زندگانی امام حسین علیه‌السلام

زندگانی امام حسین علیه السلام
پدیدآوران	رسولی، سید هاشم (نویسنده)
ناشر	دفتر نشر فرهنگ اسلامی
مکان نشر	ایران - تهران
سال نشر	1389ش.
چاپ	شانزدهم
موضوع	حسین بن علی(ع)، امام سوم، ? - ??ق. -- سرگذشتنامه واقعه کربلا، 61ق.
کد کنگره	‏‎‏/‎‏ر‎‏5‎‏ز‎‏9 / 41/4 BP

زندگانی امام حسین علیه‌السلام تألیف سید هاشم رسولی محلاتی؛ کتابی است توصیفى در بارۀ امام حسین(ع) که بیان کنندۀ «نظر رایج» شیعه در بارۀ آن حضرت است و تاریخ پایان تألیف آن محرّم 1412ق است. در این کتاب تحقیق جدیدی در بارۀ زندگی امام نشده و ابعاد جدیدی از قیام عاشورا مشخص نگردیده است، بلکه حاصل تحقیقات گذشتگان ارائه و سعى شده نظر رسمى شیعه بیان شود.

اهمیّت کتاب حاضر در همین نکته و نیز در اشتمال آن بر زندگى امام است. مطالب کتاب بر پایۀ منابع متعدّدى نوشته شده است، امّا از آنجاکه مخاطب آن عموم مردم در نظر گرفته شده، چنانکه باید به منابع ارجاع داده نشده است. پاره‌اى از مطالب کتاب مبتنى بر منابع جدید است؛ مانند مقتل الحسین مقرّم، نفس المهموم شیخ عبّاس قمى و حیاة الامام الحسین از باقر شریف قرشى.

کتاب حاضر در هفده بخش سامان داده شده و فاقد مقدّمه است.

در بخش اوّل از ولادت آن حضرت و در بخش دوم از دوران کودکی و بالیدن او در دامان جد و پدر و مادرش سخن رفته است.

عنوان بخش سوم «از رحلت رسول خدا(ص) تا شهادت امیرالمؤمنین(ع)» است و در آن به این دوره از زندگى امام پرداخته است. از نکات قابل توجه این بخش این است که نویسنده گزارشهای تاریخى دربارۀ شرکت امام در جنگهای آفریقا و فتح ایران و جنگ قسطنطنیه و دفاع از خانۀ عثمان را مردود دانسته است. (ص ٢٠ - ٢٢).

بخش چهارم با عنوان «یس از شهادت بدر» آغاز شده و در آن همدلی امام حسین(ع) با امام حسن(ع) در صلح با معاویه بیان گردیده است. «پس از شهادت برادر»، عنوان بخش پنجم است و در آن از خلافکاری‌های معاویه و یزید سخن رفته و سپس در بخش ششم به «ولیعهدى یزید» پرداخته شده است.

بخش هفتم با عنوان «دوران حکومت ننگین یزید تا قیام و نهضت امام حسین(ع)» آغاز شده و در آن به بیعت خواستن از امام و تن ندادن او و وصیّتش به محمّد بن حنفیّه و حرکت به سوى مکّه پرداخته شده است. «علل قیام و نهضت مقدس امام حسین(ع) و بحث و تحقیق دربارۀ روایات این باب»، عنوان بخش هشتم کتاب است و در آن سخنان مبهمی گفته شده و بدون تصریح به نام کتاب شهید جاوید، مطلبی از آن نقل و سپس گفته شده که هدف امام تشکیل حکومت نبود. در بخش نهم از «حرکت امام(ع) به سوی مکه و ماجراهای پس از آن» و در بخش دهم از «حرکت مسلم بن عقیل به سوی کوفه و ماجراهای بعد از آن» و در بخش یازدهم از «وضع کوفه و مردم آن شھر پس از شهادت مسلم و هانى» سخن رفته است، بخش دوازدهم باعنوان «حرکت امام(ع) به سوى عراق» آغاز می‌شود و در آن از مخالفین حرکت امام (عبدالله بن زبیر، عمرو بن سعیداشدق، عبدالله بن عمر، عبدالله بن عبّاس، محمّد بن حنفیّه و عبدالله بن جعفر)، سخن رفته و به نامۀ امام به اهل کوفه و منزلهای در میان راه پرداخته شده است. در بخش سیزدهم از رخدادهاى در کربلا تا شب عاشورا، شمار لشکر دو طرف و تشنگى لشکر امام سخن رفته است.

بخش چهاردهم و پانزدهم و شانزدهم، به ترتیب، در بارۀ شهادت یاران امام، شهادت اهل‌بیت و شهادت امام است. در هفدهمین بخش «شمه‌اى از فضایل و مکارم اخلاق امام حسین(ع)» گزارش شده است.

از آنجاکه عنوان و موضوع این کتاب زندگانى امام حسین(ع) است، در آن به رخدادهای پس از شهادت امام، مانند اسارت اهل‌بیت او، پرداخته نشده است.

منابع مقاله

اسفندیاری، محمد؛ کتاب‌شناسی تاریخی امام حسین(ع) به ضمیمه امام حسین(ع) در الذریعه، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران، چاپ اول، زمستان 1380