رشف النصائح الإيمانيه و کشف الفضائح اليونانيه
رشف النصاییح الایمانیة و کشف الفضائح الیونانیة نوشته شهاب‌الدین سهروردی(متوفای 632 ق) در فلسفه، عرفان و کلام اسلامی است که توسط معینالدین جمال بن جلال‌الدین محمد مشهور به معلم یزدی(م 789ق) ترجمه شده و نجیب مایل هروی به تصحیح و توضیح آن همت گماشته است.
| رشف النصائح الإيمانيه و کشف الفضائح اليونانيه | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | سهروردی، عمر بن محمد (نويسنده)
معینالدین یزدی، ع‍ل‍ی بن محمد (مترجم) مایل هروی، نجیب (مصحح) |
| سال نشر | 1365ش |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | س9ر5 283 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
کتاب از جمله آثار ارزشمند سهروردی و از مشهورترین آن‌ها بعد از عوارف المعارف است[۱] که در دفاع از الهیات اسلامی و رد الهیات فلسفی به نگارش درآمده است..[۲] معلم یزدی این کتاب را در سال 774ق برای شاه یحیی فرزند شاه ولی آویجی ششمین فرمانروای خاندان مظفری پیش از آنکه به سلطنت برسد، ترجمه کرده است. [۳]
مترجم نخست مقدمه‌ای بر این ترجمه نگاشته است و ضمن اینکه دیباچه نویسنده را در میان مقدمه خود گنجانده به مطالبی در خصوص اثبات نبوت رسول اکرم(ص) توجه داده و در آن به شیوه سیره‌نویسان به ذکر شواهدی از تورات، انجیل، روایات احبار یهود و اخبار پیرامون ایوان کسری و معجزات پیامبر(ص) بسنده کرده است. بیشتر پیشگفتارهایی که در ابواب پانزده‌گانه این ترجمه آمده است در متن عربی دیده نمی‌شود. این پیشگفتارها گاهی با آوردن آیاتی از قرآن و احادیثی از سخنان رسول اکرم(ص) و تفسیر آن‌ها محدود شده و گاهی نیز به مباحث عرفانی و صوفیانه، چون مطالبی در خصوص ایجاد و آفرینش، صفات جلالی و جمالی و... اختصاص‌یافته است. علاوه بر این مترجم دو گفتار مفصل نیز بر متن نویسنده افزوده و آن عبارت از دو خاتمه‌ای است که پس از ترجمه متن عربی به کتاب ملحق گردیده است. در این دو خاتمه به‌تفصیل، بسیاری از مباحث فلسفی عنوان شده، و با دقتی درخور به آن‌ها پاسخ گفته شده است. از دیگر مطالب اضافی مترجم فواید و اطلاعات عصری است که از نظر بررسی‌های تاریخ فلسفی و اجتماعی ایران حائز اهمیت است.
هرچند که ترجمه از ویژگی‌های فوق برخوردار بوده بااین‌وجود ویژگی اخلاقی نویسنده که به‌عنوان متعصب‌ترین نویسندگان و فضلای قرن هشتم یاد شده، صبغه تعصب‌آمیز کتاب را در ترجمه دوچندان کرده است. مترجم کتاب را با نثر فارسی بسیار پیچیده، با صبغه‌ای عربی و دشوار ترجمه کرده است. وی از آوردن کلمات مهجور عربی و ایجاد تعقید و تکلف و تصنع در نوشته‌اش ابایی نداشته و آن را مانند هم‌عصران خود نشانه فضل و تسلط بر زبان عربی قلمداد کرده است.
ازآنجایی‌که این اثر ترجمه‌ای است از اصل عربی، مترجم نتوانسته مطالب پیچیده عرفانی و فلسفی را در لابه‌لای استعارات و...بیش از حد معمول بپوشاند. وی هرچند که از آوردن واژه‌های دشوار و نامأنوس عربی باکی نداشته، ولی تکلف و تصنع در عبارات این کتاب به جز دیباچه مترجم و خاتمة دوگانة آن دیده نشده و مانع از فهم مطالب نمی‌شود. [۴]
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.
- صفا، ذبیح‌الله. تاریخ ادبیات در ایران. تهران. فردوس. 1378ش. چاپ هشتم.
- منزوى، احمد. فهرستواره كتابهاى فارسى. تهران. مركز دائرة المعارف بزرگ اسلامي. 1382ش. چاپ دوم.