بررسی ساختار نظام اجتماعی در اسلام
بررسی ساختار نظام اجتماعی در اسلام، اثر غلامرضا صدیق اورعی، تلاشی است در تبیین قسمت‌هایی از نظام اجتماعی در اسلام.
| بررسی ساختار نظام اجتماعی در اسلام | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | صدیق اورعی، غلامرضا (نويسنده) |
| ناشر | اداره کل پژوهش‌های سيما |
| مکان نشر | ایران - تهران |
| سال نشر | 1382ش |
| چاپ | 1 |
| شابک | - |
| موضوع | اسلام و اجتماع |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /ص4ب4 230/2 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
مطالب کتاب، در پنج فصل تنظیم شده است. فصل نخست، به ترسیم چارچوب نظری، اختصاص یافته است. بدین منظور، ابتدا به توضیح و تشریح مفهوم «سیستم»، پرداخته شده و سپس، مفاهیمی همچون «نظام اجتماعی»، «رفتار»، «عمل»، «عمل اجتماعی» و... توضیح داده شده است[۱].
در انتهای این فصل، از تفاوت نظم اجتماعی و نظام اجتماعی و رابطه آنها با یکدیگر، سخن به میان آمده و به این نکته اشاره شده است که نظم اجتماعی، کیفیتی است که از نظام اجتماعی، انتزاع می‌شود و هر جامعه‌ای دارای نظام اجتماعی است که در صورتی که دچار اختلال‌های شدید نباشد، نظم اجتماعی از آن قابل انتزاع است و در صورتی که دارای اختلال‌های شدید باشد، بی‌نظمی از آن انتزاع می‌شود و بنابراین رابطه نظم اجتماعی با نظام اجتماعی، مانند رابطه کیفیت یک چیز با خود آن چیز است[۲].
در فصل دوم، نظام اجتماعی خانواده از نظر اسلام، به دو نحو بیان شده است: بنا بر واجب و حرام (به‌عنوان حداقل احکام) و بنا بر احکام واجب، حرام، مستحب و مکروه (به‌عنوان حداکثر احکام) و پس از آن، به تبیین برخی نکات عمده پرداخته شده و بعد از بحث از «نظام اجتماعی خانواده از نظر اسلام»، از سایر مراتب، سخن به میان آمده است[۳].
در فصل سوم، عناصری از نظام خویشاوندی که دین اسلام ارائه داده، مطرح گردیده و سپس هنجارهای این نظام، تبیین گردیده است. روابط والدین و فرزندان و روابط برادران و خواهران و همچنین، رابطه با دیگر آشنایان و فامیل، همگی در این فصل، مورد بحث قرار گرفته است[۴]. از جمله هنجارهایی که برای نقش پدری و مادری ذکر شده، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- والدین باید احکام و اخلاق دینی را در دوران بارداری رعایت کنند؛
- والدین باید برای فرزند خود نام نیک برگزینند[۵].
در فصل چهارم، به بحث پیرامون نظام همسایگی پرداخته و در پایان، چنین نتیجه گرفته شده است که در رعایت هنجارهای اسلامی در روابط همسایگی، پیوند دوستی و احساس همبستگی را در میان همسایگان برقرار کرده و هویت اجتماعی همسایگی و محلی را ایجاد و تقویت می‌کند[۶].
آخرین فصل نیز به بحث پیرامون نظام اجتماعی کل اختصاص یافته است[۷].
پانویس
منابع مقاله
متن کتاب.