تاریخ فرق اسلامی و مذاهب کلامی
| تاریخ فرق اسلامی و مذاهب کلامی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | آریا، غلام علی (نويسنده) |
| ناشر | پایا |
| مکان نشر | ایران - تهران |
| سال نشر | 1382ش |
| چاپ | 1 |
| شابک | 964-6748-40-6 |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | * 2ت4آ 236 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
تاریخ فرق اسلامی و مذاهب کلامی، تألیف غلامعلی آریا (متولد 1316ش)، به معرفی فرق شیعه و اهل سنت و مذاهب کلامی آنها و بررسی عقاید و تفکرات ایشان پرداخته است.
کتابی که پیش رو دارید، نتیجه تحقیقی است که در طی سال‌ها تدریس تاریخ مذاهب اسلامی و فرق کلامی در رشته ادیان و عرفان (الهیات) متن آن گردآوری شده و اینک به‌صورت کتابی مستقل تدوین گردیده است. بنای نویسنده بر آن بوده که کتابی مختصر و البته جامع و مفید برای استفاده دانشجویان و علاقه‌مندان مطالعه تاریخ مذاهب فراهم آورد[۱].
کتاب دارای پنج بخش است: در بخش نخست، از ریشه‌های اختلاف مسلمانان بعد از پیغمبر اکرم(ص) و تاریخ مجادلات سیاسی و مذهبی در سده‌های اول و دوم هجری سخن رفته است. بخش دوم، به معرفی فرقه‌های مذهبی اختصاص یافته و مطالبی درباره خوارج و مرجئه و فرق اهل سنت در آن آورده شده است. بخش سوم، مباحثی مختصر از فرق شیعه و تاریخ آن، خصوصاً زیدیه و اسماعیلیه و امامیه (فرقه‌های موجود شیعه) را شامل می‌شود. در صفحه 89 و 90 در نموداری، تاریخ فرق شیعه به‌خوبی تصویر شده است. چهارمین بخش، کلیات علم کلام، اعم از کلام اهل سنت (جهمیه، معتزله، اشاعره و ماتریدیه) و کلام شیعه (اسماعیلیه و امامیه) را در بر گرفته است. آخرین بخش، به غلات (اهل حق و یزیدیه...) و مدعیان مهدویت در اهل سنت و تشیع اختصاص داده شده است[۲].
نویسنده در مقدمه، این کتاب را در جهت تقریب مذاهب اسلامی دانسته است: «هرچند که نام این کتاب فرق است، اما هدف ما تقریب و شناخت مذاهب اسلامی است و نه تفرقه؛ زیرا که در مذاهب اسلامی، شیعه و سنی، موارد مشترک خیلی بیش از موارد اختلاف می‌باشد»[۳].
اگرچه در انتهای کتاب، بیش از 80 کتاب به‌عنوان منابع آن ذکر شده است، اما در متن اثر استناد و ارجاعی ذکر نشده و خواننده نمی‌تواند مباحث را در منابع مذکور پیگیری کند. از دیگر نقاط ضعف کتاب آن است که نویسنده گاه معرفی کاملی از شخصیت‌ها ارائه نکرده است؛ به‌عنوان مثال از ابن تیمیه به‌عنوان یک عالم دارای وسعت نظر و پرکار یاد کرده است، اما از مخالفت شدید و متعصبانه فراوان او نسبت به شیعه و پیروان اهل‌بیت(ع) سخنی نگفته است[۴].
پانویس
منابع مقاله
پیشگفتار و متن کتاب.