مالیات سرانه و تأثیر آن در گرایش به اسلام

ماليات سرانه و تاثير آن در گرايش به اسلام
پدیدآوران	دن‍ت‌، دان‍ي‍ل‌ ک‍ل‍م‍ن‍ت‌ (نویسنده) موحد، محمدعلی (مترجم)
ناشر	شرکت سهامي انتشارات خوارزمي
مکان نشر	ايران - تهران
سال نشر	1354ش.
چاپ	دوم
شابک	‎978-964-487-133-7
موضوع	ماليات سرانه جزيه
زبان	فارسي
کد کنگره	‏ 1354 2م9د / 196/4 BP

مالیات سرانه و تأثیر آن در گرایش به اسلام تألیف دانيل دنت، با ترجمه محمدعلى موحد اثرى است تحقيقى درباره اوضاع مالياتى حكومتهاى اسلامى در آغاز يا به عبارتى، مالياتهايى كه عربها در دو قرن اول اسلام بر مردم بلاد مفتوحه مقرر داشتند كه با هدف به دست دادن يك نظريۀ كلى راجع به سيستم مالى موجود در شرق و غرب امپراتورى اسلامى آن روزگار نگاشته شده. موضوع كتاب انتقاد و رد نظريه‌اى است كه نخستين بار ولهاوزن، محقق آلمانى، طرح كرده است، مبنى بر اينكه عربهاى مسلمان در آغاز، مابين جزيه(ماليات سرانه) و خراج(ماليات ارضى) تفاوتى قائل نبودند و بر بلاد مفتوحه باج مقطوعى مى‌بستند.

مؤلف براى رد اين نظريه به بررسى روايات مربوط به فتح پنج ناحيۀ مهم امپراتورى اعراب مسلمان شامل سواد، الجزيره، سوريه، مصر و خراسان پرداخته و نشان داده كه نظريات ولهاوزن مطابق با حقايق تاريخى نيست. وى مدعى است كه موضوع، از نظرگاه يك مورخ مطالعه شده و سيستم مالياتى بذاته براى او اهميت ندارد، بلكه نتايج سياسى و اقتصادى مترتب بر آن مورد توجه بوده. مترجم مقدمۀ ارزشمندى حاوى مباحثى از جمله، نظر فقها دربارۀ جزيه و خراج، آغاز كار فتوحات عرب، دوران بسط فتوحات، راههاى وضع خراج و مساحت اراضى نگاشته و در آن به معرفى كتاب نيز پرداخته است.

فهارس كتاب شامل نامهاى اشخاص، جايها و كتب در پايان آمده است. كتاب، پيش از اين با عنوان «جزيه در اسلام» انتشار يافته بوده است.

منابع مقاله

روغنی، شهره، کتابشناسی گزیده توصیفی تاریخ و تمدن ملل اسلامی، تهران، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها(سمت)، 1382ش