الوفا بأحوال المصطفى
| الوفا بأحوال المصطفى | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابن‌جوزی، عبدالرحمن بن علی (نويسنده) نجار، محمد زهری (مصحح) |
| ناشر | انجمن ادب فارس |
| مکان نشر | عربستان - ریاض |
| سال نشر | 13سده |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 2 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
الوفا بأحوال المصطفی، اثر ابوالفرج عبدالرحمن بن على بن جوزى (597-508ق)، عالم بغدادی قرن ششم هجری است که در دانش‌های گوناگون زمانه خود چیره‌دست بوده است. این کتاب، خلاصه‌ای از سیره رسول خدا(ص) را در بر دارد. نویسنده در نثر خود، حدیث‌واره‌ای (سلسله‌ای از احادیث) را برای نقل تاریخ پیامبر(ص) تنظیم کرده است و از دایره آن‌ها بیرون نرفته است. این کتاب در دو جلد عرضه شده است.
ابن جوزی از انگیزه‌اش در نوشتن این کتاب چنین می‌گوید: من بسیاری از مردم مسلمان و حتی بزرگانشان را دیدم که به حقیقت برتری‌ها و برجستگی‌های شخصیت رسول خدا(ص) آگاهی ندارند؛ ازاین‌رو، دوست داشتم کتابی را فراهم آورم که جایگاه بلند او را نشان دهم و شرح حال او را از آغاز تا پایان زندگی‌اش بنویسم. همچنین دلایل درستی رسالتش را شرح دهم و برتری و پیشتازی‌اش را بر همه پیامبران پیش از خود تبیین کنم. ابن جوزی ادامه می‌دهد که چون به هنگام مرگ و مدفن رسول‌الله(ص) رسیدم، فضیلت صلوات بر او را نوشتم و به عرضه کردار امتش و کیفیت برانگیخته شدنش به روز رستاخیز و شفاعتی که از امتش می‌کند، پرداختم و از نزدیکی او به خداوند و منزلتش سخن گفتم.
ابن جوزی شیوه کارش را چنین بیان می‌کند: من آن‌گونه که برخی برای نشان دادن فزونی روایت‌های کتابشان، حدیث درست و نادرست را درهم می‌آمیزند، چنین نکرده‌ام؛ چراکه حدیث صحیح، کسی را که خداوند هدایتش را خواسته، بسنده است[۱].
این کتاب در پانصد باب تنظیم شده است. ابن جوزی این باب‌ها را دسته‌بندی کرده و هر دسته را با عنوانی موضوع‌بندی نموده است که در سی‌ویک عنوان نمایش داده شده‌اند. در اینجا این عنوان‌ها با شماره‌بندی آن‌ها می‌آید:
- دوره پیشانبوّت محمد بن عبدالله(ص)؛
- دوره رسالت پیامبر(ص) در مکه؛
- دوره هجرت پیامبر(ص) به مدینه؛
- معجزه‌های پیامبر(ص)[۲]؛
- برتری محمد بن عبدالله(ص) بر همه پیامبران(ع)، ویژگی‌ها و خُلقیات ایشان و مباحثی در بعثت پیامبر(ص) و ویژگی‌های امت ایشان، همچنین مباحثی در وجوب پیروی از ایشان و پیش انداختن دوستی ایشان بر مَحبت دیگران؛
- نشانه‌های تن پیامبر(ص)؛
- ویژگی‌های معنوی پیامبر(ص)؛
- آداب زندگی شخصی و معاشرت اجتماعی پیامبر(ص)؛
- زهد پیامبر(ص)[۳]؛
- آداب عبادی پیامبر(ص) برای انجام عبادات نماز، روزه، حج و عمره[۴]؛
- بیم پیامبر(ص) از خداوند و زاری، اندوه، اندیشه، گریه، خویشتن‌داری، کوتاهی آرزو، بخشایش‌جویی (استغفار) و توبه او؛
- دعای پیامبر(ص)؛
- اثاثیه خانه پیامبر(ص)؛
- پوشش و پوشاک پیامبر(ص)؛
- مرکب‌های پیامبر(ص)؛
- بردگان و خادمان او[۵]؛
- زینت پیامبر(ص) و ابزارهای آن؛
- آداب خورد و خوراک پیامبر(ص)؛
- آداب نوشیدن و نوشیدنی‌های پیامبر(ص)؛
- خواب پیامبر(ص)؛
- بیماری‌ها و درمان او؛
- پیوندهای زناشویی او؛
- سفرهای او؛
- ابزارهای جنگی او؛
- نبردهایی با حضور او؛
- نبردهایی بدون حضور او؛
- مکاتبات او با پادشاهان و فرمانروایان؛
- ورود هیئت‌های نمایندگی نزد پیامبر(ص)؛
- سرگذشت حجة‌الوداع و رخدادهای پس از آن؛
- بیماری و مرگ پیامبر(ص)؛
- برانگیخته شدن پیامبر و حشر او به روز رستاخیز و رخدادهای آن هنگام[۶].
محقق (محمد زهری) در پاورقی‌های خود نشانی برخی احادیث را از آثار دیگر نقل کرده است و درباره برخی واژه‌ها توضیح داده است[۷].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.