بغية الرائد لما تضمنه حدیث أم زرع من الفوائد
| بغية الرائد لما تضمنه حدیث أم زرع من الفوائد | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | قاضی عیاض، عیاض بن موسی (نويسنده)
سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌‌بکر (نويسنده) ادلبی، صلاح الدین بن احمد ( محقق) اجا‌نف، محمدحسن ( محقق) شرقا‌وی، محمد عبدالسلام ( محقق) |
| عنوان‌های دیگر | تفسیر نفس الحدیث |
| ناشر | المملکة المغربیة. وزارة الأوقاف و الشؤون الإسلامیة |
| مکان نشر | مغرب |
| سال نشر | 1395ق - 1975م |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
بغية الرائد لما تضمنه حديث أم‌‌زرع من الفوائد، نوشته مورخ، فقیه و قاضی مالکی قرن ششم قمری، عیاض بن موسى یحصبى سبتى (476-544ق)، معروف به قاضى عیاض اندلسى همراه با شرح همین روایت به قلم فقیه شافعی، جلال‌الدین عبدالرحمن سیوطی (849-911ق) است. در این اثر، واژگان ناآشنای این روایت، معنا و تحلیل می‌شود و نویسندگان فهم و برداشت فقهی خود را از آن بیان می‌کنند.
هدف و روش
- قاضى عیاض اندلسى، در مقدمه «بغية الرائد»، خطاب به پرسشگری چنین نوشته است: پرسشی را که درباره «حدیث امّزرع و تفسیر معانی مشکل و اهداف آن و گشودن قفل درهای بسته واژگان نامأنوسش» پرسیده‌ای، دریافتم و اکنون به پاسخ می‌پردازم [۱].
محققان کتاب، صلاح‌الدین بن احمد ادلبی، محمدحسن اجا‌نف و محمد عبدالسلام شرقا‌وی با تأکید بر آنکه قاضى عیاض اندلسى آثار سودمندی دارد، افزوده‌اند: شاید بتوان گفت که از جالب‌ترین آثارش، شرح او بر «حدیث امّزرع» است و به همین جهت در جهان اسلام به‌ویژه در مغرب، شهرت بسیاری یافت، ولی تاکنون به‌صورت خطی باقی مانده بود[۲].
ساختار و محتوا
این کتاب ، از دو بخش به‌ترتیب ذیل تشکیل شده است:
- بغية الرائد لما تضمنه حديث أم زرع من الفوائد (قاضى عیاض اندلسى):
- شرح الفاظ غریب روایت امّزرع؛
- بحث فقهی.
- تفسیر حدیث امّزرع (سیوطی):
- متن و توضیح واژگان ناآشنای این روایت؛
- فایده: یک برداشت فقهی از روایت مذکور.
نمونه مباحث
- قاضى عیاض اندلسى: از این روایت استفاده می‌شود که افتخار کردن به مال و منال دنیا کراهت دارد؛ زیرا پیامبر(ص) به عائشه که به مال پدرش نازید، گفت: «اسكتي» (ساکت شو!)[۳].
- قاضى عیاض اندلسى: روایت پیامبر(ص): «لا تمار أخاك و لا تمازحه» و مانند آن، در مورد مزاح ممدوح نیست، بلکه مقصود از آن، پرهیز از کینه‌توزی و افراطی‌گری و فسادانگیزی و دروغ‌گویی است[۴].
- سیوطی در پایان نوشته است: عالمان گفته‌اند: پیامبر(ص) حدیث امّزرع را شنید و انکار نکرد، باآنکه در آن غیبت ازواج بود؛ زیرا آنان مجهول بودند و اشکالی ندارد که غیبت گمنامی شنیده شود؛ چون او اذیت نمی‌شود، مگر آنکه بداند آن کسی که در نزد او یاد شده، وی را می‌شناسد[۵].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.