أبوالفرج ابن الجوزي؛ آراؤه الكلامية و الأخلاقية

    از ویکی‌نور
    (تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
    أبو الفرج إبن الجوزي 510 ه - 597 ه
    أبوالفرج ابن الجوزي؛ آراؤه الكلامية و الأخلاقية
    پدیدآوراننصیر، آمنه محمد (نويسنده)
    عنوان‌های دیگرآراوه الکلامیة و الأخلاقیة
    ناشردار الشروق
    مکان نشرلبنان - بیروت ** مصر - قاهره
    سال نشر1407ق - 1987م
    چاپ1
    موضوعابن جوزی، عبد الرحمن بن علی، ۵۰۸ - ۵۹۷ق.
    زبانعربی
    تعداد جلد1
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    أبوالفرج ابن الجوزي؛ آراؤه الكلامية و الأخلاقية، نوشته بانوی دانشور معاصر و استاد فلسفه اسلامی دانشکده دختران دانشگاه الازهر آمنه محمد نصیر، دیدگاه‌های کلامی و اخلاقی محدث، مورخ، متکلم و فقیه حنبلی قرن ششم قمری، عبدالرحمن بن جوزی (510-‌597ق) را توضیح می‌دهد و موضع‌گیری دوگانه (مثبت و منفی) او را نسبت به تصوف ترسیم می‌کند و اشتباه برخی از اندیشوران را در نسبت دادن بعضی کتاب‌ها به او، آشکار می‌سازد.

    هدف و روش

    • نویسنده، تأکید کرده است: عبدالرحمن بن جوزی را برای پژوهش برگزیدیم؛ زیرا بیش از دیگران روح علمی زمانه خودش را نشان می‌دهد و هیچ‌کسی در بغداد آن دوران، نام‌آورتر از او نبود و این تحقیق، گامی در مسیری طولانی است، نه آخرین گام[۱]‏.

    ساختار و محتوا

    کتاب حاضر، از مقدمه، 3 باب و خاتمه به‌ترتیب ذیل تشکیل شده است: مقدمه (هدف، اهمیت و موضوع تحقیق و معرفی اجمالی فصول کتاب).

    1. شرح‌ حال نویسنده (3 فصل).
    2. اندیشه‌های کلامی او (3 فصل).
    3. ارتباط ابن جوزی و تصوف (5 فصل).

    خاتمه (28 نتیجه).

    نمونه مباحث

    برخی از نتایج پژوهش حاضر عبارت است از:

    1. اشتباه «ابن عماد حنبلی» آشکار شد که خیال کرده: «ابن ناصر، دایی عبدالرحمن بن جوزی است»؛ زیرا صحیح این است: او نخستین استاد ابن جوزی است[۲].
    2. به نظر عبدالرحمن بن جوزی درگاه اجتهاد برای کسانی که اهلیتش را دارند، گشوده است و اظهار نظر اجتهادی بعد از فقیهان چهارگانه نیز ممنوع نیست[۳].
    3. کتاب «الجليس الصالح و الأنيس الناصح»، از آثار عبدالرحمن بن جوزی نیست، بلکه نوشته فرزندش ابوالمظفر است. همچنین کتاب «تجريد التوحيد المفيد»، نوشته او نیست، بلکه نگاشته مقریزی است[۴].
    4. موضع‌گیری عبدالرحمن بن جوزی نسبت به تصوف، بر اساس پژوهشی جامع در باب ریشه‌ها و تغییر و تحولات این گرایش، انجام شده است. او در این زمینه، جانب انصاف را پاس داشته و حساب زاهدان و عابدان نخستین را از دیگرانی که با کتاب و سنت مخالفت کردند، جدا ساخته است[۵].
    5. در نظر عبدالرحمن بن جوزی، ریشه همه بیماری‌های اخلاقی به پیروی از هوا و هوس نفسانی بازمی‌گردد و برای اجتناب از آن نیز باید راه اعتدال را برگزید[۶].

    پانویس

    1. ر.ک: مقدمه نویسنده، ص11 و 17
    2. ر.ک: متن کتاب، ص273
    3. ر.ک: همان
    4. ر.ک: همان، ص274
    5. ر.ک: همان، ص275
    6. ر.ک: همان، ص276

    منابع مقاله

    مقدمه و متن کتاب.

    وابسته‌ها