ابن صائغ، عبدالرحمن بن يوسف
| ابن صائغ، عبدالرحمان بن يوسف | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | ابن صائغ، عبدالرحمان بن يوسف |
| نام‌های دیگر | عبدالرحمان بن يوسف |
| لقب | زين‌الدين |
| تخلص | ابن صائغ |
| نام پدر | یوسف |
| ولادت | پیش از 770ق |
| محل تولد | قاهره، مصر |
| محل زندگی | مصر |
| رحلت | 845ق |
| طول عمر | بیش از 80 |
| دین | اسلام |
| پیشه | خطاط؛ |
| اطلاعات علمی | |
| درجه علمی | خطاط؛ |
| اساتید | نوروَسيمى، ابوعلى زفتاوي ؛ |
| معاصرین | ؛ |
| شاگردان | ؛ |
| برخی آثار | 1- تحفة اولى الالباب فى صناعة الخط و الكتاب، 2- قرآنى به قلم مُحَقق در اندازه 82ئ5/108 سانتى متر، كتابت شده در 801ق/1399م كه در كتابخانة ملى قاهره نگهداري مى‌شود؛ |
ابن صائغ، عبدالرحمان بن يوسف ملقب به زين‌الدين
اِبْن‌ِ صائِغ، عبدالرحمان بن يوسف ملقب به زين‌الدين، خطاط سده‌هاي 8 و 9ق/14 و 15م در مصر.
تولد
وي كه به سبب پيشة زرگري پدرش ابن صائغ ناميده شده است، پيش از 770ق/1369م در قاهره به دنيا آمد و در همان شهر پرورش يافت.
شیخ الکتاب
خط منسوب را از استادش نوروَسيمى آموخت و ملازم وي بود تا آنكه در كتابت قلم نسخ از او پيشى گرفت. ابن صائغ در آغاز از شيوة ابن عفيف پيروي مى‌كرد و در اين سبك از ابوعلى زفتاوي بهره مى‌گرفت، اما سرانحام خود شيوه‌اي تازه برگزيد كه بين روش كتابت ابن عفيف و شهاب الدين غازي بود. ابن صائغ مكتب‌هايى در بعضى از مدارس قاهره ايجاد كرد و به تعليم خط پرداخت و مردم گروه گروه از آموزش او بهره گرفتند. رسم «شهادة» يا «اجازه» را كه نشان به كمال رسيدن خطاطان و مجوز آنان در تعليم دادن و ديگران و نوشتن نام خويش بر قطعه است، او در مصر پديد آورد.
ابن صائغ را شيخ الكُتّاب زمان خود خوانده‌اند و نوشته‌اند كه جميع اقلام خط را خوش مى‌نوشت. وي شيخى ظريف، هوشيار و نكته سنج بود و اشعار و نوادر بسيار مى‌دانست.
وفات
در اواخر عمر به سبب ناتوانى از كار بازماند و سرانجام در 845ق/1442م در حالى كه بيش از 80 سال از عمرش سپري شده بود، درگذشت و روز بعد در گورستان جوشن به خاك سپرده شد.
آثار
ابن صائع دوران زندگانيش را به كتابت قرآن كريم و كتابها و قصايد متعدد گذراند. آنچه از آثار او برجاي مانده، عبارت است از:
1. قرآنى به قلم مُحَقق در اندازه 82ئ5/108 سانتى متر، كتابت شده در 801ق/1399م كه در كتابخانة ملى قاهره نگهداري مى‌شود؛
2. قرآنى به قلم ثلث، كتابت شده در 814ق/1411م براي سلطان ناصر فرج بن برقوق، محفوظ در دارالفن الاسلامى قاهره؛
3. قرآنى به قلم ثلث، مضبوط در كتابخانة چستربيتى دوبلين؛
4. كتيبه‌اي شامل سورة فتح و جز آن بر ديوارهاي مسجد نبوي.
از ابن صائغ كتابى به نام:
5. تحفة اولى الالباب فى صناعة الخط و الكتاب بر جاي مانده كه در 1967م در تونس به چاپ رسيده است.
بررسى آثار بازمانده از ابن صائغ نشان مى‌دهد كه با همة ستايشى كه نويسندگانى چون طيبى از او كرده و وي را يگانة روزگار و جامع محاسن خوشنويسى دانسته‌اند، خوشنويسان ايرانى معاصر او به مراتب از وي خوش‌تر مى‌نوشته‌اند. بنابر اين داوري اين نويسندگان كه او را نابغة عصر خوانده و خط او را برتراز ديگر هم روزگاران وي شمرده‌اند، تنها مى‌تواند در مورد خطاطان مصري صادق باشد، نه خوشنويسان همة سرزمينهاي اسلامى[۱].
پانویس
- ↑ سمسار ، محمدحسن، ج4، ص103
منابع مقاله
سمسار، محمدحسن، دائر‌ه‌المعارف بزرگ اسلامی زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائر‌ه‌المعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1377.