الفارق بين المصنف و السارق

الفارق بين المصنف و السارق
پدیدآوران	سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌‌بکر (نويسنده) ناجی، هلال (محقق)
ناشر	عالم الکتب
مکان نشر	لبنان - بیروت
سال نشر	1419ق - 1998م
چاپ	1
موضوع	سرقت ادبی -- جنبه‌های مذهبی -- اسلام - سرقت ادبی - متون قدیمی تا قرن 14 - حق مؤلف -- متون قدیمی تا قرن 14 - سیوطی، عبد الرحمن بن ابی بکر، 849 - 911ق. -- کتاب‌شناسی - اخلاق اسلامی
زبان	عربی
تعداد جلد	1
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

الفارق بين المصنف و السارق، نوشته ادیب، مورّخ، مفسّر، فقیه و نویسنده فعال شافعی قرن نهم و دهم قمری، جلال‌الدین عبدالرحمن سیوطی (849-911ق)، اعتراضی نوآورانه به سرقت علمی و ادبی است. نویسنده نامور و دانشور نوآور، شکوه دارد که شخصی کتابش را دزدیده و به نام خودش نشر داده است! او می‌کوشد نشانه‌های تولید علمی را ترسیم کند و تمایز نوآوری و دزدی را آشکارتر سازد. تأکید جلال‌الدین عبدالرحمن سیوطی در عنوان و متن کتاب، بر اصطلاح «مُصَنِّف» (نوآور) در برابر «مُؤَلِّف» (گردآور) است.

ارزش علمی

این اثر کم‌برگ ولی پُربار، از نظر آشنایی با دیدگاه اسلام در زمینه مالکیت معنوی، سند تاریخی ارزشمندی بشمار می‌رود و استدلال‌های قرآنی، روایی و فقهی سیوطی سودمند و راهگشاست. او از جمله، سخنش را با ذکر آیه امانت (نساء: 58) شروع کرده و در آیه «و ما أدراك ما الطارق» (طارق: 2)، معنای طارق را خائن سارق دانسته است‏.

استناد اثر به نویسنده

محقق کتاب و رئیس پیشین اتحادیه نویسندگان عراقی، هلال ناجی، گوید: این کتاب برای اولین بار به‌صورت علمی تحقیق و منتشر می‌شود و ما نسخه خطی نادری از آن را در کتابخانه اوقاف عمومی بغداد با نام «رسالة في سرقة كتب المؤلفين» یافتیم‏. او می‌گوید: صحت نسبت این اثر به سیوطی و اینکه این اثر همان کتاب «الفارق بين المصنف و السارق» است، با 8 دلیل عقلی و نقلی برای ما ثابت شده است‏.

ساختار و محتوا

کتاب حاضر، گویی سخنرانی و فریادی است که نویسنده‌ای توانا، ولی مظلوم به‌ناچار سر داده است و همانند کتاب‌های علمی، سامان‌دهی و تقسیم به بخش و فصل و... ندارد و البته مطالبش با استدلال به آیات و روایات و سخنان اندیشوران همراه شده است و نگارنده از حدود اخلاقی خارج نمی‌شود و نام آن سارق را نیز افشا نمی‌کند.

نمونه مباحث

1. سارق، همه مطالب 2 کتاب مفصل و مختصر مرا (به نام «المعجزات» و «الخصائص») دزدیده است! درحالی‌که من برای نگارش آن 20 سال وقت صرف کردم تا به هزار خصیصه و ویژگی رسید و برای دستیابی به آن، در کتاب‌های بی‌شماری از فقه، اصول، تفسیر، حدیث و... جستجو و دقت کردم....

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.