فزاری، ابراهیم بن حبیب

    از ویکی‌نور
    فزاری، ابراهیم بن حبیب
    NUR00000.jpg
    نام کاملابراهیم بن حبیب فزاری
    نام پدرحبیب
    رحلت161ق‌
    اطلاعات علمی
    برخی آثارتسطیح الکرة

    فزارى ابو اسحاق ابراهیم بن حبیب بن سلیمان(؟- 161ق‌)، منجم منصور عباسی که در در اوایل دولت بنى عباس بلندآوازه شد و به علم فلک و ساختن اسطرلاب شهرت یافت.

    ابراهیم بن حبیب بن سلیمان بن سمرة بن جندب فزارى کوفى، قفطى او را چنین توصیف کرده است: پیشواى دانشمند معروف که نام او در زمره حکماى‌ اسلام آورده شده است، او نخستین کسى است که در اسلام اسطرلاب ساخت، از نبیره‌هاى سمرة بن جندب بود و تمایلى به فلک‌شناسى و مسائل مربوط به آن داشت.

    تصنیفاتى دارد، از جمله کتاب تسطیح الکرة است که تمام دانشمندان اسلامى از آن استفاده کرده‌اند.

    الندیم درباره وى گفته است او نخستین کسى است که در اسلام اسطرلاب ساخت و آن را به صورتهاى مبطخ و مسطح تعبیه کرد. [سید] بن طاوس در اول کتاب خود فرج المهموم تصریح مى‌کند که ابراهیم فزارى از منجمان شیعه و صاحب قصیده‌اى است در نجوم.

    آثار

    اما تألیفات او عبارتند از:

    تسطیح الکرة، به طورى که گفتیم به نقل قفطى تمام علماى اسلامى از آن استفاده کرده‌اند. هریک از ابو ریحان بیرونى و نصیر الدّین طوسى کتابى در این موضوع و به همین نام دارند و کتاب القصیدة فى علم النجوم، که آن را به پسرش محمد فزارى نیز نسبت داده‌اند همچنان‌که یاقوت حموى در معجم الادباء چنین کرده است.

    ولى ارجح آنست که مربوط به خود ابراهیم فزارى است نه پسرش، چنان‌که قفطى و ابن طاوس بر این عقیده‌اند[۱].

    پانویس

    1. نعمه، عبدالله، ص421-423

    منابع مقاله

    نعمه، عبدالله، فلاسفه شیعه، ترجمه جعفر غضبان، تهران، سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامى‌‏، جاپ یکم، 1367ش.

    وابسته‌ها