الغماز على اللماز في الموضوعات المشهورات
| الغماز على اللماز في الموضوعات المشهورات | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | سمهودی، علی بن عبدالله (نويسنده) عطا، محمد عبدالقادر (محقق) |
| ناشر | دار الکتب العلمية |
| مکان نشر | لبنان - بیروت |
| سال نشر | 1406ق - 1986م |
| چاپ | 1 |
| موضوع | احادیث مجعول - احادیث اهل سنت - قرن 9ق. |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | 8غ8س 144/4 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
الغماز على اللماز في الموضوعات المشهورات، نوشته مورخ و نویسنده کتاب وفاء الوفاء بأخبار دار المصطفی و حدیث‌شناس شافعی و مفتی مدینه، نورالدین ابوالحسن سَمهودی (844-911ق)، تعداد 351 روایت از روایات ساختگی معروف را به‌ترتیب الفبایی شناسانده است.
انتقاد روش‌شناختی
- روش حدیث‌سنجی نویسنده همان شیوه غالب است و بیشتر به جنبه سندی روایات، نظر دارد و به جنبه متنی آن نمی‌پردازد، مگر در مواردی استثنایی، مانند: روایت «أنا أفصح من نطق بالضاد» که از ابن کثیر نقل کرده است: این حدیث، اصلی ندارد، گرچه معنای آن صحیح است[۱].
- سمهودی همان طور که در مقدمه‌اش یادآور شده، مطالبش را در نهایت اختصار بیان می‌کند[۲] و بلکه توضیحاتش در موارد بسیاری کافی نیست و نیازمند تکمیل و شرح است. محقق کتاب، (محمد عبدالقادر عطا)، این نقص را در پاورقی‌ها با توضیحاتی درباره منابع و طرق هر روایت و رجال سند، تا حدودی جبران کرده است[۳].
هدف و روش
محقق کتاب، (محمد عبدالقادر عطا)، با اشاره به تلاش دشمنان اسلام و دروغگویان در جهت تحریف سخنان پیامبر(ص) و مسئولیت اندیشمندان در حفظ روایات و سنت نبوی(ص)، افزوده است: دانشوران بسیاری - و از جمله سمهودی - به نگارش کتاب‌هایی در زمینه نقد روایات موضوع و مجعول، اهتمام ورزیدند[۴]. ابوالحسن سمهودی گوید: چون کسانی را دیدم که ترسی ندارند و روایات صحیح را با سخنان واهی مخلوط می‌سازند، تصمیم گرفتم که روایات ضعیف، جعلی و بی‌ریشه از نظر محدثان و حافظان را جدا سازم تا حقّ آشکار شود؛ به‌خصوص در مورد بیشتر احادیثی که نزد جاهلان از واعظان رواج دارد[۵].
ساختار و محتوا
کتاب حاضر، فرهنگ الفبایی روایات مجعول است و نظم دیگری ندارد. اولین روایت، «آفة العلم النسيان» است[۶] و آخرین، «يوم صومكم يوم نحركم»[۷].
نمونه مطالب
- حدیث خرقه‌پوشی صوفیان، که الآن انجام می‌دهند، ابن حجر عسقلانی گفته که باطل است و اصلی ندارد و هیچ خبری - نه صحیح و نه ضعیف - درباره آن وارد نشده است[۸].
- حدیث «کسی که روز عاشورا، سرمه بکشد، مبتلا به چشم‌درد نشود»، حاکم گفته: حدیثی منکر است[۹].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.