ۲۱۶ق و یا 217ق
    طول عمرحدود 90 سال
    پیشهراوی، ادیب، لغوی، قاری، نحوی و از ندیمان خاص هارون‌الرشید عباسی
    اطلاعات علمی
    شاگردان
    برخی آثارالإبل
    ما اختلفت ألفاظه و اتفقت معانیه

    ابوسعید عبدالملک بن قریب اصمعی (ح123-‌216ق)، راوی، ادیب، لغوی، قاری، نحوی و از ندیمان خاص هارون‌الرشید عباسی.

    ولادت

    ابوسعید عبدالملک بن قریب بن عبدالملک بن علی اصمعی باهلی بصری، معروف به ابن هشام، در سال 122ق یا 123ق در بصره به دنیا آمد[۱].

    تحصیلات

    او از همان آغاز نوجوانی در مجالس درس اندیشمندان بزرگی چون خلیل بن احمد فراهیدی عروضیِ لغوی، ابوعمرو بن علای نحوی و خلف احمر راوی، شرکت جست و شعر، لغت و نحو را به‌خوبی فراگرفت. همچنین قرائت قرآن را نزد قرای معروفی چون نافع آموخت و نزد محدثان برجسته‌ای چون سفیان ثوری و عبدالله بن عون به استماع حدیث پرداخت[۲].

    از شاگردان ایشان ابن سلام جمحی، ابوحاتم سجستانی، ابوالعیناء، ابوعمرو جرمی، ابوعبید قاسم بن سلام، ابوالفضل ریاشی، اسحاق ریاشی، اسحاق موصلی و مالک بن انس را می‌توان نام برد.

    دانشمندان اهل‌سنت او را به دلیل تسلط بر علوم ادبی و بحث و مناظره و داشتن حافظه قوی و اینکه او شانزده هزار قصیده را از حفظ داشت، ستوده‌اند[۳].

    اصمعی را باید از پیش‌گامان گردآوری و تدوین اشعار و اخبار کهن بشمار آورد[۴].

    وفات

    اصمعی بنا بر مشهور در حدود نودسالگی در صفر سال 214 یا ۲۱۵ یا ۲۱۶ق و یا 217ق در بصره یا مرو درگذشت[۵].

    آثار

    الإبل، اشتقاق الأسماء، اصمعیات، الأضداد، تاريخ العرب قبل الإسلام یا تاريخ ملوك العرب الأولية من بني‌هود و غيرهم، خلق الانسان، الخيل، الدارات، سيرة عنترة بن شداد، فحولة الشعراء، الفرق، ما اختلفت ألفاظه و اتفقت معانيه، النبات و الشجر، النخل و الكرم و...[۶].

    پانویس

    1. ر.ک: ابن خلکان، احمد بن محمد، ج3، ص175
    2. ر.ک: فاتحی‌نژاد، عنایت‌الله، ج9، ص267
    3. ر.ک: حافظ مزی، یوسف بن عبدالرحمن، ج18، ص387
    4. ر.ک: فاتحی‌نژاد، عنایت‌الله، ج9، ص268
    5. ر.ک: ابن خلکان، احمد بن محمد، ج3، ص175
    6. ر.ک: فاتحی‌نژاد، عنایت‌الله، ج9، ص269

    منابع مقاله

    1. فاتحی‌نژاد، عنایت‌الله، «دایرة‎المعارف بزرگ اسلامی»، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، ج9، تهران، مرکز دایرة‎المعارف بزرگ اسلامی، چاپ اول، 1388.
    2. حافظ مزی، یوسف بن عبدالرحمن، «تهذيب الكمال في أسماء الرجال»، لبنان، بیروت، مؤسسة الرسالة، الطبعة الأولی، 1413ق/‌1992م.
    3. ابن خلکان، احمد بن محمد، «وفيات الأعيان و أنباء أبناء الزمان»، ج3، قم، الشريف الرضي، 1364ش.



    وابسته‌ها