استدراكات البعث و النشور
إستدراكات البعث و النشور در احوالات، پس از مرگ و علائم آخر الزمان مى‌باشد كه به زبان عربى در قرن پنجم هجرى، توسط ابى‌بكر احمد بن حسین بيهقى نوشته شده است. لكن نسخۀ این کتاب در دسترس نمى‌باشد و نسخ موجود همه برگرفته از ديگر آثار بيهقى مى‌باشد كه غالب آنها از کتاب شعب الإيمان بيهقى بدست آمده‌اند.
| إستدراكات البعث و النشور | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | بیهقی، احمد بن حسین (نویسنده) حیدر، عامر احمد (گردآورنده) |
| عنوان‌های دیگر | البعث و النشور. مستدرک |
| ناشر | دار الفکر |
| مکان نشر | بیروت - لبنان |
| سال نشر | 1414 ق یا 1993 م |
| چاپ | 1 |
| موضوع | احادیث اهل سنت - قرن 14
بهشت (اسلام) دوزخ - احادیث رستاخیز - احادیث |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 141/5 /ر5 ب92013 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ساختار و گزارش محتوا
جمع‌آورى این کتاب توسط شيخ عامر احمد حيدر در شانزده باب انجام شده است كه در مقدمۀ خود مى‌نویسد، در تحقيقاتم راجع به این کتاب مطلع شدم، دو نسخۀ خطى از آن در کتابخانۀ احمد الثالث در استانبول تركيه به شماره‌هاى 2665 و 2666 موجود است و لكن امكان دسترسى بدان‌ها را پيدا نكردم و مجبور شدم کتاب را به صورت كنونى و استدراكى و طبق طريقۀ مصنف در استدلال به آيات و روايات جمع‌آورى كنم و لو بيانات عينا كلمات مؤلّف نمى‌باشند؛ ولى چون کتاب شعب الإيمان بيهقى در دستم بود، استدلالات را از آن کتاب آوردم تا منطبق به بيان خود مصنف باشد.
احمد حيدر طريقۀ بيان موضوعات کتاب را در 5 ماده بيان مى‌كند و به احتمال سقط مطالبى از این کتاب اشاره‌اى اجمالى دارد.
اين کتاب ابوبكر بيهقى کتابى روايى است كه بعضا در اول هر بابى همان طور كه اشاره شد، مطالبى استدلالى از مصنف نقل شده است.
اولین باب این کتاب بيان اخبارى است كه در عذاب قبر وارد شده‌اند، سپس در بعث و نشور بعد از موت رواياتى را نقل مى‌كند.
در باب سوم، به مناسبت كه مى‌خواسته از حيات دوم؛ يعنى بعد از مرگ سخن بگوید، راجع به وقايعى كه در انتهاء حيات اول؛ يعنى حيات دنيوى اتفاق مى‌افتد، رواياتى را با توضيحاتى از خود بيان مى‌كند. بيهقى این وقايع را اشراط الساعة مى‌نامد كه همان علائم آخر الزمان مى‌باشند.
وى در این جا طبق عقائد و مذهب خود به مواردى اشاره مى‌كند كه از آن جمله‌اند: خروج دجّال، نزول عيسى بن مريم(ع)، قتل دجال به دست عيسى بن مريم(ع)، خروج يأجوج و مأجوج، خروج دابّة الارض و طلوع خورشيد از مغرب.
بيهقى بعد از بيان موارد مذكور وارد بيان صفت قيامت و اهوال آن مى‌شود كه با توضيحاتى روايات این باب را ذكر مى‌كند.
وى در ديگر باب کتاب دربارۀ حشر رواياتى مى‌آورد كه چگونگى برخواستن انسان‌ها از قبر را با استناد به آيات قرآنى متذكر مى‌گردد.
احوال حساب و تطاير كتب، وزن اعمال، چگونگى صراط، شفاعت، حوض، جنّت و رؤيت نيز ابوابى هستند كه یکى پس از ديگرى در این کتاب بدان‌ها پرداخت شده است.
نسخه شناسى
اين نسخۀ چاپى کتاب استدراكات البعث و النشور را انتشارات دار الفكر بيروت در سال 1414ق برای اولین بار در یک جلد و قطع وزيرى با تحقيق و تعليق منتشر ساخته است.
فهرست‌بندى مفصلى كه نصف کتاب را به خود اختصاص داده است، برای آن صورت گرفته است كه عبارتند از: فهرست آيات، فهرست تفسير آيات، فهرست احاديث مرفوعه، فهرست آثار و فهرست موضوعى.