نامه‌های رشیدالدین وطواط

نامه‌های رشید الدین وطواط
پدیدآوران	تویسرکانی، قاسم (نويسنده)
عنوان‌های دیگر	با مقدمه‏ای درباره شرح حال و نقد آثار رشید الدین و خاتمه‏ای در تعرفه رجالی که نام ایشان در آثار رشید آمده است
ناشر	دانشگاه تهران. مؤسسه انتشارات و چاپ
مکان نشر	ایران - تهران
سال نشر	1383ش
چاپ	2
شابک	‎964-03-4931-3
موضوع	رشید وطواط، محمد بن محمد، 480؟ ‏-‏ 573؟ق. - نامه‌‏ها - نامه‎‌‌های فارسی - قرن 6ق. - نثر فارسی - قرن 6ق.
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‎‏/‎‏آ‎‏4 4908 ‏PIR‎‏
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

نامه‌های رشیدالدین وطواط، مشتمل بر نامه‌های فارسی رشیدالدین وطواط است. مقدمه تحقیقی و خاتمه کتاب به قلم قاسم تویسرکانی است.

کتاب با مقدمه‌ای در شرح حال و نقد آثار رشیدالدین وطواط آغاز و با خاتمه‌ای در معرفی رجالی که نام ایشان در آثار رشید آمده، به پایان رسیده است. در مقدمه علاوه بر شرح زندگانی و اخلاق و افکار رشید، مقام علمی و ادبی و آثار او به‌اختصار مورد مطالعه قرار گرفته است. بیش از چهل صفحه از این مقدمه به بررسی شعر رشید اختصاص یافته است. رشید در ضمن چهار رساله، کلمات قصار خلفای راشدین را ترجمه کرده است که از آن جمله است: «مطلوب كل طالب من كلمات علي بن أبي‌طالب(ع)»‏. او هفت رساله نیز به نام هفت تن از وزراء و امراء و شاهزادگان خوارزم و خراسان نوشته است. همه آنها در موضوع پند و اندرز و از سخنان خود رشید است‏.

در ادامه مقدمه، نامه‌های فارسی رشیدالدین وطواط که موضوع اصلی این کتاب است مورد بررسی قرار گرفته است. سبک انشای نامه‌های فارسی رشید از حیث قواعد دستوری، همان سبک عمومی دوره دوم سلجوقیان است که در میان نویسندگان خراسان معمول بوده است و با اندک تغییراتی از سبک منشآت دوره غزنویان مانند منشآت ابونصر مشکان و ابوالفضل بیهقی ریشه گرفته است.

رشید نه‌تنها در نامه‌های رسمی و سیاسی که از طرف شاه می‌نوشته، بلکه در نامه‌های شخصی خود نیز همواره ملاحظات عاقلانه و مآل‌اندیشی‌های بخردانه را داشته و چنان‌که شایسته دبیر درباری است زمام سخن را پیوسته در دست خرد داشته و اضطراب احوال و تبدل حوادث را مد نظر گرفته و عواقب محتمله را پیش‌بینی می‌کرده و درباره روز مبادا می‌اندیشیده است‏.

پس از مقدمه، مباحث کتاب در سه بخش ارائه شده است:

1. بخش اول، مشتمل بر 25 نامه و چند رقعه موجز است‏.
2. بخش دوم، مشتمل بر ده نامه پارسی است‏.
3. در بخش سوم، در سه بخش، 21 نامه فارسی ارائه شده است.‏

در خاتمه کتاب، شرح‌ حال مختصر هفتاد نفر ذکر شده است. این خاتمه از دو نظر حائز اهمیت است: اول اینکه با معرفی اشخاصی که در آن آثار آمده، تکمیل‌کننده بحث درباره آثار رشید است. دوم اینکه در شناسایی این اشخاص از آثار رشید استفاده شده است.‏ این اسامی با نام ابوغانم بسطامی و ابوسعد مروی آغاز و با نام نعمان شاعر و یعقوب بن سیرین جندی به پایان آمده است.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.