ابن مریم تلمسانی، محمد بن محمد
| ابن مریم، ابوعبدالله محمد بن محمد بن احمد، شریف ملیتى مدیونى تلمسانى | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | محمد بن محمد بن احمد؛ |
| نام‌های دیگر | ابن مریم، ابوعبدالله محمد بن محمد بن احمد، شریف ملیتى مدیونى تلمسانى؛ |
| تخلص | ابن مریم؛ |
| نسب | ملیتى؛ |
| نام پدر | محمد بن احمد، شریف ملیتى مدیونى تلمسانى؛ |
| محل تولد | تلمسان؛، الحزایر؛ |
| محل زندگی | الحزایر؛ |
| رحلت | پس از 1014ق؛ |
| مدفن | تلمسان (محل دفن)؛ |
| خویشاوندان | |
| دین | اسلام؛ |
| مذهب | مالکى؛ |
| پیشه | فقیه، مورخ، ادیب؛ |
| اطلاعات علمی | |
| اجازه اجتهاد از | |
| درجه علمی | فقیه، مورخ، ادیب؛ |
| اساتید | سعید المقری؛ |
| مشایخ | |
| برخی آثار | 1- البستان فى ذکر الاولیاء و العلماء بتلمسان؛ |
ابن‌ِ مَرْیم، ابوعبدالله محمد بن محمد بن احمد، شریف ملیتى مدیونى تلمسانى (پس از 1014ق/1605م)، فقیه مالکى، مورخ و ادیب.
از تاریخ تولد و مرگش اطلاع درستى در دست نیست. از کتاب البُستان او برمى‌آید که او تا سال 1014ق در قید حیات بوده است.
ولادت، وفات، اساتید
وی در تلمسان به دنیا آمد، آنجا زیست و همانجا درگذشت. ابن مریم از شیخ سعید المقری و عده‌ای دیگر دانش گرفت.
آثار
آثار: اثر برجسته وی کتاب
1- البستان فى ذکر الاولیاء و العلماء بتلمسان،
است که گزیده‌ای از کتاب نیل الابتهاج بابا تنبکتى و بغیه الروّاد یحیى بن خلدون و دیگران است.
این کتاب درباره شرح حال عده‌ای از فقیهان و اولیای محلى، به خصوص کسانى است که در تلمسان زندگى و یا تحصیل مى‌کردند. اولیای مورد بحث در کتاب، مردمان صاحب کرامتى بودند که از آموختن و عمل کردن به مطالب و احکام کتاب‌های دینى وابسته به مذهب مالکى غفلت نمى‌کردند. این کتاب در 1326ق/ 1908م به کوشش محمد بن ابى شَنَب در الجزایر به چاپ رسیده و در 1910م وسیله پروونتسالى با عنوان «زندگینامه اولیاء و علماء تلمسان» به فرانسوی ترجمه و ملخص متن عربى آن توسط دلپش در «مجله آفریقایى»، شم 27 (1883م) و شم 28(1884) درج گردیده است.
اثر دیگر او:
2- فتح الجلیل فى ادویه العلیل،
3- شرحى است بر ارجوزه ابوزید عبدالرحمان بن على سنوسى و نسخه‌ای از آن در رجب 1092/ ژوئیه 1681 به دست احمد بن محمد بن عبدالله بن طریقه کتابت شده، اکنون در کتابخانه قرویین نگهداری مى‌شود.
علاوه بر دو اثر مذکور، این آثار نیز، چنانکه خود در البستان ذکر کرده از اوست:
4- تحفه الابرار و شعار الاخیار فى الوظائف و الاذکار المستحبّه فى اللیل و النهار؛
5- التعلیقه السنیه على الارجوزه القرطبیه؛
6- تعلیق على مختصر الشیخ خلیل؛
7- شرح رساله خلیل بن اسحاق الجندی در فقه مالکى؛
8- تفسیر بعض الفاظ الحکم، که ناقص است؛
9- تفسیر الحسام؛
10- حدیث نبوی و حکایات الصالحین؛
11- شرح على مختصر الصغری؛
12- شرح المرادیه؛
13- غنیه المرید لشرح مسائل ابى الولید؛
14- فتح العلام لشرح النصح التام للخاص و العام؛
که شرحى است بر کتاب ابراهیم تازی؛
15- کشف اللبس و التعقید عن عقیده اهل التوحی؛ [۱].
پانویس
- ↑ دیانت، ابوالحسن، ج4، ص608
منابع مقاله
دیانت، ابوالحسن، دائر‌ه‌المعارف بزرگ اسلامی زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائر‌ه‌المعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1377.