تأريخ الحديث النبوي بین سلطة النص و نص السلطة

تأريخ الحديث النبوي بین سلطة النص و نص السلطة
پدیدآوران	حلو، محمد علی (نويسنده)
ناشر	دار الکتاب الإسلامي
مکان نشر	ایران - قم
سال نشر	1386ش
چاپ	1
موضوع	حدیث - تاریخ - محدثان
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	BP 106/۵/ح۸ت۲
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

تاريخ الحديث النبوي بين سلطة النص و نص السلطة، اثر سید محمدعلی حلو، تلاشی است در تبیین این مطلب که نص نبوی یعنی فرمایش صریح پیامبر(ص) در حدیث غدیر، اراده مطلق الهی را در باب خلافت اسلامی به‌خوبی نشان داده است که از لابه‌لای آن به‌روشنی خلیفه منصوص‌علیه رسول (خلیفه‌ای که خود رسول‌الله از طرف خداوند او را مشخص فرموده است) و تسلیم در برابر او، به دست می‌آید. این در صورتی است که ما نص حدیث نبوی را مسلط و حاکم نماییم. اما از آن‌سو، مخالفان (مدرسه سلف)، با به حاشیه راندن نص نبوی، نقش خداوند را در امر حاکمیت ملغا کردند و در نظر آنان نص خلافت تبدیل شد به مراسمی نبوی که پیامبر در آن دوستی خود را نسبت به پسرعمو و داماد خویش اظهار کرد. نتیجه این شد که حدیث غدیر که محور بحث ماست، به یک تلاش شخصی عاطفی از طرف رسول(ص) تبدیل گردید که پیامبر بدان وسیله با علی - که برخی از مسلمانان در غزوه یمن سر مخالفت با او برداشتند - مدارا فرمود.

در این پژوهش منظور از اهل سلف و مدرسة السلف، هر گرایشی است که از نظر فکری، اعتقادی و ساختار و نظام حکومتی در مقابل مکتب اهل‌بیت(ع) قرار دارد. این کتاب، پژوهشی است درباره شیوه تعامل حاکمیت پس از پیامبر(ص) با حدیث نبوی و اقداماتی که برای کنار گذاشتن احادیث مربوط به خلافت امام علی(ع) پس از پیامبر(ص) انجام گرفت. مکتب رجالی اهل سنت با خدشه کردن در احادیث شیعه و تضعیف آنها و در نتیجه کنار گذاشتن آنها از مجموعه‌های حدیثی رسمی راه را بر مکتب روایی امامیه بست و حتی هر روایتی را که در سند آن یک راوی شیعه وجود داشت، هرچند مربوط به خلافت نیز نمی‌شد، کنار گذاشت. این ممنوعیت به این حد پایان نیافت و دلایل فقهی را نیز در بر گرفت و نظرات شخصی و قیاس و استحسان را جایگزین روایات فقهی کرد و افزون بر آن پژوهش درباره ساختار و سیاق متن را نادیده گرفت و به‌جای آن از توجیه و تأویل کمک گرفت.

پس از مقدمه کوتاهی در اشاره به موضوع کتاب، مطالب در یک تمهید و پنج بخش، سامان‌دهی شده است.

در تمهید، دیدگاه امامیه پیرامون قرائت نص مورد بحث و بررسی قرار گرفته و در بخش نخست، مباحثی پیرامون قرائت حدیث نبوی، مطرح گردیده و در این زمینه، از «البداية و النهاية» ابن کثیر و «شرح الجامع» ترمذی معروف به «تحفة الأحوذي»، سخن به میان آمده است.

در بخش دوم، روش‌شناسی دو مکتب در جرح و تعدیل راویان حدیث نبوی، در دو بخش ارزیابی سندی و دلالتی، مورد بررسی قرار گرفته است. در قسمت ارزیابی سندی، اسامی بزرگانی از شیعه دیده می‌شود که به دلیل تشیع ایشان، روایات نقل‌شده توسط آنها، مردود دانسته شده است.

مراحل تاریخ حدیث نبوی، در بخش سوم، تحلیل و بررسی گردیده و در بخش چهارم، تاریخ حدیث در دوران عباسیان، مورد بحث قرار گرفته است. آخرین بخش، به بررسی دیدگاه شیعه پیرامون تصنیف و نگارش حدیث نبوی، پرداخته شده است.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.