تاریخ بلعمی: تکمله ترجمه تاریخ طبری

تاريخ بلعمي: تکمله و ترجمه تاريخ طبري
پدیدآوران	طبري، محمد بن جرير (نویسنده) بهار، محمدتقي (مصحح) پروين گنابادي، محمد (گردآورنده)
عنوان‌های دیگر	تاريخ بلعمي
ناشر	کتاب فروشي زوار
مکان نشر	ايران - تهران
سال نشر	1353ش.
چاپ	دوم
زبان	فارسي
تعداد جلد	2
کد کنگره	‏

تاریخ بلعمی: تکمله ترجمه تاریخ طبری ترجمۀ خلاصه‌گونه‌اى است از كتاب تاريخ الرسل و الملوك به فارسى كه بلعمى وزير در گذشته بين سال 365 تا 387 ق)پنجاه سال پس از تدوين كتاب توسط محمد بنجرير طبرى(متوفى 310 ق)به دستور منصور بن نوح سامانى(350-366 ق)آن را بهانجام رسانيده و ظاهرا قديمى‌ترين تاريخ موجود به زبان فارسى و پس از مقدمۀشاهنامه،قديمى‌ترين سند نثر فارسى است.بلعمى از روايات مختلف كتاب طبرى،غالبايكى را مرجح دانسته و برگزيده است و از آن روايت برگزيده نيز اسناد را حذف كرده؛بااين حال كتاب در برخى موارد نكات تازه‌اى دارد؛زيرا مترجم هرجا روايتى را ناقصيافته،آن را از مأخذى ديگر گرفته و نقل كرده و در متن نيز اشاره نموده كه«پسر جريراين روايت را نياورده و ما آن را آورديم».كتاب طبرى چنانكه در جاى خود گذشت،تاريخ عمومى است از بدو آفرينش تا حوادث آغاز قرن چهارم(302 ق)؛لكن كتابموجود صرفا وقايع را تا اخبار مربوط به پادشاهى كسرى بن محمد جشنس دارد و جلدبعدى هنوز چاپ نشده است.مرحوم گنابادى مقدمه‌اى مبسوط در معرفى بلعمى وخاندان وى و طبرى و نسخه‌هاى متعدد كتاب نگاشته و فهرست مطالب كتاب پس از اينمقدمه آمده است.كتاب به تركى و عربى نيز ترجمه شده و دوبو (Dubeux) و سپس زوتنبرگ (Zotenberg) نيز آن را به فرانسه ترجمه كرده‌اند.چاپ انتقادى ديگرى از اينكتاب توسط محمد روشن انجام شده است.

منابع مقاله

روغنی، شهره، کتابشناسی گزیده توصیفی تاریخ و تمدن ملل اسلامی، تهران، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها(سمت)، 1382ش