امامی هروی، عبدالله بن محمد
| امامی هروی، عبدالله بن محمد | |
|---|---|
 | |
عبدالله بن محمد امامی هروی (متوفی 686ق)، از شاعران سرشناس قرن هفتم هجری و از ملازمان شمس‌الدین محمد تازیگوی.
ولادت
وی در هرات متولد شد و در آنجا نشو و نما یافت و احتمالا مدت کوتاهی نیز به مدح آل کرت (643-791ق) پرداخت، اما بیشتر مدت عمر را در کرمان و یزد گذراند[۱].
معاصران
امامی به سال 658ق در یزد، ملازم شمس‌الدین محمد تازیگوی، از کارگزاران دستگاه شمس‌الدین محمد صاحب‌دیوان بود و در وصف دارالشفای ساخت او، قصیده‌ای سرود که بر کتیبه بنا نقش کردند. در کرمان نیز ملازم و مداح دربار ملوک و رجال قراختایی بود و می‌دانیم که در سال 663ق در این شهر بوده است؛ زیرا در قصیده‌ای از مسجد جامع کرمان سخن گفته است که ترکان‌خاتون در این سال بنا کرده بود[۲].
جایگاه علمی
امامی از علمای عصر خود محسوب می‌شد و به سبب فضایل و کمالات علمی و ادبی، مورد ستایش و احترام وزرا و گویندگان روزگار بود. محمد بن بدر جاجرمی، او را «ملك الحكماء و الشعراء» و «ملك الفضلاء و المحققين» خوانده است[۳].
وفات
درگذشت او به سال 686ق، در شهر لنجان اصفهان روی داد[۴].
آثار
هدایت در «مجمع الفصحاء» اشعار امامی را متجاوز از دو هزار بیت دانسته است، اما تقی‌الدین کاشی، این رقم را «قریب به چهار هزار بیت» نوشته است. علاوه بر «دیوان»، رساله‌ای نیز از امامی در دست است که در آن، لطایف و نکات ادبی، مسائل نحوی و دقایق لغوی «قصیده بائیه ذوالرمه» را شرح داده و ظاهرا به غیاث‌الدین خوارزمشاه (متوفی 627ق)، اهدا کرده است[۵].
ممدوحان
اغلب ممدوحان امامی، از میان ملوک و رجال قراختاییان کرمانند. از مشهورترین آنها، می‌توان به این نام‌ها اشاره کرد: رضی‌الملک تاج‌الدین عثمان، وزیر رکن‌الدین ابوالمظفر قتلغ‌سلطان (633-650ق)؛ فخرالملک شمس‌الدین محمدشاه بن امیرحاجی زوزنی و مجدالملک تاج‌الدین ابوبکرشاه کرمانی، وزیران قطب‌الدین محمد (650-655ق) و حجاج سلطان (655- 681ق)؛ فخرالملک نظام‌الدین محمود بن شمس‌الدین محمدشاه، وزیر سلطان جلال‌الدین سیورغتمش (681-693ق)؛ عصمةالدین قتلغ ترکان‌خاتون (متوفی 681ق)، کنیز غیاث‌الدین خوارزمشاه و بعدها همسر براق حاجب[۶].
پانویس
منابع مقاله
خوئینی، عصمت، مقدمه «دیوان امامی هروی»، اثر طبع عبدالله بن محمد امامی هروی، به کوشش عصمت خوئینی، تهران، میراث مکتوب، چاپ اول، 1394.